Улады ў Іране выступаюць за выязныя суды і турэмныя тэрміны для знакамітасцяў

Улады Ірана вынаходзяць усе новыя пакаранні для жанчын і дзяўчат, якія адмаўляюцца насіць хіджаб у грамадскіх месцах. Гэта вынікае з сакрэтных дакументаў, якія трапілі ў распараджэнне персідскай службы ВВС.

У прыватнасці, у дакументах, датаваных красавіком і траўнем гэтага года, згадваецца аб планах па стварэнні «выязных судоў» у грамадскіх месцах накшталт гандлёвых цэнтраў, якія маглі б адразу на месцах караць за парушэнне дрэс-кода.

У гэтых дакументах таксама гаворыцца, што карныя меры ў дачыненні да парушальніц-школьніц магло б прымаць Міністэрства адукацыі, а знакамітасцяў можна было б саджаць на тэрмін да 10 гадоў за «прапаганду распусты».

Улады Ірана гэтыя дакументы не каментуюць, аднак іранскую газету, якая апублікавала кароткі ўрывак адной з дырэктыў, абвінавацілі ў разгалошванні сакрэтнай інфармацыі.

Акрамя таго, некаторыя з гэтых дырэктыў былі ўключаныя ў вельмі спрэчны «Законапраект аб хіджабах і цнатлівасці», які разглядаецца цяпер нагляднай радай Вартавых Канстытуцыі.

Іранскі парламент «Законапраект аб хіджабах і цнатлівасці», які выклікаў шмат спрэчак, ухваліў яшчэ ў верасні, — праз год пасля таго, як па ўсёй краіне пракаціліся пратэсты, выкліканыя гібеллю ў паліцэйскіх засценках 22-гадовай Махсы Аміні, якая была затрыманая паліцыяй нораваў нібыта за тое, што надзела хіджаб недастаткова цнатліва.

Абураныя жанчыны дэманстратыўна спальвалі свае хусткі або размахвалі імі ў паветры на дэманстрацыях супраць рэжыму клерыкалаў. У адказ улады ўжывалі грубую сілу, і, паводле некаторых звестак, сотні ўдзельнікаў гэтых пратэстаў загінулі.

Хоць пратэсты ўдалося здушыць, усё больш жанчын і дзяўчат у знак непадпарадкавання сталі з'яўляцца ў грамадскіх месцах з непакрытай галавой.

І вось, як стала вядома з сакрэтных дакументаў, якія трапілі ў рукі ВВС, за некалькі месяцаў да таго, як парламент Ірана пачаў у таямніцы абмяркоўваць законапраект аб хіджабе, міністр унутраных спраў Ахмад Вахідзі ўхваліў шэраг дырэктыў, накіраваных на каардынацыю намаганняў урада і іншых структур з мэтай зламаць непадпарадкаванне тых жанчын, хто адмаўляецца пакрываць галаву на людзях.

Такім сілавікам, як служба разведкі КВІР, Міністэрства інфармацыі і нацыянальнай бяспекі (яго часта называюць Міністэрствам разведкі) і паліцыя разведкі і нацыянальнай бяспекі, мяркуючы па гэтых дакументах, былі дадзены шырокія паўнамоцтвы па выкананні такіх дырэктыў.

Вось толькі некаторыя з іх:

Паліцыя павінна «падрыхтаваць неабходную дакументацыю па школьніцах, якія здымаюць хіджаб», каб праз Міністэрства адукацыі можна было прымаць адпаведныя меры.

Знакамітасцям, інфлюэнсерам і блогерам, якія самі не пакрываюць галаву або «падштурхоўваюць да адмовы ад хіджабаў» у сацсетках, павінны выстаўляцца абвінавачанні ў «прапагандзе распусты», якія караюцца турэмным тэрмінам аж да 10 гадоў.

Супрацоўнікаў паліцыі варта надзяліць паўнамоцтвамі ўваходзіць у дамы да парушальнікаў і канфіскоўваць камп'ютары і мабільныя тэлефоны.

Супрацоўнікі паліцыі павінны мець права апячатваць або закрываць без санкцыі суда любыя крамы ці іншыя ўстановы, у якіх не выконваюцца правілы нашэння хіджабу, а кліентам, якія гэтыя правілы парушаюць, павінна быць адмоўлена ў паслугах, загадана пакінуць памяшканне, або іх варта перадаць на рукі судовым органам.

Кавярні, якія былі прызнаныя «цэнтрамі распусты» праз тую ролю, якую яны адыгралі ў леташніх пратэстах, асабліва тыя, што размешчаныя паблізу школ і ўніверсітэтаў, павінны быць закрытыя.

Супрацоўнікі паліцыі павінны атрымаць права заводзіць справы на жанчын, якія не рэагуюць на патрабаванні пакрыць галаву, па абвінавачанні ў «прапагандзе распусты».

Маецца неабходнасць у стварэнні нацыянальнай базы даных рэгістрацыйных знакаў матацыклаў, каб па нумарах вызначаць уладальніц або пасажырак, якія ездзяць з непакрытай галавой.

Неабходна ўзмацніць кантроль за кампаніямі, супрацоўніцы якіх «пры ўваходзе, выхадзе і ў самім памяшканні нясціпла і правакацыйна парушаюць дрэс-код».

Значная частка дырэктыў, якія ўтрымліваюцца ў дакументах, якія трапілі да журналістаў ВВС, ужо ўжываецца на практыцы.

У прыватнасці, на станцыях метро і ў іншых грамадскіх месцах ужо прысутнічаюць патрулі, якія будуць сачыць за выкананнем дрэс-кода, аўтамабілі, у якіх заўважаныя «распусніцы», адпраўляюцца на штрафстаянкі, жанчынам без хіджабаў адмаўляюць у абслугоўванні, а кафэ закрываюць.

З дакументаў таксама вынікае, што ад паліцыі патрабуюць вылучыць дастатковую колькасць супрацоўнікаў, якія б «выяўлялі і перасцерагалі жанчын, якія здымаюць хіджаб», і што пры магчымасці гэтыя функцыі будуць браць на сябе і байцы КВІР.

У апошнія некалькі месяцаў іранцы сталі заўважаць на станцыях метро ў Тэгеране «народных дружыннікаў», якія сочаць за тым, каб жанчыны не агалялі галаву.

Гарадскія ўлады і МУС сцвярджаюць, што гэтыя людзі «дзейнічаюць па закліку сэрца, і ім не патрэбныя афіцыйныя дазволы».

Аднак, як вынікае з дакументаў, прысутнасць на станцыях гэтых добраахвотнікаў — вынік урадавага рашэння, якое патрабавала папярэдняга планавання і выдзялення неабходных рэсурсаў.

У дакументах таксама падкрэсліваецца, як важна «падрабязна здымаць на відэа і дакументаваць асобы тых, хто ходзіць з непакрытай галавой», і ўдакладняецца, што «дружыннікі», якія здымаюць на відэа жанчын і дзяўчат без хіджабаў, супрацоўнічаюць са службамі бяспекі.