Дональду Трампу абвешчаны імпічмент. Што далей?

Дональд Трамп стаў трэцім прэзідэнтам у гісторыі ЗША, якому быў абвешчаны імпічмент Палатай прадстаўнікоў кангрэса. Рашэнне аб тым, ці прадоўжыць Трамп выконваць свае абавязкі, зараз павінен будзе прыняць Сенат ужо ў студзені 2020 года.

У кангрэсе прайшло два галасавання — па кожным з двух прадстаўленых артыкулаў абвінавачванняў.
Артыкул пра злоўжыванні ўладай набраў 230 галасоў кангрэсменаў за імпічмент і 197 галасоў супраць.
Артыкул пра перашкоду працы кангрэса — 229 галасоў за імпічмент і 198 супраць.
Для аб’явы імпічменту было дастаткова набраць 216 галасоў па любым з двух артыкулаў абвінавачванняў.
Напярэдадні галасавання ў Палаце прадстаўнікоў дэмакраты далі зразумець, што не збіраюцца адмовіцца ад спробаў адхіліць Дональда Трампа ад улады. Гэта галасаванне, зрэшты, не азначае, што прэзідэнт Злучаных Штатаў павінен будзе пакінуць сваю пасаду, а афіцыйна абвешчаны імпічмент не перашкодзіць яму абірацца на наступны тэрмін.
У мінулы панядзелак дэмакраты ў кангрэсе апублікавалі 658-старонкавы даклад, абвінаваціўшы прэзідэнта ў хабарніцтве і спробе прымусіць прэзідэнта Украіны пачаць расследаванне ў дачыненні да былога віцэ-прэзідэнта ЗША Джо Байдэна.

Артыкулы імпічменту

Да гэтага юрыдычны камітэт кангрэса зацвердзіў артыкулы імпічменту прэзідэнта — злоўжыванне ўладай і перашкоды ў працы кангрэса. Пад злоўжываннем разумеўся толькі размова Дональда Трампа з прэзідэнтам Украіны Уладзімірам Зяленскім, якая адбылася 25 ліпеня гэтага года.
У ходзе размовы кіраўнік Белага дома папрасіў яго пачаць расследаванне ў дачыненні да былога віцэ-прэзідэнта Байдэна. Яго сын Хантэр Байдэн з 2014 па 2019 быў членам савета дырэктараў украінскай дзяржаўнай нафтагазавай кампаніі Burisma, і, як сцвярджае прэзідэнт ЗША, быў уцягнуты ў карупцыйныя схемы ў гэтай краіне.
Джо Байдэн у гэты час выконваў абавязкі ўпаўнаважанага адміністрацыі ЗША па справах Украіны, і, як лічаць рэспубліканцы ў кангрэсе, быў датычны да звальнення кіраўнікоў праваахоўных органаў Украіны, якія рыхтавалі расследаванні ў тым ліку ў дачыненні да яго сына па абвінавачванні ў карупцыі.
Гэтыя абвінавачванні дэмакраты расцэньваюць як заклік да замежнай дзяржавы ўмяшацца ў працэс выбараў у ЗША.
Акрамя гэтага, дэмакраты ў кангрэсе прад’явілі прэзідэнту ЗША абвінавачванні ў перашкодзе працы Палаты прадстаўнікоў: кіраўнік Белага дома забараніў высокапастаўленым супрацоўнікам адміністрацыі адказваць на выклікі заканадаўцаў і выступаць на слуханнях у камітэтах ў рамках працэдуры імпічменту.
«Пункты абвінавачванняў сцвярджаюць, што прэзідэнт Трамп паставіў свае асабістыя і палітычныя інтарэсы вышэй інтарэсаў нацыянальнай бяспекі, інтарэсаў нашых сумленных і свабодных выбараў... Ён удзельнічаў у правапарушэннях, якія будуць працягвацца, калі мы не спынім іх. Менавіта таму прэзідэнт Трамп павінен быць падвергнуты імпічменту і адхілены ад улады», - гаворыцца ў дакладзе юрыдычнага камітэта кангрэса.
У аўторак камітэт Палаты прадстаўнікоў па наглядзе зацвердзіў правілы галасавання ў рамках працэдуры імпічменту. Зрэшты, у тым, што працэс будзе ўхвалены заканадаўцамі ў кангрэсе, мала хто сумняваўся: у складзе камітэта дзевяць дэмакратаў і ўсяго чатыры рэспубліканца, якія выступаюць супраць імпічменту.

Колькі дэмакратаў адмовілася галасаваць?

Яшчэ да абмеркавання імпічменту ў кангрэсе два прадстаўнікі Дэмакратычнай партыі публічна заявілі, што не збіраюцца падтрымліваць ініцыятыву аб адхіленні прэзідэнта ЗША ад улады.
Джэф Ван Дру, які прадстаўляе штат Нью-Джэрсі, і Колін Пітэрсан ад штата Мінесота, паведамілі, што не будуць падтрымліваць абвінавачванні супраць дзеючага прэзідэнта. У пачатку тыдня амерыканскія СМІ паведамілі, што пасля гэтай заявы супрацоўнікі офіса кангрэсмена Ван Дру падалі заявы аб звальненні.

Колькі рэспубліканцаў падтрымалі імпічмент?

Яшчэ да пачатку паседжання ў сераду лідары дэмакратаў назвалі імпічмент дзеючага прэзідэнта ЗША «галасаваннем сумлення», падкрэсліўшы, што яно мае такое ж значэнне, як і галасаванне за адпраўку амерыканскіх салдат на вайну.
У лістападзе 2019 года дэмакраты атрымалі кантроль у Палаце прадстаўнікоў, выйграўшы прамежкавыя выбары. У выніку ў апанентаў Трампа апынулася 31 выбарчая акруга, якія раней прадстаўлялі рэспубліканцы. У Палаце прадстаўнікоў засядаюць 233 дэмакрата і 197 рэспубліканцаў. Адно месца займае незалежны заканадаўца, а яшчэ чатыры застаюцца вакантнымі.
Пры гэтым ні адзін рэспубліканец не падтрымаў працэдуру імпічменту. Яшчэ ў панядзелак, за два дні да галасавання, лідар рэспубліканскага большасці ў кангрэсе Кэвін Макарці заявіў, што не збіраецца адмаўляць прэзідэнту ў падтрымцы, і ніхто з яго паплечнікаў па партыі не будзе галасаваць за імпічмент.

Што вырашыць Сенат?

Пасля галасавання ў Палаце прадстаўнікоў рашэнне перадаецца ў Сенат, якому трэба будзе канчаткова вырашыць лёс прэзідэнта ЗША. Паводле канстытуцыі, рашэнне кангрэса пра імпічмент мае «прывілеяваны» статус, так што Верхняя палата абавязаная адкласці ўсе астатнія абмеркавання і разгледзець гэтую ініцыятыву ў першую чаргу.
У пачатку тыдня лідар дэмакратаў у кангрэсе Чак Шумер прапанаваў кіраўніку рэспубліканцаў у Сенаце Мітч Макконэл заключыць кампраміс і дамовіцца аб працэдуры разгляду імпічменту.
Паводле канстытуцыі, Сенат павінен разгледзець абвінавачванні, зацверджаныя кангрэсам, а ўсе сенатары ў гэтым працэсе будуць выконваць абавязкі членаў журы прысяжных. У сваю чаргу, спікер Палаты прадстаўнікоў Нэнсі Пэласі абавязана прызначыць заканадаўцаў, якія будуць выступаць у якасці пракурораў і сведак абвінавачвання, а Белы дом атрымае магчымасць адправіць на слуханні уласных адвакатаў.

Каго хочуць выклікаць дэмакраты?

У панядзелак лідар дэмакратаў у кангрэсе Чак Шумер адправіў у Сенат ліст, папрасіўшы выклікаць на слуханні чатырох сведак абвінавачання — выконваючага абавязкі кіраўніка адміністрацыі Белага дома Міка Малвені, былога дарадцы прэзідэнта па нацыянальнай бяспецы Джона Болтана, супрацоўніка офіса па кіраванні і бюджэце Майкла Дафі і дарадцы дзеючага кіраўніка адміністрацыі Роберта Блэйр.
Усе яны, на думку дэмакратаў, былі датычныя да прыпынення прадастаўлення ваеннай дапамогі Украіне на суму ў памеры 391 млн даляраў.
У аўторак Мітч Макконэл адхіліў прапанову дэмакратаў, яшчэ раз заявіўшы, што збіраецца каардынаваць усе свае дзеянні ў рамках працэдуры імпічменту з юрыстамі Белага дома.
Згодна з правіламі, кіраўнік Вярхоўнага суда ЗША Джон Робертс павінен кіраваць працэсам разгляду працэдуры імпічменту. Пры гэтым пакуль не ясна, колькі часу зойме гэтая працэдура.
У інтэрв’ю тэлекампаніі Fox News на мінулым тыдні Мітч Макконэл заявіў, што будзе настойваць на разглядзе абвінавачванняў без выкліку дадатковых сведак.

«Вы ведаеце, калі ў вас ёсць дастатковая колькасць галасоў, і вы ўпэўненыя, што абвінавачванні маюць мінімальныя падставы, і гэта тое, чаму аддадуць перавагу адвакаты прэзідэнта, вы атрымаеце кароткае пасяджэнне», — сказаў ён, адказваючы на ​​пытанні журналістаў.Сам прэзідэнт Трамп у гутарцы з рэпарцёрамі таксама пацвердзіў, што хацеў бы хуткі разгляд яго ўласнай справы ў Сенаце.
«Я гатовы рабіць усё, што яны хочуць, гэта нічога не значыць, — сказаў ён. — Я гатовы пагадзіцца з доўгім працэсам, таму што я хачу ўбачыць інфарматара (які паведаміў пра перамовы з прэзідэнтам Украіны — заўв. Бі-бі-сі), які з’яўляецца ашуканцам».

Што будзе далей?

Рэспубліканцы у кангрэсе збіраюцца пачаць разгляд абвінавачванняў, вылучаных Палатай прадстаўнікоў, ужо ў студзені 2020 года. Пры гэтым мала хто сумняваецца, што верхняя палата кангрэса цалкам апраўдае прэзідэнта. Яго апанентам неабходна набраць у Сенаце дзве траціны галасоў, але зараз у дэмакратаў ёсць толькі 47 заканадаўцаў супраць 53.
Яшчэ адной праблемай з’яўляецца будучыня палітыкі ЗША. Пасля таго як Трампу будзе абвешчаны імпічмент, а затым прэзідэнт будзе апраўданы Сенатам, дэмакратам трэба будзе супрацоўнічаць з Белым домам па цэлым спісе заканадаўчых ініцыятыў. Акрамя таго, аб’ява імпічменту не перашкодзіць дзейнаму прэзідэнту ЗША зноў вылучыць сваю кандыдатуру на выбарах 2020 года і прыняць удзел у перадвыбарных баталіях.
Як яны збіраюцца супрацоўнічаць з прэзідэнтам пасля гэтага, пакуль дакладна не вядома.
«Калі прэзідэнт не будзе прыцягнуты ў адказнасці, калі мае калегі ў Сенаце не выканаюць абавязацельствы, дадзеныя пад прысягай, то наша дэмакратыя апынецца пад пагрозай», — заявіў Бі-бі-сі кангрэсмен Дэвід Сісілін.
Паводле Бі-бі-сі