Курс беларускага рубля можа абваліцца нечакана і без бачнай прычыны

Здавалася б, якое нам, у Беларусі, справа да руху расійскага ценявога капіталу? Вяртаецца ён у Расію — ну і добра: расійскі рубель будзе стабільней, што падтрымае і беларускі рубель. Гэта так, але ў дадзенага працэсу ёсць і негатыўны бок, хоць цяпер яго можна разглядаць хутчэй як станоўчы. Аднак праз нейкі час справа можа дайсці да абвалу курсу беларускага рубля, па меншай меры на некалькі працэнтаў.



Вяртанне ценявога капіталу выявілі эксперты расійскага «Райффайзенбанка». 20 кастрычніка банк апублікаваў агляд фінансавых рынкаў, дзе было адзначана, што, па дадзеных Цэнтрабанка, у верасні ў банкаўскай сістэме Расіі адбыўся прыток валютнай ліквіднасці ў памеры 10 млрд 800 млн. USD, у асноўным дзякуючы паступленню 9 млрд. USD на разліковыя рахункі карпаратыўных кліентаў.

На думку экспертаў банка, гэта ценявыя сродкі, якія вярнуліся з-за мяжы, бо ў справаздачнасці Цэнтрабанка яны былі ўказаны па артыкуле «Памылкі і пропускі». Прыток валюты, лічаць эксперты банка, тлумачыўся тым, што «геапалітычная абстаноўка падвысіла рызыкі захаванасці прыватнага капіталу расійскага паходжання ў замежнай юрысдыкцыі (зараз для некаторых асоб бяспечней захоўваць валюту ў лакальных банках)».

Прыток гэтых сродкаў прывёў да ўзнікнення лішку валютнай ліквіднасці, у сувязі з чым, па ацэнцы «Райффайзенбанка», у верасні банкі выступілі прадаўцамі валюты ў аб'ёме каля 2-3 млрд. USD. Гэта падтрымала курс расійскага рубля.

Як бы там ні было, праблем з валютнымі рэсурсамі ў расійскай банкаўскай сістэме на бягучы момант ужо няма. Больш за тое, там паўстаў лішак валютнай ліквіднасці, бо адсутнічае патрэба ў нарошчванні валютных крэдытаў. У снежні, праўда, расійскім прадпрыемствам трэба пагасіць знешнюю запазычанасць на 24 млрд. USD, але на гэта ў іх, паводле ацэнак расійскіх экспертаў, дастаткова і ўласных сродкаў.

У сувязі з гэтым некаторыя расійскія банкі спрабуюць разлічыцца па зробленых раней даўгах. У прыватнасці, 20 кастрычніка Банк ВТБ прапанаваў інвестарам выкупіць свае еўрааблігацыі на 750 млн. USD. Гэтае жаданне ў банку патлумачылі наяўнасцю дастатковых аб'ёмаў валютнай ліквіднасці. Прычым Банк ВТБ не адзіны. У пачатку кастрычніка прапанову аб выкупе сваіх аблігацый на 457 млн. USD рабіў «Промсвязьбанк».

Падзеі, якія адбываюцца ў банкаўскай сістэме Расіі, абавязкова адаб'юцца на валютным рынку Беларусі. Зрэшты, хутчэй за ўсё, гэта ўжо адбылося. Бо расійскія банкі не толькі імкнуцца прадаваць валюту і пагашаць старыя даўгі, але і размяшчаюць залішнюю валюту на дэпазітах у замежных банках, да ліку якіх адносяцца і беларускія.

Цалкам магчыма, што частка ценявых грошай з Расіі, ці цалкам нармальных грошай, але выцесненых з РФ прытокам ценявой валюты, паступіла ў Беларусь. Гэта магло б растлумачыць некалькі дзіўную стабільнасць кошту валютнага кошыка для беларускага рубля ў верасні-кастрычніку, а таксама куплі Нацбанкам валюты на ўнутраным рынку. Можна ўзгадаць і абвал ставак па валютных дэпазітах у беларускіх банках, які адбыўся ў верасні.

Для эканомікі нашай краіны гэта станоўчыя з’явы. Але праблема ў тым, што такі прыток валюты, калі ён меў месца, сказіў баланс паміж попытам і прапановай валюты, утрымаўшы курс рубля ад некаторага зніжэння, якое павінна было адбыцца. А гэта значыць, што калі дадзены капітал сыдзе з нашай краіны (а рана ці позна гэта адбудзецца, бо гэта не доўгатэрміновыя інвестыцыі), на курс беларускага рубля будзе аказаны дадатковае ціск, і ён абваліцца без якіх-небудзь бачных эканамічных прычын з боку беларускай эканомікі. Напрыклад, Цэнтрабанк Расіі адновіць куплю валюты на ўнутраным рынку, павыкупляе лішкі валюты, расійцы забяруць свае сродкі з Беларусі, пасля чаго курс беларускага рубля, чаго добрага, абваліцца.

Гэта значыць, што валютны рынак Беларусі аказваецца схільным да дзеянняў фактараў, якія не адносяцца да эканамічных, а звязаныя з суб’ектыўнымі дзеяннямі удзельнікаў валютнага рынку Расіі.

На жаль, ацаніць рызыкі падобнага развіцця падзей у нашай краіне складана, бо пакуль не вядомыя дадзеныя аб выніках таргоў замежнымі валютамі на ўнутраным рынку за кастрычнік. Пасля публікацыі гэтых дадзеных сітуацыя, магчыма, праясніцца. Але па выніках таргоў на Беларускай валютна-фондавай біржы на мінулым тыдні падобна, што прыток валюты ў нашу краіну сапраўды мае месца.

Уладзімір Тарасаў, belrynok.by

(падаецца ў скарачэнні)