Эксперты кажуць пра развал Еўразійскага саюза пад ціскам санкцый

Ніводзін кілаграм мяса і ніводзін яблык не павінны паступаць у РФ праз Казахстан або Беларусь без праверкі. Уся імпартная харчовая прадукцыя павінна праходзіць праз расійскія памежныя пункты і падвяргацца дагляду, распарадзіўся Рассельгаснагляд. У ведамстве лічаць, што абавязаныя спыняць харчовую кантрабанду.



Эксперты кажуць пра развал Еўразійскага саюза пад ціскам санкцый.
Рассельгаснагляд падрыхтаваў распараджэнне аб забароне транзіту імпартных прадуктаў з Беларусі і Казахстана без расійскага дагляду.
«Дапускаецца транзіт праз Расійскую Федэрацыю толькі прадукцыі, якая прайшла праз пункты пропуску на расійскай мяжы»,  —заявіў у пятніцу кіраўнік службы Сяргей Данкверт. Адпаведнае распараджэнне ведамства апублікуе ў бліжэйшы час, пацвердзілі «Газеце.Ru» у Рассельгаснаглядзе.
Пры новым парадку надгляду будзе падвяргацца ўвесь прадуктовы транзіт з Беларусі. Як сцвярджаюць у федэральнай службе, у гэтым выпадку пад кантролем будзе ўсё: і ўваход, і выхад прадукцыі.
Нагода для ўвядзення жорсткіх мер — вал кантрабанды прадуктаў, якія трапілі пад эмбарга Расіі ў адказ на санкцыі Захаду. Больш за ўсё прэтэнзій у Данкверта да беларускіх партнёраў. Ён лічыць, што пад выглядам прадукцыі для Казахстана з Беларусі ў Расію завозіцца харчаванне, якое заяўленых пунктаў прызначэння не дасягае, і ёсць падставы меркаваць, што абсалютная большасць грузаў рэалізуецца на тэрыторыі РФ.
Увядзенне забароны не азначае поўнага кантролю за транзітам з Беларусі ў Казахстан па расійскай тэрыторыі. «Калі на Казахстан ідуць яблыкі, яны павінны прайсці праз пункты пропуску на расійскай мяжы, напрыклад у Бранску ці Пскове»,  — удакладніў Данкверт.
У ведамстве патлумачылі, што валодаюць шматлікімі фактамі, якія сведчаць аб нелегальных пастаўках прадукцыі ў Расію праз Беларусь ў абыход уведзенага Масквой эмбарга. Так, у лістападзе выяўлена больш за 7,5 тыс. т. нелегальна завезеных мясных вырабаў.
Самы папулярны цяпер у кантрабандыстаў прадукт — сала з Польшчы і Германіі, тлумачаць у Рассельгаснаглядзе. Сала выкарыстоўваецца пры вырабе каўбасаў. Патрапіўшы пад санкцыі, яно стала дэфіцытам на расійскіх мясакамбінатах, рэзка вырасла ў кошце да ўзроўню мяса, а часам і вышэй, і цяпер часцей за іншыя прадуктаў фігуруе ў нелегальных пастаўках.
Акрамя таго, Рассельгаснагляд выявіў 11 тыс. т. кантрабандных прадуктаў расліннага паходжання — яблыкі, грушы, баклажаны. Гэта прыкладна 10% усёй прадукцыі, якая паступае ў Расію з тэрыторыі Беларусі.
Прадукты харчавання, якія пранікаюць у Расію кантрабандна, пастаўляюцца ледзь не з усіх краін Еўрасаюза, а таксама з ЗША і Канады, сцвярджаюць у федэральнай службе. На гэтым тыдні была затрыманая партыя з 20 т мяса птушкі з ЗША, якую перавозілі з Казахстана ў Омск, паведамляла прэс-служба Рассельгаснагляду.
Рашэнне аб забароне беларускага транзіту было прынята па выніках маштабнага маніторынгу гатовай прадукцыі, якая паступае з Беларусі ў Расію. «Месяц таму гэтыя вынікі мы ўжо адпраўлялі беларускім калегам», — падкрэсліў Сяргей Данкверт, даўшы зразумець, што незадаволены рэакцыяй беларускіх калег.
У жніўні Мінск гарантаваў Маскве, што не дапусціць рээкспарту забароненай еўрапейскай прадукцыі. Прэзідэнт Аляксандр Лукашэнка сцвярджаў, што праблема рээкспарту еўрапейскіх тавараў «не вартая выедзенага яйка». Рээкспарт ў Беларусі не санкцыянуюць і не падтрымліваюць, казаў Лукашэнка.
Пры гэтым ён паабяцаў не даваць у крыўду беларускіх вытворцаў, якія працуюць на імпартнай мясной і малочнай сыравіне. «Рээкспарт, ён немагчымы. Ён адсочваецца. Магчыма купіць гэтую нарвежскую рыбу, якая забароненая да пастаўкі ў Расію, або плодаагароднінную прадукцыю ў Германіі ці ў Польшчы, завезці ў Беларусь, перапрацаваць, атрымаць сокі і іншае, іншае — гэта ўжо будзе беларуская прадукцыя, і прадаць яе на расійскім рынку — гэта не забаронена. Эмбарга вашым гэта не забаронена», — папярэджваў Лукашэнка.
Іншая пазіцыя ў казахстанскіх уладаў. Яшчэ ў кастрычніку яны заяўлялі, што не гатовыя супрацоўнічаць з расійскім бокам па праблеме рээкспарту. «Аб увядзеннi якой-небудзь забароны на транзіт тавараў, якія імпартуе Казахстан з Еўрапейскага саюза, гаворкі быць не можа», — паведамляла віцэ-міністр нацыянальнай эканомікі рэспублікі Мадзіна Абылкасымава. Чыноўніца ўказала, што ўзаемныя санкцыі Расіі і ЕС не маюць ніякага дачынення да Казахстана.
«Мы праводзім сваю незалежную экспартную і імпартную палітыку. І ў сувязі з гэтым ніякіх абмежаванняў на Казахстан не можа быць распаўсюджана», — заявіла Абылкасымава.
ЗША і ЕС ўвялі эканамічныя санкцыі супраць РФ пасля анэксіі Крыма. А 7 жніўня ўказам прэзідэнта Масква ўвяла забарону на пастаўкі харчовай прадукцыі, у тым ліку мяса птушкі, з ЕС, ЗША, Канады, Аўстраліі і Нарвегіі.
Праблема ў тым, што Рассельгаснагляд не заўсёды ў стане адрозніць забаронены імпарт ад перапрацаванай беларускай прадукцыі. Да выяўлення кантрабандыстаў падключылася Федэральная мытная служба. У верасні кіраўнік расійскай мытні Андрэй Бельянінаў, выступаючы на «урадавай гадзіне» у Дзярждуме, прапанаваў арганізаваць мабільныя групы для процідзеяння рээкспарту забароненых тавараў у РФ з Беларусі і Казахстана. Цяпер фуры з прадуктамі харчавання, якія выклікаюць сумнеў, накіроўваюцца на склады часовага захоўвання, якія знаходзяцца ў Смаленскай вобласці, і там спецыялісты ацэньваюць сапраўднасць дакументаў і прадуктаў, якія заяўляюцца ў мытнай дэкларацыі.
Як растлумачылі «Газеце. Ru» у Рассельгаснаглядзе, ведамства ўводзіць забарону на транзіт на падставе Міжнароднай канвенцыі па абароне раслін (IPPC). Дакумент быў прыняты ў 1952 годзе з мэтай выканання ўдзельнікамі знешнегандлёвай дзейнасці міжнародных санітарных і фітасанітарных стандартаў.
Канвенцыя абавязвае краіны прымаць меры, якія гарантуюць бяспеку экспарту і імпарту раслін або раслінных прадуктаў, якія патэнцыйна утрымліваюць пестыцыды або заражаныя мікробамі. У цяперашні час удзельнікамі канвенцыі з'яўляюцца 110 дзяржаў, у тым ліку Расія.
Тым не менш забарона на транзіт не мае юрыдычнай сілы, упэўнены дырэктар Цэнтра даследаванняў міжнароднага гандлю ІПЭД РАНГіДС Аляксандр Кнобель. Рашэнні аб тым, якія тавары могуць перасякаць знешнюю мяжу Еўразійскай саюза, прымаюцца прэзідэнтамі трох краін — членаў ЕАЭС, то бок Расіі, Казахстана і Беларусі. Выкананне ж такога роду рашэнняў кантралюецца Еўразійскай камісіяй, то бок наднацыянальным органам трох краін. Па гэтай прычыне партнёры Расіі па ЕАЭС могуць праігнараваць заклік расійскага ведамства, лічыць эксперт.
Рашэнне расійскага ведамства падрывае базавыя асновы функцыянавання ЕАЭС — свабоднае перамяшчэнне тавараў і паслуг, адзначаюць назіральнікі. Канфлікт інтарэсаў можа аказацца невырашальным.
«Але з іншага боку, расійскае эмбарга аказалася выгадным для Беларусі і Казахстана, бо яно дазваляе ім пашыраць фактычную прысутнасць на рынку, супраць чаго якраз і выступае Рассельгаснагляд», — кажа першы віцэ-прэзідэнт расійскага Цэнтра палітычных тэхналогій Аляксей Макаркін.

gazeta.ru