Новы даклад СААЗ: калі ігнараваць праблемы са здароўем зняволеных, то грамадства заплаціць за гэта высокую цану
Новы даклад СААЗ заклікае да паляпшэння сістэм маніторынгу і кантролю стану здароўя ў месцах пазбаўлення волі ў Еўрапейскім рэгіёне. Згодна з дакладам, асобы, якія знаходзяцца ў месцах пазбаўлення волі, з-за адсутнасці паслуг дыягностыкі і лячэння пакутуюць ад хвароб у непрапарцыйна большай ступені, чым насельніцтва ў цэлым, і таму праблемы са здароўем у гэтых людзей пасля вызвалення ствараюць для грамадства дадатковую нагрузку.
У Дакладзе аб стане спраў у галіне аховы здароўя ў турмах у Еўрапейскім рэгіёне СААЗ прыводзіцца аналіз дадзеных аб стане здароўя людзей у месцах пазбаўлення волі і аб становішчы спраў у турэмных сістэмах аховы здароўя ў 39 краінах рэгіёну. У перыяд з 2016 па 2017 год СААЗ правяла ў дзяржавах-чальцах абследаванне ў мэтах удасканалення маніторынгу і кантролю стану здароўя людзей, якія знаходзяцца ў месцах пазбаўлення волі.
У дакладзе робіцца выснова аб тым, што большасць такіх сістэм маніторынгу і кантролю стану здароўя ў турмах неэфектыўныя і слабыя. Гэта негатыўна адбіваецца на выпрацоўцы абгрунтаванай фактычнымі дадзенымі палітыкі, якая магла б эфектыўна задавальняць патрэбы людзей у месцах пазбаўлення волі.
«Хоць удзел у абследаванні прынялі толькі 39 краін, у атрыманых дадзеных мы назіраем велічэзныя адрозненні паміж станам здароўя людзей, якія знаходзяцца ў турмах, і людзей на волі. Гэтыя дадзеныя вельмі неабходныя для інтэграцыі палітыкі ў дачыненні да аховы здароўя ў турмах у агульны парадак дня грамадскага аховы здароўя , што паслужыць інтарэсам ўсяго грамадства», — лічыць кіраўнік праграмы па алкаголю і забароненых наркотыкаў у Еўрапейскім рэгіянальным бюро СААЗ д-р Карына Ферэйра-Боргес.
Ад вызвалення з турмы — да вяртання ў грамадства
У краінах Еўрапейскага рэгіёну праз месцы пазбаўлення волі штогод праходзяць каля 6 мільёнаў чалавек. Многія з іх пасля вызвалення зноў здзяйсняюць злачынствы і вяртаюцца ў месцы пазбаўлення волі. У дакладзе падкрэсліваецца, што падобны цыкл «турма — грамадства — турма» можа падрываць эфектыўнасць і пераемнасць медыцынскага абслугоўвання ў грамадстве.
У першыя дні пасля вызвалення з турмы былым зняволеным пагражае павышаная рызыка суіцыду, самапашкоджання і перадазіроўкі наркотыкаў, і таму пераемнасць у аказанні дапамогі мае ў гэты пераходны перыяд ключавое значэнне. Прабелы ў аказанні дапамогі ў гэты перыяд могуць прыводзіць да значных негатыўных наступстваў для здароўя насельніцтва і падрываць патэнцыял краіны для ліквідацыі няроўнасцей.
«Кожны год мноства зняволеных выходзіць на волю, таму турмы ўяўляюцца прыдатным кантэкстам для рэалізацыі ініцыятыў па ахове грамадскага здароўя і павышэння пісьменнасці ў пытаннях здароўя, у інтарэсах падтрымкі і абароны уразлівых грамадзян, — кажа д-р Бентэ Мікельсэн, дырэктар Аддзела неінфекцыйных захворванняў і ўмацавання здароўя на ўсіх этапах жыцця ў Еўрапейскім рэгіянальным бюро СААЗ. — Турэмнае зняволенне мае на мэце пазбаўленне волі і ні ў якім разе не павінна прыводзіць яшчэ і да пазбаўлення здароўя і права на здароўе».
Магчымасці для паляпшэння здароўя
Турмы і іншыя месцы пазбаўлення волі адкрываюць магчымасці для лячэння і прафілактыкі і зніжэння рызыкі хвароб для людзей, якія да гэтага не заўсёды маглі атрымліваць належную медыцынскую дапамогу або весці здаровы лад жыцця.
У дакладзе гаворыцца пра тое, што месцы пазбаўлення волі варта разглядаць як прыдатны кантэкст для аказання дапамогі пры існых парушэннях здароўя і для садзейнічання здаровага ладу жыцця і адмове ад нездаровага паводзін. Акрамя гэтага, падчас турэмнага зняволення людзі могуць займацца развіццём розных навыкаў, якія пасля дапамогуць ім знайсці працу і рэінтэгравацца ў грамадства.
«Намаганні СААЗ па дасягненню Мэтаў ААН у галіне ўстойлівага развіцця не павінны абыйсці бокам такую катэгорыю насельніцтва з непрапарцыйна цяжкім цяжарам захворванняў, як зняволеныя. Для таго каб забяспечыць ўсеагульны ахоп паслугамі аховы здароўя і дасягнуць паляпшэння паказчыкаў здароўя і дабрабыту для кожнага чалавека, згодна стратэгічнаму бачання СААЗ, мы павінны разглядаць месцы пазбаўлення волі як прыдатны кантэкст для рэалізацыі мер па змяненні ладу жыцця, нікога не пакідаючы па-за ўвагай», — падкрэслівае д-р Мікельсэн.
Ключавыя факты і лічбы для Еўрапейскага рэгіёну СААЗ
Суіцыд і псіхічнае здароўе:
- Суіцыд — прычына 13,5% усіх смерцяў у месцах пазбаўлення волі.
- У 14% дзяржаў-чальцоў, якія падалі дадзеныя, не праводзіцца скрынінг новапрыбылых зняволеных на прадмет цяжкіх псіхічных расстройстваў.
- Паводле рэкамендацый СААЗ, усе новыя зняволеныя павінны ў самыя кароткія тэрміны прайсці скрынінг на прадмет прыкмет псіхічных расстройстваў, пагрозы самапашкоджання і суіцыдальных паводзін.
Ужыванне псіхаактыўных рэчываў:
- Толькі 51% краін маюць меры па прадухіленні звязаных з наркотыкамі выпадкаў смерці сярод нядаўна вызваленых.
- СААЗ рэкамендуе дзяржавам-членам забяспечваць узгадненне медыкаментознага лячэння і праводзіць усеагульны скрынінг новапрыбылых зняволеных на прадмет расстройстваў, звязаных з ужываннем наркотыкаў.
ВІЧ і сухоты:
- Узровень распаўсюджанасці ВІЧ-інфекцыі можа значна адрознівацца паміж краінамі, дасягаючы максімальнага значэння ў 5,4% сярод зняволеных мужчынскага полу і 4,7% сярод зняволеных жаночага полу.
- Узровень распаўсюджанасці туберкулёзу таксама можа адрознівацца, і яго максімальнае значэнне складае 25% ад усіх зняволеных.
- Паводле рэкамендацый СААЗ, дзяржавы-члены павінны забяспечыць новапрыбылым зняволеным магчымасць для праходжання добраахвотнага тэставання на ВІЧ, гепатыт В, гепатыт С і інфекцыі, якія перадаюцца палавым шляхам, а таксама кансультаванне да і пасля тэставання і належныя магчымасці для лячэння і вакцынацыі.
- Нарэшце, СААЗ рэкамендуе дзяржавам-чальцам забяспечыць тэставанне новапрыбылых зняволеных на прадмет ТБ.
Спасылкі
Даклад аб становішчы спраў у галіне аховы здароўя ў турмах у Еўрапейскім рэгіёне СААЗ (2019)
http://www.euro.who.int/en/status-report-on-prison-health
Ахова здароўя ў турмах: інфармацыйныя бюлетэні па 38 краінах Еўрапейскага рэгіёну (2019)
http://www.euro.who.int/en/health-topics/health-determinants/prisons-and-health/publications/2019/he... 2019
Еўрапейская база дадзеных «Ахова здароўя ў турмах» (HIPED)
http://apps.who.int/gho/data/node.prisons