Леўчанка, Герасіменя, Хіжынкова. Насуперак цэнзуры журналісты «Прэсбола» вызначылі Чалавека года

 А яшчэ стварылі альтэрнатыўную вокладку навагодняга нумару і нават узялі інтэрв'ю. Але ў папяровай версіі газеты чытачы гэтага не ўбачаць і не прачытаюць.

З 1992 года журналісты папулярнага спартыўнага выдання «Прэсбол» вызначаюць лаўрэата ў намінацыі «Чалавек года». У 2020-м тытул падзялілі трое. Аляксандра Герасіменя, Алена Леўчанка і Вольга Хіжынкова — нялёгка было выбраць з гэтых адважных дзяўчат лепшую.

«Вартыя ўсе. І трохразовая медалістка Алімпійскіх гульняў, кіраўнік Беларускага фонду спартыўнай салідарнасці. І адна з лепшых баскетбалістак Еўропы, якая адседзела на Акрэсціна 15 сутак. І сонечная Міс Беларусь, якая адбыла там жа 42 дні», — лічаць журналісты газеты.

Крытэрыі «Прэсбола» засталіся нязменнымі, але змянілася кан'юнктура. Менш чым за паўгода з газеты звольніліся двое галоўных рэдактараў, а чарговы галоўрэд заняў вызваленую пасаду насуперак волі калектыву і, больш за тое, супраць уласнага жадання.

Гэты матэрыял не з'явіцца ў газеце, месцы для «Чалавека года» ў ёй не знайшлося. SPORT.TUT.BY вырашыў дапамагчы калегам, і выбар значнай часткі аўтараў «Прэсбола» ўсё ж стане здабыткам грамадскасці. Мы публікуем матэрыял журналістаў выдання, а таксама іх альтэрнатыўную версію першай паласы апошняга, сотага, сёлета нумары.

Алена Леўчанка: самая яркая зорка — гэта беларускі народ

— Лёгка здагадацца, што 2020 год стаў для вас рэкордным па колькасці інтэрв'ю. Вядзеце падлік?

— Іх і сапраўды была велізарная колькасць. Сама не лічу, але хто-небудзь з сяброў прыкмеціў, што колькасць пераваліла за сорак — і гэта толькі пасля выхаду з турмы. Стараюся не адмаўляць журналістам: трэба казаць аб тым, што адбываецца ў Беларусі, як тут парушаюцца правы чалавека. Важна быць на слыху ў іншых краінах. Бо мой турэмны выпадак не спецыфічны — больш за 30 тысяч чалавек затрымалі за час пратэстаў.

— Тэлефанавалі з усіх кантынентаў, за выключэннем Антарктыды. Так?

— Ха, ну не. Азія, напрыклад, была — Японія, Ганконг, Тайвань... Але вось з кітайскіх СМІ ніхто, на жаль, не звяртаўся. Зрэшты, я выдатна разумею іх палітыку. Паўночная Амерыка была, Еўропа. Швейцарскія выданні распытвалі пра Наталлю Хершэ, з якой мы сядзелі ў адной камеры.

— Нямецкаму выданню «Zeit» вы сказалі, што роля спартсменаў у грамадстве ўзмацняецца, з'яўляюцца лідары меркаванняў. Чаму так адбываецца?

— Мы крочым у нешта новае. Увесь свет крочыць, уключаючы ЗША. Леброну Джэймсу ў эфіры «Fox News» сказалі заткнуцца і весці мяч: shut up and dribble! Спартсмены загаварылі, таму што ім увесь час затыкалі раты. Але калі ў ЗША можна свабодна выказваць меркаванне, то ў Беларусі сітуацыя іншая. Да таго ж у нас многія думаюць, што спартсмены тупаватыя, што яны нічога не ведаюць, акрамя спорту. Кажуць: вы лезеце ў палітыку, а павінны займацца сваёй справай. Але правільна сказаў Віталь Гуркоў: у нашай краіне ў палітыцы нават зефір. Кожны чалавек мае права выказваць сваё меркаванне, так прапісана ў Канстытуцыі. Аб'яднаўшыся, мы, спартсмены, гэта і робім. Знаходзім свой голас і разумеем, што здольныя быць больш, чым проста спартоўцамі.

— На сайце «Прэсбола» ў апытанні на Чалавека года можна было галасаваць толькі за аднаго кандыдата, і вы выйгралі з каласальным адрывам. Ёсць тлумачэнне такой уражлівай падтрымкі?

— Мне вельмі прыемна, праўда. Але я не зрабіла чагосьці спецыфічнага. Гэта заслуга ўсіх людзей, якія не пабаяліся падпісаць ліст з патрабаваннямі да ўлады, якія былі і застаюцца свабодным і праўдзівым. Мы ўсе —людзі года.

— Самі за каго галасавалі?

— З тых, хто быў у намінантах, за Мікалая Казеку. Статуснага трэнера, які дамогся ўсяго на сваёй ніве і быў сумленным, не баяўся выказвацца.

— Да турмы вы актыўна трэніраваліся, набралі цудоўную форму. Што планавалі?

— У пачатку года была прапанова з Грэцыі, але я адмовілася: адчувала, што трэба працаваць далей. Трэніравалася кожны дзень: плаванне, баскетбол, бег, трэнажорная зала... Нават з дыетолагамі працавала. І, вы маеце рацыю, да арышту набрала добрую форму. Лепшую за кар'еру — па ўсіх паказчыках.

— Рэальна было вярнуцца на топ-узровень?

— Сто адсоткаў.

— У які момант зразумелі, што турмы не пазбегнуць?

— Не было такога пачуцця. Мы заўсёды разумелі, што ў краіне прававы дэфолт. Ідучы на маршы, на запясце ручкай пісалі тэлефоны юрыста. Хоць аднойчы мне прысніўся сон, звязаны з турмой. Магчыма, ён быў прадказаннем?

— 15 сутак на Акрэсціна змянілі вас?

— Яны не прайшлі бясследна, і, вядома, не зламалі: дапамаглі раскрыць лепшыя якасці. Я выразней зразумела, чым хачу займацца ў будучыні, пасля баскетбола. Ўсвядоміла каштоўнасць свабоды. Любы негатыўны вопыт чамусьці вучыць, выхоўвае іншыя якасці. На Акрэсціна ж усё за цябе вырашаюць: ці будзе вада, матрац, прагулкі... Спрабуюць ціснуць любымі спосабамі, выклікаюць пачуццё страху. Але калі там жыць у страху, звар'яцееш. Я навучылася кантраляваць свой стан.

— Было цяжка?

— Напачатку — вельмі. Усё новае, ніхто не тлумачыць правілы. Стан шокавы. Знаходзішся ў камеры з людзьмі, ад якіх нікуды не схавацца. Немагчыма заўсёды заставацца моцнай: дзесьці даводзілася і паплакаць, каб стала лягчэй. З часам навучылася спраўляцца, але ўсё роўна былі сітуацыі... На адной з вячэрніх праверак мы папрасілі коўдру — хоць бы коўдру, таму што ноччу холадна, а накрыцца няма чым. Дык адзін з ахоўнікаў пачаў гарлапаніць, каб мы затыкнуліся, узяў за шкірку дзяўчыну, якая сядзела са мной, і літаральна шпурнуў яе ў камеру, а потым тое ж зрабіў са мной, абазваўшы тупой авечкай. Ён нас штурхаў і кідаў з такой злосцю, з такой грубіянствам, што ў мяне наогул няма ніякіх сумневаў з нагоды таго, што адбывалася на Акрэсціна ў першыя дні пратэсту. Ад гэтых людзей можна чакаць усяго.

— Калі вы былі на Акрэсціна, вас падтрымаў, у тым ліку, футбаліст Леанід Ковель. Яго злавала ўся гэтая сітуацыя, але цяпер ён кажа: жыццё не памяняць, пратэсты не дадць плёну…

— Прасцей не змагацца. Лёгка пайсці ў кіно, усё астатняе — цяжка. Не ўсе людзі гатовыя і ўмеюць чакаць, не ўсім хапае сіл і цярпення. У пэўным сэнсе гэта можна параўнаць са спортам, калі два чалавекі атрымліваюць аднолькавую траўму, але хтосьці вяртаецца, а хтосьці — не. Аднаўленне пасля аперацыі патрабуе вытрымкі, вялікай працы.

— Чым займаліся пасля вызвалення?

— Зайшоўшы дадому, паглядзела ў люстэрка. Вельмі дзіўнае пачуццё, калі ты 15 дзён не бачыш сваё адлюстраванне. Паглядзела — і трошкі спалохалася. Потым прыняла душ. Вельмі хацелася выспацца, але ніяк не атрымлівалася. Мама прыгатавала хатнюю ежу, аднак і есці не атрымлівалася. Было дзіўна, бо я сумавала па ежы. На наступны дзень схадзілі ў рэстаран, адзначылі мамін дзень нараджэння. Было ўзрушаюча.

— Па спорце засумавалі?

— Не тое слова! Вельмі хутка зразумела, што хачу якую-небудзь фізічную трэніроўку. Абрала плаванне. Зайшла ў ваду — проста кайф. Праўда, адчулася, што не тая моц.

— А калі ўзялі ў рукі баскетбольны мяч?

— Ногі падкошваліся, але ўсе кідкі трапляла. Таксама дзіўнае пачуццё: неадчувальнасць сябе. Ты памятаеш, у якой форме была, як доўга яе набірала. І ўсведамляеш, што гэтая форма знікла. За 15 дзён турмы, за каронавірус, за локдаўн у Грэцыі — усе фактары паўплывалі. Гэта як залазіць, а потым скаціцца з горкі. Я ўжо збілася з рахунку, у які раз скацілася. Першы час было цяжка гэта разумець і прымаць, але цяпер паволі вяртаюся. Апошнія два гады не спынялася, хоць многія на мне ставілі крыж і адпраўлялі на пенсію. І цяпер не спынюся.

— Тыдзень таму вы пагаварылі з Максімам Недасекавым. Адна з рэакцый на батл: Леўчанка трохачковымі разбіла ў прамым эфіры лёгкаатлета-неандэртальца. Згодныя?

— Я стараюся прытрымлівацца дыпламатыі, праяўляць павагу — і таго ж патрабую ў дачыненні да сябе. Пасля прамога эфіру падзякавала Максіму за размову і папрасіла сваіх падпісчыкаў не пакідаць неадэкватных каментароў. Мне было важна данесці да яго ўсе пункты ліста з патрабаваннямі да ўлады, і мяне здзівілі некаторыя адказы, у якіх не было фактаў, нейкіх тлумачэнняў — «таму што», і ўсё. Думаю, Максім моцна паглыблены ў спорт і дрэнна дасведчаны аб тым, што адбываецца ў краіне, але ў такім выпадку ці меў ён права хадзіць на дзяржаўнае тэлебачанне і даваць інтэрв'ю на тэмы, у якіх не разбіраецца? Так, ён адмовіўся ад некаторых сваіх слоў, але, на жаль, сёння ў яго іншыя прыярытэты. Да таго ж, як мне здалося, на яго моцна ўплывае асяроддзе.

— Што з 2020-га запомніце на ўсё жыццё?

— Усё, напэўна. Маршы — гэта было крута. Самы першы марш — нешта неверагоднае. Калі збіраешся ў коле сотняў тысяч людзей, аб'яднаных жаданнем свабоды... Гэта ні з чым не параўнаць, такіх пачуццяў ніколі раней не адчувала. Потым мы аб'ядналіся са спартоўцамі. Ідзеш на маршы і адчуваеш, што людзі нас чакаюць. Не раз было такое, што чалавек 20 выходзіла з расцяжкай, а праз нейкі час паварочваеш галаву — а за расцяжкай тысячы. Неверагодныя эмоцыі!

— Якім будзе 2021-ы?

— Не ведаю, я ж не прадказальнік. Усе чакаюць, што ён будзе лягчэй, чым 2020-ы. Але сёлета быў і пазітыў: нацыя аб'ядналася, мы даведаліся, у чым наша сіла. Хачу, каб у 2021-м мы прыйшлі да той незалежнай краіны, дзе не парушаецца свабода слова і дзе можна адчуваць сябе чалавекам. Каб тыя людзі, якія даўно з'ехалі, мелі магчымасць вярнуцца і развіваць Беларусь. Ну і здароўе вельмі важна: няхай ніхто не хварэе.

 Папярэдняе інтэрв'ю для «ПБ» вы скончылі фразай: «Нават у самыя цёмныя ночы ззяюць самыя яркія зоркі». Зараз вы і ёсць самая яркая зорка…

— Ды ну, перастаньце. Самая яркая зорка — гэта беларускі народ. Менавіта ім зараз захапляюцца ва ўсім свеце.

Аляксандра Герасіменя: гонар важней, чым кавалак хлеба

— Упершыню за апошні час вам прыйдзецца змяніць сваю навагоднюю звычку: у рамках праекта «Мары спраўджваюцца» наведваць шматлікіх падапечных, а 31 снежня — адзначаць уласны дзень нараджэння ў коле блізкіх і лепшых сяброў.

— Мне будзе вельмі не хапаць іх усіх. Я б з задавальненнем не змяніла б сваёй звычцы, але жыццё такое, што трэба заўсёды быць гатовым да пераменаў.

— Цяпер вы жывяце ў Вільні.

— Горад добры, утульны, у ім шмат прыгожых і чулых сяброў, якія гатовыя дапамагчы і далучыцца да нашай каманды. Але ўся гэтая сітуацыя з пандэміяй прымушае прытрымлівацца даволі жорсткіх правілаў — і нават па горадзе асабліва не прагуляешся. Прызнаюся, вельмі сумую па Мінску. Напэўна, як і любы мінчанін, якога лёс адрывае ад самага любімага горада на зямлі.

— Затое ў вас, як у кіраўніка Беларускага фонду спартыўнай салідарнасці, стала шмат клопатаў.

— Гэта так. Праца нашага Фонду заключаецца ў аказанні дапамогі спартсменам, якія пацярпелі за выражэнне сваёй пазіцыі. Дапамагаем матэрыяльна, юрыдычна. Даем магчымасць людзям рыхтавацца да Алімпіяды, адпраўляем іх на зборы. І, само сабой, шмат маем зносіны з міжнароднымі спартыўнымі арганізацыямі.

— Трэба прызнаць, атрымліваецца нядрэнна. Міжнародны алімпійскі камітэт прыняў даволі жорсткі пакет мер супраць кіраўніцтва Беларускага НАК і выканкама гэтай арганізацыі.

— Мы самі не чакалі такой хуткай рэакцыі на наш зварот, хоць для гэтага было праведзена вельмі шмат працы — у нас добрая і зладжаная каманда прафесіяналаў. Мы не прасілі тых санкцый, якія былі ўжытыя — яны гэта вырашылі самі на аснове той інфармацыі і дакументаў, якія мелі.

Сутнасць жа нашых просьбаў была накіравана на тое, каб спартсмены, пазбаўленыя з-за сваёй пазіцыі магчымасці паўнавартасна трэніравацца, усё ж маглі б працягваць падрыхтоўку да галоўнага старту чатырохгоддзя. Яны павінны атрымліваць фінансаванне, якое накіроўваецца МАК у адрас нашага НАК. Гэта лагічна, калі апошні не можа забяспечыць удзел спартсменаў у гульнях, нават нягледзячы на заваяваныя ліцэнзіі. І, зразумела, у такіх выпадках яны павінны выступаць пад нейтральным сцягам.

— Як вы паставіліся да праўладнага, як яго паспелі назваць, ліста атлетаў, які з'явіўся праз тры месяцы ў адказ на зварот з патрабаваннямі да ўлады.

— Шчыра кажучы, да гэтага часу не разумею яго сэнс. Змест ліста абсалютна пусты, чаго хочуць складальнікі гэтага твора, не вельмі ясна. А ведаючы, як яго падпісвалі і падпісваюць дагэтуль, каштоўнасць ліста і зусім зніжаецца да нуля. Да нас пастаянна паступаюць скаргі тых, каго ўставілі ў лік падпісантаў без іх ведама. У пагоні за колькасцю не грэбуюць нават непаўналетнімі дзецьмі і людзьмі, якія наогул не маюць да спорту ніякага дачынення.

Але сутнасць нават не ў тым — у нашым лісце ёсць шэраг пэўных патрабаванняў і спартсмены, якія яго падпісваюць, згаджаюцца з імі. А чаго хочуць у другім лісце? Гэтае элементарнае пытанне ўганяе падпісантаў у ступар. Міру і спакою? Так мы хочам таго ж і не збіраемся нікога падзяляць. Дзеляць як раз-такі яны, узнагароджваючы апанентаў нейкімі недарэчнымі эпітэтамі. Для нас жа ўсе спартсмены роўныя і кожны мае права на сваё меркаванне. І мы акажам дапамогу любому спартсмену, нават калі ён будзе ябацька-ябацька да самых краёў. З іншага боку, цяпер ведаем, хто ёсць хто. Чалавек, свядома ставіць подпіс, аўтаматычна ставіць таўро на сабе.

— Хтосьці з падпісантаў праўладнага ліста здзівіў вас сваім з'яўленнем у ім?

— Напэўна, не. Людзі, якія заўсёды былі блізка, мяне не расчаравалі. І гэта галоўнае. Што ж тычыцца процілеглага боку, то я спрабавала даведацца іх пазіцыю. Мне на самой справе гэта цікава. Але ж яны нават баяцца адказваць.

Звярнула ўвагу, што практычна ўсе, хто падпісаў другі ліст, ніяк не каментуюць гэта. Часцей за ўсё суха кажуць «без каментароў».

— Максім Недасекаў вырашыў пракаментаваць.

— Ну, малайчына, што хаця б не пабаяўся і выйшаў на вялікую аўдыторыю. Але яго пазіцыя таксама вельмі дзіўная. Мякка кажучы.

— Затое зразумелая. Не хацелася б губляць дзяржаўнае фінансаванне.

— Але ёсць рэчы больш важныя, чым кавалак хлеба, якія табе даюць гонар, годнасць, самапавагу. Бо спорткалісьці скончыцца, а пляма застанецца. А трэба ж будзе неяк працаваць з людзьмі... Гэта ж рэпутацыя на ўсё жыццё.

— А вы неяк спрабуеце іх зразумець? Бо людзі на самай справе многае могуць страціць — прэзідэнцкія стыпендыі, воінскія званні, пасады.

— Я нікога не асуджаю, кожны мае права на сваю пазіцыю. У нас па-ранейшаму папулярная фраза «Ну ты ж разумееш...» А што я павінна разумець? І Што рабіць з іншымі людзьмі? З тымі, якія змагаюцца за свой гонар — у іх што, няма сям'і і куча дадатковых крыніц даходу? Чаму яны змаглі?

— Сустрэчнае пытанне: чаму менавіта Аляксандра Герасіменя аказалася на чале фонду спартыўнай салідарнасці? Хоць збольшага адказ на яго ёсць — яна казала пра тое, што сцяг нашай краіны бел-чырвона-белы, а герб — «Пагоня». І гэта было яшчэ ў тыя часы, калі такія выказванні не лічыліся мэйнстрымам.

— Калі ўсё толькі пачыналася, адчувала, што гэтага мала, што магу даць працэсу больш. Калі паступіла прапанова ўзначаліць Фонд, то узяла час на роздум, але ўжо ўсведамляла, што гэта менавіта тое, што трэба.

Прыйшлося ахвяраваць паўнавартасным зносінамі з роднымі, блізкімі і сябрамі, але я ні разу не пашкадавала аб сваім рашэнні. Мы робім правільныя рэчы, дапамагаем вялікай колькасці людзей — і ўсё гэта прыносіць вынік.

— Вы ў курсе, што адбываецца з «Прэсболам»?

— Зразумела. Я расла разам з гэтай газетай, яна пісала аб маіх першых поспехах і падтрымлівала ў цяжкую хвіліну. Для мяне «Прэсбол» быў самым цікавым і крэатыўным выданнем. Як бачу, у вас цяпер такая ж сітуацыя, як і ўсюды. Ёсць тыя, хто гатовы змагацца за свае перакананні і тыя, хто гатовы беспярэчна выконваць каманды зверху.

Шкада, калі той бескампрамісны «Прэсбол», які мы ўсе любілі, спыніць існаванне. Мне здаецца, што зыход журналістаў, які ўжо адбываецца, працягнецца — таму што ў газеце не той калектыў, які будзе скакаць пад чужую дудку.

І, вядома, выбіраць галоўнага рэдактара вы павінны самі — без выведнікаў і дарадцаў з боку. Сітуацыя, калі прафесіяналам раяць дылетанты, ненармальная.

— Менавіта гэтыя прафесіяналы прызналі вас Чалавекам года ўжо другі раз. Зараз у кампаніі яшчэ двух чароўных і бясстрашных беларусак.

— Чытала дзесьці ў расейскай прэсе, што Чалавекам года пры любым раскладзе стане беларус. І гэта вельмі спадабалася, таму што ў 2020 годзе суайчыннікі мяне моцна здзівілі. Мы заўсёды лічыліся «памяркоўнымі» і нібыта лёгка паддаёмся ўплыву — куды накіравалі, туды і пойдзем. Але беларусы ўсталі дружнымі радамі — мы ўсе бачылі, як нас шмат і я, як усе, была прыемна гэтаму здзіўленая. Я б кожнаму з іх дала б тытул «Чалавек года».

— Гэта год вас моцна змяніў?

— Безумоўна. Памяняліся нейкія каштоўнасці, зразумела, што некаторыя моманты з майго папярэдняй жыцця былі не такімі ўжо і важнымі. Я заўсёды баялася пераездаў, і ад'езд у Вільню стаў для мяне праверкай —наколькі я гатовая да пераменаў у жыцці. Але я сабе спадабалася. А больш за ўсё рада таму, што ў нас атрымліваецца.

— Але калі глядзець на сітуацыю глабальна, то пакуль не да канца. Дайце прагноз: калі ж?

— Адкажу так: чакаць, калі адбудзецца, не трэба. Калі кожны дзень прачынацца з гэтай думкай, то можа прыйсці знясіленне. Гэта неканструктыўна. Думаць трэба пра тое, што будзеш рабіць, калі, умоўна кажучы, самалёт паляціць. Мы ж разумеем, што гэта ўсё не скончыцца ў адзін міг, і трэба будзе ісці далей, каб будаваць Беларусь, аб якой мы марым.

— Якое месца вы бачыце сябе ў новай сістэме каардынат. Старшыня федэрацыі плавання ці, напрыклад, міністр спорту?

— Не думала аб гэтым, наогул ніколі не хацела сабе ніякіх пасад. Проста хачу вярнуцца дадому, у сваю школу, да сваіх дзяцей — і рабіць тое, што ўмею лепш за ўсё. Але калі краіне спатрэбяцца мае здольнасці і веды, то я гатовая. Цяпер мне падабаецца дапамагаць спартсменам, і я б хацела працягнуць гэтую дзейнасць, тым больш, што ў нас шмат планаў па развіцці Фонду. А наогул у нас дастаткова крэатыўных прафесіяналаў, якія маглі б падняць беларускі спорт на новы ўзровень. Але тое, што мы цяпер не дзелім крэслы, гэта абсалютна дакладна. Мы проста хочам будаваць новую Беларусь, якой усе змогуць ганарыцца.

Вольга Хіжынкова: гэта кайф — адчуваць сябе беларусам

— 42 дні, праведзеныя ў зняволенні, можна параўнаць з такой жа дыстанцыяй, якую вы не аднойчы пераадольвалі на марафонах. Аналогіі дарэчныя?

— Мабыць. Толькі да бегавой марафону ты рыхтуешся, а да марафону на Акрэсціна я апынулася зусім не падрыхтаваная. Хоць, вядома, па-дурному было б меркаваць, што мяне можа мінуць гэтая доля, чым я лепш за іншых?

Адчуванні ж ад зваротнага — калі ў марафоне стомленасць назапашваецца паступова і да фінішу ты дабіраешся зусім выматаным, то ў зняволенні... Не скажу, што становіцца лягчэй, проста прыходзіць ўсведамленне нейкіх фактаў і цябе гэта супакойвае — ёсць тэрмін, па заканчэнні якога ты дакладна павінна выйсці.

Хоць усё роўна кожны дзень прачынаешся ў трывозе — раптам сёння прынясуць чарговы пратакол? Старалася быць гатовай да гэтага, не шкадаваць сябе. Гэта ўсё роўна, як пытацца ў сябе не «за што?», а «для чаго?». І калі ў цябе ёсць адказ, а ён у мяне быў, то ўнутры адчуваеш спакой.

— Што чыталі на Акрэсціна? Кажуць, лепш за ўсё там заходзіць «Уцёкі з Шаўшэнка».

— Аднак... Не ведаю, прапусцілі б на Акрэсціна такія павучальныя кнігі. Я чытала «Атлант расправіў плечы». Яшчэ былі Акуджава і Булгакаў, Чэхаў... Там жа ратуешся чытаннем, яно выдатна забівае час.

Вяла дзённік, але потым пазбавілася ад яго, вырашыла пакінуць усе запісы выключна ў галаве. Кожны дзень трэніравалася — трохі, хвілін па 40. Старалася захаваць хоць нейкі цягліцавы тонус, рабіла самыя простыя практыкаванні — адцісканні, планка, прэс, прысяданні.

— Ёсць нейкія плюсы ад атрыманых мінусаў?

— У любым выпадку я набыла жыццёвы досвед. Іншая справа — ці патрэбны ён? Самы ж галоўны плюс у тым, што пазнаёмілася з вялікай колькасцю выдатных, прыгожых, разумных і адукаваных людзей.

— А меркавалі, колькі людзей перажывала за вас на волі?

— Не, хоць дзяўчынкі, якія прыходзілі ў камеру, казалі пра гэта. Але я ўсё роўна не разумела маштабу падтрымкі. Ведала, што побач самыя блізкія сябры, сваякі, калегі з спартыўнага і мадэльнага супольнасцяў. А калі вярнулася дадому і адкрыла сацыяльныя сеткі, то была ўзрушаная. З тых тысяч паведамленняў, якія прыйшлі, каюся, прачытала толькі малую частку. Да мяне ўвесь час прыходзяць блізкія людзі, і ўсё вечары занятыя, а днём я разбіраюся з тымі справамі, якія назапасіліся.

Уразіла, што нават выпадковыя мінакі падыходзяць, абдымаюць, падтрымліваюць. Куды б ні прыйшла — да натарыуса, у краму ці медыцынскі цэнтр — пазнаюць і цікавяцца маімі справамі. А ў мяне слёзы выступаюць. Вельмі ўжо раняць абставіны, пры якіх мы так зблізіліся.

— Што змяніў у вас гэты год?

— Ніколі не падводжу вынікі, але кожны раз мне здаецца, што я пасталела і набыла каштоўны жыццёвы досвед. Але гэты год дакладна стаў вызначальным — мы ўсе разам пасталелі як нацыя. І, самае галоўнае, сябе ёй адчулі. Зразумелі, наколькі гэта прыемнае пачуццё. Мы ж раней былі кожны сам па сабе. А цяпер не, і гэта такі кайф. Гэта сапраўды самае вялікае адкрыццё года!

— Маглі ўявіць, колькі спартсменаў перажывала за вас усе гэтыя 42 дні?

— Было вельмі прыемна ўсвядоміць падтрымку ад тых, за каго я і сама заўсёды заўзела. І гэтая падтрымка прызначаецца не толькі мне. Бо для заўзятараў, да ліку якіх я адношу і сябе, вельмі важна, каб нашы героі заставаліся такімі не толькі на спартыўных пляцоўках, але і па-за імі. І тое, што адбываецца сёння, шмат у чым вызначальнае.

— Як ставіцеся да таго, што «Прэсбол» прызнаў вас чалавекам 2020 года разам з Сашай Герасіменяй і Ленай Леўчанкай?

— Мне здаецца, што кожны беларус, які мае смеласць казаць услых тое, што ён думае, варты гэтага звання. Кожнаму ёсць што губляць, але калі ты змог перамагчы свой страх, то ты герой.

Дарэчы, пра «Прэсбол». Ведаю, што газета перажывае нялёгкія часы, і вас таксама спрабуюць на залом. «Прэсбол» — культавае выданне. Ён мог камусьці не падабацца, але заўсёды меў сваю пазіцыю. Калі гэта адабраць, то застануцца толькі табліцы і лічбы, і такая газета наўрад ці камусьці будзе патрэбна. У такім выпадку правільней будзе яе наогул перайменаваць, бо «Прэсбол» — гэта фірма з вельмі магутнай камандай аўтараў. І страціць хоць бы аднаго з іх, гэта ўжо ўдар, а калі сыдуць многія, то здарыцца катастрофа з непапраўнымі наступствамі.

— Часам здаецца, што ў вас наогул няма ворагаў.

— Ніколі не задумваюся, якое ўражанне раблю на навакольных. Галоўнае для мяне быць сумленнай з сабой, хоць свае недахопы таксама ясна бачу. І проста імкнуся жыць у гармоніі.

Так, у мяне ёсць патрэба дапамагаць. Думаць толькі пра сябе — гэта ўласцівасць эгаісткі, а я не хачу ёю быць, не хачу абмяжоўваць сваё існаванне уласным прасторай. Пафасна гучыць, так?

— Зусім. Многія кажуць, што Вольга Хіжынкова — патэнцыйны лідэр мас. Як сказалі б раней, гатовы дэпутат.

— Я не кар'ерыстка і, хутчэй за ўсё, дрэнны кіраўнік. Тут трэба быць жорсткім і ўладным, а я ўсіх заўсёды шкадую. Я не магу ні ад каго чагосьці патрабаваць і, тым больш, крычаць. І ўжо дакладна я не дэпутат.

— У адрозненне ад Марыі Васілевіч, яе часта вам супрацьпастаўляюць. Маўляў, ёсць Міс-2008, а вось Міс-2018 зусім іншая.

— З Машынай боку я бачыла толькі сумленнасць, прыстойнасць і працавітасць. І я давяраю ўласнаму меркаванню пра чалавека. Поспех Машы на «Міс Свету» — гэта наогул самае лепшае, што бачыла наша краіна за ўвесь час удзелу беларускіх прыгажунь у гэтым конкурсе. На мой суб'ектыўны погляд, ёй варта было б працягнуць кар'еру і працаваць у якім-небудзь крутым Еўрапейскім агенцтве.

Але Маша абрала працу дэпутатам, і я думаю, што гэта добры вопыт для яе: і як для чалавека, і як для патэнцыйнага кіраўніка. Многія са скепсісам ставяцца да яе працы там, але, ведаючы правільны вобраз думак Машы, думаю, што такія людзі, як яна, здольныя ствараць. Я, напрыклад, бачу яе ў палітыцы. А сябе — не. Трэба займацца тым, што прыносіць табе задавальненне.

Сваю будучыню я бачу ў арганізацыі спартыўна-грамадскіх мерапрыемстваў. Было шмат надзей на гэты год, ён прынёс мноства сюрпрызаў не толькі мне, у выніку чаго планы так і засталіся планамі. З усяго задуманага нам з зоркамі беларускага спорту ўдалося правесці толькі адно мерапрыемства: на карысць юнага штангіста Дзімы Ходаса, які зламаў хрыбетнік на юнацкім чэмпіянаце Еўропы.

Прызнаюся, дагэтуль адчуваю віну перад Васем Сарычавым, прэзентацыю кнігі якога не можам зрабіць ужо паўгода — з прычыны пандэміі. Працяг яго серыі «Імгненне і лёс», у тым ліку, будзе цікавы самім спартсменам, многія з якіх, упэўнена, пяроймуць новае нават у сваім выглядзе спорту. Я цвёрда вырашыла, яшчэ на Акрэсціна, што нам трэба закрыць пытанне з прэзентацыяй у бліжэйшы час. Адразу пасля Новага года займуся пошукамі памяшкання, у якім гэта можна будзе зрабіць. Тым больш амаль усе спартсмены зараз дома і сабраць іх на творчую сустрэчу з Васілём будзе не так складана.