«Нам сказалі ні ў якім разе не купляць тавар з фразай «Зроблена ў Беларусі»
У Беларусі трэці дзень дзейнічаюць новыя правілы рэгулявання цэн. Чыноўнікам адразу ж прыйшлося даваць тлумачэнні да пастановы, а многія пытанні так і засталіся без адказаў. Разумення, як працаваць у новых умовах, у гандлю, вытворцаў і імпарцёраў дагэтуль няма.
Прадстаўнікі бізнесу распавялі «Люст*рку», якія нестыкоўкі дакумента заўважылі ў першы ж дзень яго працы.
Не ўлічылі выдаткі бізнесу
Устаноўленыя ў пастанову максімальныя надбаўкі моцна ўдараць па даходах дробнага і сярэдняга бізнесу, таму што іх недастаткова для таго, каб пакрываць выдаткі, распавёў уладальнік прадуктовай крамы Ілля (імёны суразмоўцаў у матэрыяле змененыя).
— Сёлета моцна выраслі выдаткі на энергарэсурсы. Напрыклад, у Беларусі пабудавалі АЭС, пасля якой нам абяцалі зніжэнне тарыфаў на электраэнергію, а ў выніку яны падаражэлі. Цяпер мы як юрыдычныя асобы плацім у 2-2,5 разы больш за кілават, чым насельніцтва, і даражэй, чым плацілі раней. Газ таксама стаў даражэй пасля таго, як яго прывязалі да расійскага рубля. Раней плацілі за газ як за ацяпленне парадку 330 долараў за тысячу кубаметраў па курсе Нацбанка на дзень аплаты. Цяпер разлікі за газ перавялі ў расійскія рублі, але нам выстаўляюць рахунак у беларускіх рублях. І ў выніку ён аказваецца даражэй, чым быў, калі лічылі ў доларах. У сярэднім тысяча кубаметраў падаражэла на 12 долараў у эквіваленце.
Але ў прынятай пастанове выдаткі юрыдычных асоб не ўлічаныя, а даходнасць пры гэтым абмежаваная. Гэта непазбежна прывядзе да страт і спадарожных наступстваў: адмовы ад часткі тавараў, зніжэння выдаткаў, у тым ліку на працоўную сілу, а таксама зніжэння падатковых выплат, якія прывязаныя да даходаў бізнесу. Гэта значыць — прайграе не толькі бізнес, але і бюджэт.
«На рынках раздалі пастановы з адсоткам максімальных нацэнак. Напрыклад, садавіна і кандытарка — 40%. З такімі нацэнкамі сродкаў не хопіць ні на што: кошты на арэнду, падаткі ніхто не паніжае, яшчэ і заробак плаціць трэба, пра тое, што самому неяк пражыць, я ўжо маўчу», — напісаў нам падобнае меркаванне Сцяпан.
Купляць беларускае цяпер нявыгадна
Анатоль займаецца аўтакамплектуючымі на СТА. Ён кажа, што пасля ўсталявання столі на аптовыя і гандлёвая надбаўкі купляць беларускія тавары становіцца нерацыянальна.
— Заводы наўпрост не адгружаюць такія маленькія аб'ёмы, якія патрэбныя нам, таму мы бярэм камплектуючыя ў пастаўшчыкоў. Дык вось калі, да прыкладу, антыфрыз купіў за 10 рублёў, то, нібыта, магу прадаць за 13. Але што атрымліваецца з новай пастановай? У пастаўшчыкоў ужо ёсць свая нацэнка (добра, калі яны пакажуць, якая). Калі яны ўжо дадалі 30% да кошту, то мне застаецца прадаваць у мінус. А калі пастаўшчык усталюе надбаўку, але не пакажа яе памер, то крайнім у выпадку чаго апынуся я.
Фёдар расказаў, што аўтасэрвісы пакуль не разабраліся, як усталёўваць кошты. «З аднаго боку, на паслугі цэны павышаць нельга. Пры аказанні паслуг выкарыстоўваюцца запчасткі. Яны ёсць у спісе тавараў з рэгуляванай надбаўкай. Але ж у аўтасэрвісаў запчасткі — гэта не тавар, а матэрыялы, якія выкарыстоўваюцца пры аказанні паслуг. Як у гэтым выпадку дзейнічаць — незразумела», — зазначае ён.
Дырэктыву аб забароне росту цэн ніхто не адмяняў!
Часты пытанне, які ўзнікае ў бізнесу: што з дырэктывай ад 6 кастрычніка, якой уводзілі поўную забарону на павышэнне цэн? Ніякіх дакументаў аб яе адмене на сайце Нацыянальнага прававога партала няма. Значыць, яна працягвае дзейнічаць. Але ў гэтым выпадку ўзнікае блытаніна.
— Калі тавар не ўключаны ў спіс, пазначаны ў пастанове Саўміна «аб сістэме рэгулявання цэн», то на яго наогул нельга павышаць цану? Ці ўсё ж з прыняццем пастановы цяпер рэгуляванне застаецца толькі на тыя тавары, якія ўключаны ў яго? Адказу на гэтае пытанне знайсці нідзе не ўдалося. Датэлефанавацца ў МАРГ сёння таксама не атрымалася — там чарга чакання каля 30 чалавек на гарачай лініі, — распавяла нам Ірына.
Бізнес асцерагаецца, што падвысіўшы кошт дазволеных пастановай межаў, да іх усё роўна будуць пытанні, таму што фармальна дырэктыва Лукашэнкі яшчэ працягвае дзейнічаць да таго часу, пакуль яе афіцыйна не адменяць. «Павысім цэны па пастанове, а нас пакараюць па дырэктыве — атрымліваецца так?» — задаецца пытаннем яшчэ адзін прадпрымальнік.
Ёсць супярэчнасці і з іншымі дакументамі. Напрыклад, дэкрэт № 6 «Аб стымуляванні прадпрымальніцкай дзейнасці ў сельскай мясцовасці» дазваляе вытворцам з вёскі самім вызначаць умовы, аб'ёмы, віды рэалізацыі вырабленай прадукцыі, тавараў (як і работ або паслуг) уласнай вытворчасці. Дэкрэт у іерархіі нарматыўна-прававых актаў таксама стаіць вышэй пастановы Саўміна.