Незвычайныя вайсковыя падразьдзяленьні ў NATO, пра якія вы (напэўна) ня чулі

Армію той ці іншай краіны звычайна ўяўляюць агулам: прыкладна так, як жаўнеры выглядаюць на парадах. Разам з тым сёньня існуе шэраг вельмі цікавых частак, якія вылучаюцца традыцыямі, выглядам і мэтамі. 

Італьянскія бэрсальеры

Ішоў 1836 год, час, калі Каралеўства Сардынія было адной са шматлікіх краінаў на тэрыторыі, якую сёньня мы называем Італіяй. Палкоўнік Алесандра Ла Мармора задумаў новы тып вайскоўца: таго, хто мог рухацца з хуткасьцю паляўнічага, наносіць удары з дакладнасьцю выдатнага стралка і дзейнічаць пры патрэбе самастойна з уласнай ініцыятывы.

Палкоўнік бачыў новых жаўнераў як лёгкую пяхотную адзінку, якая будзе вельмі адрозьнівацца ад традыцыйных вайсковых фармаваньняў таго часу. У адрозьненьне ад марудных ліній традыцыйных мушкецёраў, якія дамінавалі на эўрапейскіх палях бітваў, новыя войскі – бэрсальеры былі навучаныя хуткаму перасоўваньню па мясцовасьці, яны выкарыстоўвалі прыкрыцьцё і прымалі бой з ворагам з нечаканай для апошніх хуткасьцю.

Для ўвасабленьня гэтай ідэі бэрсальеры атрымалі вінтоўкі — удасканаленую зброю, якая дазваляла весьці дакладны і хуткі агонь. Але, мабыць, найбольш характэрна тое, што іх прымусілі бегчы, а не маршыраваць да сваіх пазыцыяў. Гэта стала адметнай рысай бэрсальеры, і нават сёньня жаўнеры, якія бягуць, а не маршыруюць падчас парадаў, застаецца адной з самых трывалых традыцыяў італьянскай арміі.

Упершыню бэрсальеры даказалі сваю эфектыўнасьць падчас Першай вайны за незалежнасьць Італіі ў 1848 годзе супраць войскаў Аўстрыйскай імпэрыі. Пасьля яны гралі вельмі сур’ёзную ролю ў тым ліку ў Крымскай вайне 1853 года і войнах за аб'яднаньне Італіі. Падчас Першай сусьветнай вайны яны служылі на складаным альпійскім фронце. Да Другой сусьветнай вайны бэрсальеры зноў адаптаваліся, калі ўключылі ў свае шэрагі мэханізаваныя падразьдзяленьні.

Сёньня бэрсальеры выступаюць як сучасная мэханізаваная пяхотная брыгада італьянскай арміі, але яны не забываюць сваё паходжаньне. Чорныя пёры, якія ўпрыгожваюць іх шаломы — узятыя ў глухара, моцнай і хуткай птушкі, застаюцца сымбалем іх спадчыны.

Аўтару пашчасьціла стаць сьведкам шыкоўнага выступу аркестра бэрсэльеры і Італіі. Традыцыйныя галаўныя ўборы былі на месцы, як і незвычайная акалічнасьць – бегчы і ствараць музыку, якая ў вайсковы час падбадзёрвае вайскоўцаў ісьці ў атаку.

Гэтыя войскі ўдзельнічалі ў разнастайных міжнародных апэрацыях апошніх гадоў: ад Косава да Афганістану.

Эстонскае кібэркамандаваньне

Калі ў Беларусі ёсьць таямнічыя кібэрпартызаны, дык у Эстоніі сапраўднае магутнае падразьдзяленьне NATO з прыблізна тымі ж функцыямі. Эстонія заўжды была маленькай краінай з вялікімі суседзямі, якія пагражалі, і часта даводзілі да акупацыі свае пагрозы.

З аднаўленьнем незалежнасьці ў 1991 годзе Эстонія даволі хутка ператварылася ў адно з самых тэхналягічна разьвітых грамадзтваў у сьвеце. У 2007 годзе Эстонія стала мішэньню сэрыі буйнамаштабных кібэратакаў супраць нацыянальнай дзяржавы. Гэты скаардынаваны напад, нацэлены на дзяржаўныя вэб-сайты, фінансавыя ўстановы і СМІ, стаў набатам не толькі для Эстоніі, але і для ўсяго вольнага сьвету.

Тая хваля кібэратакаў прадэманстравалі разбуральны патэнцыял сучаснай кібэрвайны. Пасьля гэтага Эстонія прызнала, што абарона яе суверэнітэту ў лічбавай сфэры такая ж істотная, як і ў фізычнай. Кібэркамандаваньне, афіцыйна створанае ў 2018 годзе, стала першым падразьдзяленьнем такога кшталту ў рамках NATO, якому даручана спецыяльна абараняць кібэрінфраструктуру Эстоніі і Альянсу.

Асноўная місія кібэркамандаваньня — абарона ваенных сетак Эстоніі і забесьпячэньне падтрымкі кібэрабароны апэрацый нацыянальнай бясьпекі. Падразьдзяленьне таксама адказвае за правядзеньне наступальных кібэр-апэрацый, калі гэта неабходна, зрыў варожай дзейнасьці ў кібэрпрасторы і забесьпячэньне таго, каб ваенны патэнцыял Эстоніі мог супрацьстаяць кібэрпагрозам і супрацьстаяць ім.

Сёньня Кібэркамандаваньне Эстоніі знаходзіцца амаль на лініі фронта.

Гішпанскі легіён

Гішпанскі легіён нарадзіўся ў перыяд крызісу краіны. Пачатак 1920-х гадоў быў часам складанага становішча для Гішпаніі, асабліва на яе паўночнаафрыканскіх тэрыторыях. Гішпанская армія, расьцягнутая і дэмаралізаваная шматгадовым канфліктам у Рыфскай вайне, змагалася за захаваньне кантролю над сваімі каляніяльнымі ўладаньнямі. Менавіта ў гэты час быў задуманы Легіён, што чэрпаў натхненьне з Французскага замежнага легіёна. Той у сваю чаргу ўжо пасьпяхова разгарнуў корпус замежных добраахвотнікаў для абароны французскіх інтарэсаў за мяжой.

Легіён быў заснаваны 28 верасьня 1920 года падпалкоўнікам Хасэ Мілан-Астрай і маёрам Францыска Франка (той самы, які праз 15 гадоў прыйдзе да ўлады). У адрозьненьне ад традыцыйных гішпанскіх падразьдзяленьняў, Легіён прапаноўваў новы пачатак жыцьця тым, хто далучыўся, незалежна ад іх мінулага. Гэта знайшло адлюстраваньне ў адным з самых вядомых слоганаў: «Viva la Muerte!» («Няхай жыве сьмерць!»).

Легіянэры былі не звычайнымі жаўнерамі, яны былі братамі па зброі, зьвязанымі глыбокім, амаль духоўным таварыствам. Гэтае братэрства было замацаванае рытуаламі, песьнямі і кодэксам паводзінаў, якія падкрэсьлівалі гонар, вернасьць і гатоўнасьць памерці за Легіён і Гішпанію.

У якую армію запісвацца рэкруту? Дзе ўмовы горш, а дзе – самае тое?

Яны ад самага пачатку ваявалі ў самых цяжкіх і небясьпечных месцах сёньняшняга Марока. Паколькі ваенныя дзеяньні ў Гішпаніі працягваліся, Легіён адыграў ключавую ролю ў грамадзянскай вайне ў краіне (1936-1939). Яны сталі на бок сілаў на чале з ужо генэралам Францыска Франка. Іх прысутнасьць часта схіляла вынік на карысьць канчатковай перамогі Франка. Вайна ўмацавала месца Легіёна ў гішпанскай ваеннай гісторыі, але яна таксама перапляла спадчыну падразьдзяленьня з супярэчлівай гісторыяй рэжыму Франка.

Аднак з гадамі легіянэры захавалі свае традыцыі, прыстасоўваючыся да новых палітычных рэаліяў. Гішпанскі легіён паступова стаў сымбалем нацыянальнага гонару.

Адной з самых значных цырымоній з удзелам легіянэраў зьяўляецца іх удзел у працэсіях на Вялікі тыдзень, якія адбываюцца ў розных гарадах Гішпаніі, самая вядомая зь якіх праходзіць у Малазе. Падчас Вялікага тыдня легіянэры адыгрываюць галоўную ролю ў пераносе і ўшанаваньні статуі Хрыста добрай сьмерці (Cristo de la Buena Muerte). Удзел Легіёна ў працэсіях пачынаецца з 1921 года, калі Хрыстус добрай сьмерці быў прыняты іх афіцыйным апекуном.

Кожны год у Вялікі чацьвер легіянэры з усёй Гішпаніі нясуць статую ва ўрачыстай працэсіі па вуліцах горада ў суправаджэньні тысячаў гледачоў. Легіянэры маршыруюць у сваёй характэрнай павольнай хадзе. Рухаючыся, яны сьпяваюць свой гімн «Жаніх сьмерці».

У дадатак да працэсій Гішпанскі легіён таксама праводзіць цырымонію, вядомую як «Высадка легіёна», якая праходзіць у порце Малагі. Гэта падзея ўзнаўляе прыбыцьцё легіянэраў па моры, што сымбалізуе іх гатоўнасьць абараніць Гішпанію любым коштам. Пасьля высадкі ідзе ваенны парад па горадзе, дзе легіянэраў сустракаюць натоўпы прыхільнікаў.