Колькі грошай кожны беларус аддае на войска?
Паводле даных Стакгольмскага інстытута даследавання праблем свету (SIPRI), складзеныя рэйтынгі ваенных выдаткаў краін свету ў адносінах да ВУП і на душу насельніцтва. Якія краіны марнуюць на войска больш грошай, а якія менш — піша «Народная Воля».
Колькі грошай каштуе беларусам утрымліваць войска? Ілюстрацыйная выява
Усяго на падставе даных SIPRI былі ацэненыя ваенныя выдаткі 158 краін як у працэнтах ад іх агульнага ВУП, так і ў сярэднім на душу насельніцтва. Для атрымання больш аб'ектыўных даных было вызначана сярэдняе значэнне ваенных выдаткаў дзяржаў за пяць гадоў (2018-2022 гады).
У выніку эксперты вылучылі тры катэгорыі краін. У катэгорыю з высокім узроўнем ваенных выдаткаў (звыш 5% ад ВУП) трапілі 7 дзяржаў. Да групы з сярэднім узроўнем (2-5% ад ВУП) былі аднесены 44 краіны. У групу з нізкім узроўнем (менш за 2% ад ВУП) былі ўключаныя 107 краін.
На верхнім радку рэйтынгу знаходзіцца Украіна, якая за апошнія пяць гадоў вылучыла на абарону ў сярэднім 9,46% свайго ВУП. Гэта больш, чым у Саудаўскай Аравіі, якая заняла другое месца з паказчыкам 8,19%.
У выпадку з Украінай яе высокі рэйтынг паказвае, як хутка могуць мяняцца прыярытэты. З 2018 па 2021 год краіна траціла 3,2–3,8% свайго ВУП на ўзброеныя сілы, але з пачаткам вайны з Расіяй гэтыя выдаткі рэзка падскочылі.
Далей у рэйтынгу ідуць некаторыя краіны Блізкага Усходу і Паўночнай Афрыкі: Аман займае трэцяе месца з 8,11%, Катар — чацвёртае з 5,88%. Замыкаюць сямёрку краін з высокімі выдаткамі Алжыр, Кувейт і Ізраіль.
Сярэдняя група складаецца з 44 краін і ўзначальваецца чатырма дзяржавамі (Іярданія, Арменія, Азербайджан і Ліван), кожная з якіх марнуе больш за 4% свайго ВУП на ўзброеныя сілы. Іншыя краіны, вядомыя сваімі вялікімі ваеннымі бюджэтамі, такія як Расія, Пакістан, ЗША, Індыя і Вялікабрытанія, таксама адносяцца да гэтай катэгорыі.
Група з нізкім узроўнем выдаткаў ўключае ў сябе 107 краін, але таксама змяшчае некаторыя сюрпрызы. Напрыклад, Кітай, Францыя і Германія ўваходзяць у першую дзясятку краін па абсалютных ваенных выдатках, хоць на самай справе маюць такі ж аб'ём ваенных выдаткаў у працэнтах ад ВУП, як, напрыклад, Грузія, Кіпр або Паўночная Македонія.
Унізе табліцы знаходзяцца краіны альбо з нізкім ваенным значэннем, альбо з дзіўнымі тэхнічнымі асаблівасцямі. Напрыклад, Маўрыкій з'яўляецца адной з краін з самым нізкім ваенным бюджэтам, таму што ў яго афіцыйна няма пастаянных узброеных сіл, замест гэтага яны разлічваюць на два ваенізаваных фарміравання (спецыяльныя мабільныя сілы і берагавую ахову).
Гэтак жа Ісландыя вылучае 0% свайго ВУП на ваенныя выдаткі. Замест пастаяннай арміі краіна ўтрымлівае спецыялізаваныя міратворчыя сілы, значную берагавую ахову і разлічвае на саюзы бяспекі ў рамках NATO, чальцом якой яна з'яўляецца і аказвае фінансавую падтрымку.
Беларусь па долі ваенных выдаткаў ад ВУП займае 108-е месца. У сярэднім з 2018 па 2022 гады выдаткі на гэтыя мэты ў нас складалі 1,18% ВУП. Гэта менш, чым ва ўсіх суседніх з Беларуссю краінах.
У той жа час ваенныя выдаткі ў пераліку на душу насельніцтва паказваюць, колькі краіны вылучаюць на абарону адносна колькасці свайго насельніцтва.
У дадзеным рэйтынгу (зноў жа з выкарыстаннем сярэдняга паказчыка за пяць гадоў) лідзіруе Катар з выдаткамі на душу насельніцтва ў памеры 4564 даляраў ЗША, значна апярэджваючы Ізраіль з паказчыкам 2535 даляраў і Саудаўскую Аравію з паказчыкам 1928 даляраў.
Дарэчы, беларускія праўладныя аналітыкі прызнаюць, што Беларусь старалася не марнаваць шмат грошай на войска. Маўляў, не хацелі забіраць грошы ў лекараў і настаўнікаў, а знайшлі іншы спосаб абараніцца — папрасілі ў Расеі ядзерную зброю.