Беларускіх жанчын берагуць ад добрых заробкаў

  Для беларускіх жанчын існуе шэраг як заканадаўчых, так і тайных бар'ераў, якія не дазваляюць ім мець права выбару пэўных прафесій і сфер дзейнасці. Аднак не ўсе жанчыны згодныя, што дзяржава, а не яны самі, вырашае, кім ім працаваць і дзе вучыцца.



У Ваенную акадэмію плануюць набраць усяго 12 жанчын

У Ваенную акадэмію на працягу апошніх пяці гадоў наогул не набіралі жанчын, паведамілі Naviny.by ў прэс-службе навучальнай установы. У гэтым годзе, згодна з папярэдніх планаў, плануецца набраць 12 дзяўчат.

Жадаючыя змогуць падаць заявы на агульнавайсковы факультэт на спецыяльнасць «практычная псіхалогія у ваеннай справе», а таксама на інжынерныя спецыяльнасці на факультэт сувязі і аўтаматызаваных сістэм кіравання і авіяцыйны.

Для жанчын будзе асобны конкурс. У прэс-службе адзначылі, што квоту на прыём юнакоў і дзяўчат вызначае заказчык -— Міністэрства абароны.

Падобная сітуацыя і ў Акадэміі МУС, у прэс-службе якой паведамілі, што на гэты год квоты для дзяўчат яшчэ не вызначаны, але па-ранейшаму конкурс будзе асобным для жанчын і мужчын. Колькасць адных і іншых вызначаецца заказчыкам, якім з'яўляюцца сілавыя ведамствы.

У мінулым годзе з больш чым 400 першакурснікаў Акадэміі МУС дзяўчыны склалі парадку 30, гэта значыць менш за 9%.

Вынік квот і паасобнага конкурсу — прахадныя балы мужчын і жанчын пры паступленні істотна адрозніваюцца. Напрыклад, у 2015 годзе, каб стаць студэнтам крымінальна-выканаўчага факультэта па спецыяльнасці "правазнаўства", юнакам дастаткова было набраць 175 балаў, дзяўчатам жа амаль у два разы больш — 336.

Абмежаванне набору жанчын на тую ці іншую спецыяльнасць, па прыкмеце квоты пола з'яўляецца відавочнай дыскрымінацыяй жанчын у сферы адукацыі, лічыць каардынатар праекта «Гендэрны маршрут" Ірына Саламаціна.

«Узнікае пытанне — чаму сілавыя ведамствы вырашаюць, будуць ці не вучыцца жанчыны ў ВНУ, калі па Канстытуцыі ўсе маюць аднолькавае права на атрыманне адукацыі? Мала таго, што існуе асобны конкурс, у выніку чаго да дзяўчат значна вышэй патрабаванні па падрыхтоўцы, так яшчэ не кожны год іх набіраюць у Ваенную акадэмію і Акадэмію МУС», — адзначыла эксперт.

Дзяржава добра ведае, дзе павінны працаваць жанчыны?

У Беларусі да гэтага часу карыстаюцца спісам забароненых для жанчын прафесій, складзеным яшчэ ў 1932 годзе. Апошні раз спіс пераглядаўся ў 2014 годзе — былі знятыя абмежаванні на прымяненне працы жанчын на шэрагу работ у горназдабыўной прамысловасці.
Па факце жа беларускім жанчынам забаронена займацца 252 відамі дзейнасці. Нежаночымі лічацца прафесіі дрывасека, трактарыста, вадалаза, кіроўцы міжгародных пасажырскіх аўтобусаў, дальнабойніка і многіх іншых.
Забарона ўведзена, як паведамляе Мінпрацы, «у мэтах паляпшэння працы жанчын, занятых у народнай гаспадарцы, і аховы іх здароўя».
«У Беларусі з'явілася першая жанчына-пілот ў грамадзянскай авіяцыі. У нас ёсць жанчына ваенны пілот. Відавочна, што сярод жанчын ёсць попыт на спецыяльнасці, якія традыцыйна лічацца мужчынскімі», — адзначыла Ірына Саламаціна.
Разам з тым, звяртае ўвагу эксперт, запыту знізу, з боку жанчын, якія б настойвалі на сваім праве працаваць або вучыцца па той ці іншай спецыяльнасці, якая для іх цяпер недаступная, няма.
Аднак, на думку Ірыны Саламацінай, гэта не з'яўляецца аргументам на карысць існавання квот у навучальных установах для жанчын і спісу забароненых для іх прафесій. Акрамя таго, «няправільна ўспрымаць адсутнасць зваротаў як знак таго, што няма жанчын, якія жадаюць працаваць па спецыяльнасцях, якія ўваходзяць у спіс".
«Спіс забароненых прафесій — гэта відавочная дыскрымінацыя па прыкмеце полу. Сучасны падыход — не абмежаванне ў праве працаваць на той ці іншай вытворчасці, а стварэнне сістэмы аховы працы на рабочых месцах, мінімізацыя рызык для мужчын і жанчын. Мужчыны і жанчыны павінны мець выбар — займацца той ці іншай працай. Акрамя таго, калі мы гаворым аб гендэрнай роўнасці, чаму дзяржава не зацікаўленая ў захаванні здароўя мужчын?» — задаецца пытаннем эксперт.
У Беларусі дыскрымінацыя па прыкмеце полу структурная, то бок, на ўзроўні дзяржавы, упэўненая Ірына Саламаціна:
«Пры досыць гендэрна нейтральным заканадаўстве ў краіне няма сістэмы, пры якой жанчыны могуць абараніць свае правы. Прафесійных сэрвісаў для гэтай групы насельніцтва ў краіне няма. Жанчыны ў цэлым зараз знаходзяцца ў большасці сваёй у складанай сітуацыі, так як у краіне зніжаецца ўзровень жыцця, адбываюцца скарачэнні працоўных месцаў. Многія жанчыны баяцца застацца без сродкаў да існавання. А партыі і розныя арганізацыі не становяцца праваднікамі жаночай позвы».
Пры гэтым відавочна, што пазбаўляючыся права вучыцца або працаваць па пэўных спецыяльнасцях, жанчыны ў шэрагу выпадкаў пазбаўляюцца права добра зарабляць. Ірына Саламаціна звярнула ўвагу, што ў традыцыйна жаночых сферах заробкі значна менш, чым нават у сярэднім па краіне.
Пераважна жаночымі ў Беларусі з'яўляюцца ахова здароўя, сфера сацыяльных паслуг, адукацыя, гандаль, гасцінічны бізнес і грамадскае харчаванне.
«Вось і атрымліваецца — дзе ёсць грошы, мала жанчын. Гэта праблема не нейкай жанчыны паасобку, а дзяржавы», — заключыла Ірына Саламаціна.