«Вяртання ў стасунках з Расіяй да статусу-кво, які існаваў да вайны ва Украіне, не будзе»

Сацыял-дэмакратычная партыя Германіі канцлера Олафа Шольца цалкам пераглядае свой погляд на Расію і сістэму бяспекі ў Еўропе. Сустаршыня СДПГ Ларс Клінгбайль выступіў у Берліне з праграмнай прамовай.

Нямецкія сацыял-дэмакраты на працягу дзесяцігоддзяў памыляліся ў дачыненні да Расіі. Такое прызнанне даўно наспявала — і вось цяпер яно прагучала з высокай трыбуны. Сустаршыня сацыял-дэмакратычнай партыі Германіі (СДПГ) Ларс Клінгбайль выступіў увечары 18 кастрычніка ў Берліне перад аднапартыйцамі з праграмнай прамовай, піша Дойчэ Велле.

У ёй 44-гадовы палітык, які заняў гэтую пасаду ў снежні 2021 года, заклікаў да поўнага перагляду падыходу да Расіі на фоне вайны ва Украіне і пералічыў чатыры кардынальныя памылкі партыі, палітыку якой доўга вызначаў экс-канцлер Герхард Шродэр. Многія ўплывовыя члены СДПГ гадамі займалі кіруючыя пасады ў розных германа-расійскіх арганізацыях і таварыствах, і нярэдка лабіравалі інтарэсы РФ і «Газпрома». Нават цяперашні палітычны лідар канцлер Германіі Олаф Шольц прыйшоў да ўлады на лозунгах вартасці Расіі для Германіі.

Чатыры кардынальныя памылкі СДПГ у дачыненні да Расіі

Пасля заканчэння халоднай вайны кіраўніцтва партыі вырашыла, што надалей узаемаадносіны з Расіяй будуць толькі паляпшацца, нагадаў Ларс Клінгбайль і падкрэсліў: «Гэта прывяло да памылак у падыходзе да Расіі». Ён прызнаў: «У пошуку таго, што аб'ядноўвае, мы часта не заўважалі таго, што раз'ядноўвае».

На думку Клінгбайля, нямецкія сацыял-дэмакраты дапусцілі чатыры кардынальныя памылкі. Па-першае, яны лічылі, што трагічныя старонкі ў гісторыі адносін Германіі і Расіі накладваюць на абедзве краіны асаблівыя ўзаемныя абавязацельствы. Пры гэтым СДПГ не ўсведамляла, што ва Уладзіміра Пуціна зусім іншы падыход і што ён інструменталізуе гісторыю для аўтакратычнай кансалідацыі ўнутры краіны і для вялікадзяржаўнай палітыкі на міжнароднай арэне.

Памылковай апынулася і канцэпцыя «зменаў праз збліжэнне», прызнаў далей Ларс Клінгбайль, які ўжо падвергнуў яе разгорнутай крытыцы ў сакавіку неўзабаве пасля нападу Расіі на Украіну. Гэтая канцэпцыя была сфармуляваная ў 1960-я гады бачнымі сацыял-дэмакратамі і пасля стала асновай паспяховай «новай усходняй палітыкі» канцлера Вілі Бранта, якая прывяла да разрадкі напружанасці ў адносінах ФРГ з СССР, сацыялістычнай Польшчай і ГДР, а таксама ў цэлым на еўрапейскім кантыненце. Аднак у новых умовах, канстатаваў сустаршыня СДПГ, усё больш цесныя эканамічныя сувязі з Расіяй не прывялі да больш стабільнага міжнароднага парадку ў Еўропе.

Трэцяй памылкай ён лічыць энергетычную палітыку, з-за якой Германія апынулася залежнай ад Расіі. «Падобнай аднабаковай залежнасці ніколі больш нельга дапускаць», — падкрэсліў Ларс Клінгбайль.

Чацвёртай ключавой памылкай партыі стала, па яго думку, тое, што яна недастаткова ўлічвала інтарэсы партнёраў ва Усходняй і Цэнтральнай Еўропе. Гэта вельмі сур'ёзна падарвала іх давер да СДПГ.

«Еўропе патрэбна бяспека ад Расіі»

Памылковай апынулася і праграмная ўстаноўка сацыял-дэмакратаў, згодна з якой «забеспячэнне міру ў Еўропе магчыма не супраць, а толькі разам з Расіяй». Гэта быў адзін з тых лозунгаў, пад якімі СДПГ вяла выбарчую кампанію 2021 года, якая і прывяла Олафа Шольца ў крэсла канцлера.

Цяпер жа, праз год, сустаршыня СДПГ абвясціў у сваёй прамове ў Берліне разварот на 180 градусаў у знешнепалітычнай дактрыне партыі. «Сёння задача складаецца ў тым, каб арганізаваць бяспеку ад Расіі», — заявіў ён. Можна не сумнявацца, што гэты тэзіс стане адным з асноватворных пунктаў тых прапаноў, якія Камісія па міжнароднай палітыцы партыі рыхтуе да вызначанага на канец 2023 года з'езду сацыял-дэмакратаў. На ім яны маюць намер прыняць новы праграмны дакумент па пытаннях знешняй палітыкі і бяспекі.

Бо ў прынятай у 2007 годзе і па гэты дзень дзеючай праграме сацыял-дэмакратычнай партыі «стратэгічнае партнёрства» з Расіяй аб'яўляецца «незаменным» для Германіі і Еўрапейскага Саюза. Там сказана, што Расія «забяспечвае мір і стабільнасць на нашым кантыненце».

Выступаючы ў Берліне, Ларс Клінгбайль не пакінуў сумненняў у тым, што гэтая частка партыйнай праграмы цалкам састарэла: «Не можа быць і не будзе вяртання ў адносінах з Расіяй да статусу-кво, які існаваў да вайны супраць Украіны».