Пуцінская «Сям'я 2.0» — слабая пародыя на ельцынскую «Сям'ю»
Падобна на тое, мы становімся сведкамі нараджэння яшчэ аднаго сутнаснага ўнутрысістэмнага канфлікту ў расійскай уладзе, піша гісторык і палітолаг Уладзімір Пастухоў.
Развагі Барыса пра сутаргавыя спробы Крамля стварыць свой уласны клас-гегемон, які б стаў кадравым рэзервуарам для ўлады і ад імя і ў імя якога можна было б кіраваць краінай, глядзіцца яшчэ цікавей у кантэксце ПМЭФ (Міжнароднага эканамічнага форуму ў Пецярбургу), які зрабіў для «шырокіх народных масаў» відавочным імкненне кіруючага клана перадаць уладу па спадчыне.
Справа ўся ў тым, што два гэтыя галоўных трэнды нашага часу моцна супярэчаць адзін аднаму і патэнцыйна нясуць у сабе рызыку сур'ёзнага ўнутрысістэмнага канфлікту.
У свой час Аляксандр Філіпаў, аналізуючы прычыны краху савецкай версіі імперыі, пісаў пра тое, што адным з самых пагібельных фактараў стала менавіта прыпыненне працы сацыяльных ліфтаў, якія пастаянна дапамагалі ратаваць вузкую кіруючую вярхушку за кошт падачы «свежай крыві» (часам з моцным кровапусканнем) праз партыйны механізм з рэзервуара пад назвай клас-гегемон.
Менавіта імкненне замацоўваць за сваімі нашчадкамі «карпаратыўныя вышыні», што развілося ў 1960-я і 1970-я гады, прывяло, на думку Філіпава, да істотнага паслаблення сістэмы.
У гэтым кантэксце цікава назіраць, як адміністрацыя Вайно-Кірыенкі садзіцца на палітычны шпагат. Яна імкнецца стварыць віртуальны клас-гегемон. Стварае яна яго ў зусім пост-мадэрнісцкім духу — як палітычную фікцыю. У апошняй версіі яго прататыпам павінны стаць маньякі-забойцы-гвалтаўнікі-вычварэнцы, якія засталіся жывымі пасля «Вагнераў» і «Штормаў Z», — менавіта з іх будуць ляпіць пралетарыят XXI стагоддзя.
Глядзіце таксама
У гэтым сэнсе мой артыкул 2012 года пра пуцінізм як дыктатуру люмпен-пралетарыяту пачынае выглядаць прароцкай.
З іншага боку, тая ж адміністрацыя актыўны прасоўвае ў палітыку спадчыннікаў шляхетных прозвішчаў і нават, як мы цяпер бачым, членаў «імператарскага дома».
Мякка кажучы, гэта не спрыяе працы сацыяльных ліфтаў для ўсіх, хто не належыць да гэтых прозвішчах. Гэта, вядома, не ўчора пачалося. Яшчэ ў 2020 годзе я пісаў, што змены ў Канстытуцыю — гэта не пра перавыбранне Пуціна, а пра стварэнне ўмоў для калектыўнага атрымання ў спадчыну ўлады і актываў новым пакаленнем кіруючага клана.
Аднак цяпер гэта выйшла на паверхню і набыло новую якасць. Па-першае, яно стала фактам публічнай палітыкі. Па-другое, акцэнт зрушыўся з кантролю грашовых патокаў (чым мажоры заўсёды з задавальненнем займаліся) непасрэдна на ўладу. «Дзеці» раптам рэзка пацягнуліся з банкаў і дзяржкампаній ва ўрад. Як па мне, так у нетрах Крамля фармуецца слабая пародыя на ельцынскую «Сям'ю» – пуцінская «Сям'я 2.0».
Наколькі істотным фактарам палітычнага жыцця яна можа стаць у будучыні, пакуль не ясна, але яна ўжо прысутнічае ў сучаснасці як праект.
Не думаю, што гэта пуцінскі праект. Я б назваў яго «Крамлёўскім», бо думаю, што драйвер працэсу дзесьці ў асяроддзі Пуціна.
Глядзіце таксама
Я не выключаю, што ў нейкі момант у Расіі пазначаць сябе сілы, якія прыйдуць да думкі, што механізм прамога атрымання ў спадчыну палітычнай і эканамічнай улады — найменшая з бедаў. Пераканаць у гэтым Пуціна, я думаю, будзе не так ужо і складана. Але, калі гэта здарыцца (малаверагодна, але не выключана ў прынцыпе), то яно здарыцца не ў 2036, а ў 2030 годзе. Для такога праекта 2036-гэта занадта позна.
Так ці інакш, але гэтыя дзве лініі, што амаль адначасова так рэзка пазначылі сябе, моцна супярэчаць адна адной. Тут альбо «клас-гегемон», альбо перадача ўлады па спадчыне – разам ім не сысціся. Падобна на тое, мы становімся сведкамі зараджэння яшчэ аднаго сутнаснага ўнутрысістэмнага канфлікту.