Чаму ўніверсітэты губляюць даходы, а навуковыя лабараторыі — кадры

Чым пагражае адукацыі і эканоміцы прабуксоўка мабільнасці студэнтаў.

У 1990-х — 2000-х гадах навучэнцы ва ўсім свеце актыўна ездзілі за мяжу ў пошуках лепшых адукацыйных паслуг. І калі ў 1995 годзе, па дадзеных АЭСР і ЮНЕСКА, за межамі сваёй краіны навучаліся больш за 1,7 млн ​​чалавек, то ў 2012 годзе міжнародных студэнтаў было ў 2,7 разы больш — 4,5 млн.
Аднак ужо ў тым жа 2012 годзе мабільнасць пачала буксаваць. Да 2015 года да гэтых 4,5 млн чалавек дадаліся толькі 100 тысяч. Чаму?
У краінах, адкуль едзе больш за ўсё студэнтаў, рэзка павысілася якасць адукацыі, адзначаюць эксперты АЭСР ў часопісе НДУ ВШЭ «Міжнародная вышэйшая адукацыя». Кітай і Індыя інвеставалі нямала сродкаў у сваіх ВНУ. «Кітайскія ўніверсітэты настойліва караскаюцца ўверх у міжнародных рэйтынгах, з кожным годам паляпшаючы свае пазіцыі», — адзначае аўтар даследавання Дырк ван Дам, начальнік аддзела Упраўлення адукацыі і прафесійнага навучання АЭСР.
А сем'ях усё часцей укладваюць сродкі ў навучанне дзяцей ва ўласнай краіне.
У той жа час і многія краіны-пастаўшчыкі адукацыйных паслуг астудзелі да студэнтаў з-за мяжы. Гэта ўжо адбылося ў Вялікабрытаніі, ЗША і Аўстраліі і пачынае адбывацца ў Нідэрландах, Швейцарыі і Швецыі. Такое ўспрыманне міграцыі ў гэтых краінах «толькі пагоршылася на фоне крызісу з наплывам бежанцаў, з-за чаго кардынальным чынам змянілася і стаўленне да замежных навучэнцаў», падкрэслівае даследчык.
Гэты палітычны курс адбіваецца на акадэмічным рынку працы. Цэнтры міжнароднай адукацыі зарабляюць менш, чым маглі б.
Колькасць новых міжнародных студэнтаў у ВНУ ЗША знізілася на 7%, адзначылі ў мінулым годзе даследнікі праекта адчыненых дзвярэй Інстытута міжнароднай адукацыі. Больш за палову (52%) прадстаўнікоў апытаных ВНУ асцерагаюцца, што новы сацыяльна-палітычны клімат у краіне адпудзіць навучэнцаў-замежнікаў. А гэта азначае відавочнае памяншэнне даходаў ВНУ. Прыток студэнтаў з Індыі знізіўся на 19%, па дадзеных Нацыянальнага навуковага фонду ЗША. У цэлым памяншэнне адукацыйнай міграцыі прывяло да таго, што многія навуковыя лабараторыі ў амерыканскіх універсітэтах адчуваюць дэфіцыт персаналу.
Падобным чынам сітуацыя развіваецца і ў іншых краінах, традыцыйна прыцягальных для міжнародных студэнтаў. Яшчэ нядаўна Швейцарыя, Швецыя, Нідэрланды і Аўстралія спаборнічалі адзін з адным за навучэнцаў з-за мяжы. Цяпер гэта суперніцтва амаль спынілася.
Такая палітыка ў адносінах да замежных бакалаўраў, магістраў і аспірантаў, на думку экспертаў, не занадта дальнабачная. І ВНУ прымаючых краін, і — у канчатковым рахунку — іх эканоміка развіваецца менш дынамічна.
Паводле Заўтра тваёй краіны