«Мы закладнікі сітуацыі». Што адбываецца ў Новай Баравой, дзе людзі спяць у чарзе на запіс у школу
Дзясяткі жыхароў мікрараёна Новая Баравая (афіцыйная назва раёна — в. Копішча) ужо некалькі дзён стаяць у шматгадзіннай чарзе, каб запісаць сваіх дзяцей у першы клас мясцовай «Школы будучыні». У навучальнай установе выдзелілі занадта мала месцаў для пачатковых класаў. Сітуацыя ўжо прыцягнула ўвагу чыноўнікаў ад адукацыі і дзяржСМІ. «Люстэрка» пагаварыла з мясцовымі жыхарамі аб праблемах некалі аднаго з самых пратэсных раёнаў.
Фота тэлеграм-канала «Мярзотны Какабай»
Паліна, 33 гады (усе імёны змененыя): «Маё права быць у чарзе»
— Я прастаяла ў чарзе дзевяць гадзін, каб падаць дакументы свайго дзіцяці ў школу. Ён ідзе ў першы клас. Прыйшла рана раніцай. Некаторыя бацькі прабылі там цэлую ноч і яшчэ спалі на вуліцы пад пледамі. Людзі адзін аднаго падтрымліваюць. Напрыклад, трымаюць месца, пакуль сусед па чарзе сыходзіць на абед.
Днём зноў прыехалі журналісты «СТБ». Журналіст падышоў да аднаго мужчыны і спытаў: «Чым вас так прыцягнула гэта школа, што вы аж у чарзе стаіце?» Мужчына адказаў, што пакуль нічым не прыцягнула, але яго права — быць у гэтай чарзе.
Сітуацыя са школай у Копішчы сумная, але тыповая і паказальная. Ёсць відавочная праблема — не хапае месцаў для дзяцей. Гэтыя дзеці тэрытарыяльна да яе адносяцца і павінны тут вучыцца. Чыноўнікі праблему не маюць намеру вырашаць. Дэлегуюць яе школе, а школа — бацькам: круціцеся як хочаце, хай дзеці вучацца ў іншых раёнах.
Настаўнікі распавядалі, што могуць прыбраць прадлёнку для вызвалення памяшканняў. Але гэта ж таксама не рашэнне праблемы. Адміністрацыя палохае нас тым, што большай частцы першаклашак адмовяць у залічэнні.
У год адкрыцця школы (у 2020-м) было 16 першых класаў для 460 дзяцей. У 2022 годзе набралі 12 класаў з 30-34 вучнямі ў кожным (хоць забудоўшчык А-100 праектаваў школу з разлікам на 24 вучні ў класе). А гэтым летам месцаў засталося ўсяго 150.
Чаму колькасць месцаў кожны год памяншалі? Спачатку да школы аднеслі вялікую колькасць населеных пунктаў: акрамя вёскі Копішча (Новая Баравая) яшчэ вёску Баравая, пасёлкі Сонечны, Валяр'янава, Драздова (усе гэтыя населеныя пункты адносяцца да Бараўлянскага сельскага выканаўчага камітэта). Людзі ламануліся запісваць дзяцей. У школе ўбачылі, што пралічыліся, і скарацілі прыём толькі для вёсак Копішча і Баравая. Але і тут не змаглі правільна палічыць месцы.
У Новай Баравой дзяржава павінна была пабудаваць яшчэ адну школу, але яе проста прыбралі з генплана некалькі гадоў таму. У школах бліжэйшых раёнаў (напрыклад, Уручча) энтузіязму да дзяцей з Новай Баравой не праяўляюць. Характэрная фраза: «У вас свая школа, туды і ідзіце».
Прыватныя школы? Самі ведаеце, як іх ператрэслі. Мы закладнікі сітуацыі.
Падобныя праблемы з дзіцячымі садамі і паліклінікамі. Дзяцей абслугоўвае 11-я дзіцячая паліклініка ва Уруччы. Многія бацькі стаяць у чэргах на дзіцячыя сады ў Мінскім раёне і Мінску. І гэта пры тым, што нямала суседзяў па Новай Баравой з'ехалі з Беларусі. Толькі я асабіста ведаю пяць такіх сем'яў з майго таварыства.
Павел, 35 гадоў: «Раней на плошчы латэ пілі, а цяпер семкі шчоўкаюць»
— Мы жылі ў Новай Баравой пяць гадоў. Пасля пачатку вайны з'ехалі з краіны.
Праблемы са школай пачаліся адразу пасля яе адкрыцця ў 2020 годзе. Ужо тады з'явіліся чэргі на запіс, таму што да школы прыпісалі дзяцей з Копішча, Валяр'янава, Бараўлянаў і іншых раёнаў. Усіх прыцягнула прыгожая карцінка, а недахоп месцаў нікога не збянтэжыў. Падчас навучальнага года раніцай і ўвечары каля школы немагчыма было праехаць — у тры рады стаялі аўто прэміяльнага ўзроўню. Думаю, з іншых раёнаў — жыхарам Новай Баравой не трэба было падвозіць дзяцей да месца, якое знаходзіцца ў крокавай даступнасці.
У мясцовых дзіцячых садках сітуацыя падобная. Жыхары Новай Баравой прыпісаны да паліклінік іншых раёнаў (28-я гарадская і 11-я гарадская дзіцячая). Там дактароў не хапае, перакідваюць бараўчан ад лекара да лекара. Многія лічаць, што ў Новай Баравой жывуць багатыя людзі, якія могуць абслугоўвацца і ў прыватных клініках. Але гэта не так.
Нягледзячы на праблемы я ўсё роўна лічу Новую Баравую адным з лепшых раёнаў сталіцы. Праблема ў тым, што раён не патрэбны мясцовым уладам ні ў Мінску, ні ў Мінскім раёне.
Многія жыхары з'ехалі пасля 2020 года. Ведаю пяць сем'яў з майго дома, якія пакінулі Беларусь. Здымаюць пакінутыя кватэры ў асноўным маладыя сем'і, якія пераязджаюць у Мінск з іншых гарадоў. Ёсць нават такі жарт на раёне: «Раней на плошчы латэ пілі, а цяпер семкі шчоўкаюць». Але ў цэлым да майго ад'езду атмасфера ў Новай Баравой была спакойная. Многія людзі абстрагаваліся ад дрэнных навін, жылі ў такім месцы, дзе ўсё добра і прыгожа. І няма ніякай палітыкі.
Сяргей, 42 гады: «Побач са школай ёсць дом, у якім
жывуць супрацоўнікі МУС. Былі канфлікты»
— У першы клас «Школы будучыні» мы хацелі ўладкаваць дзіця яшчэ ў 2021 годзе. Ужо тады ў школу былі вялікія чэргі, і мы адмовіліся. Выбралі школу ва Уруччы.
Мае сябры запісалі дзяцей у гэту школу і пашкадавалі. Паводле іх слоў, педсклад дрэнны, пастаянная цякучка. Побач са школай ёсць дом, у якім жывуць супрацоўнікі МУС. Іх дзеці таксама ходзяць туды. У іншых бацькоў узнікалі з сілавікамі канфлікты, былі праблемы.
(Іншыя суразмоўцы пацвердзілі, што ў Копішчы ёсць дом, у якім жывуць пераважна супрацоўнікі МУС. Іх дзеці таксама вучацца ў сярэдняй школе №1. Са слоў суразмоўцы, аднаго з сілавікоў нават выключылі з бацькоўскага чата, бо ён «неадэкватна сябе паводзіў і пагражаў напісаць на ўсіх заявы»).
Пасля пачатку вайны я паехаў у Польшчу. Кватэру ў Новай Баравой спачатку здаў, а потым і прадаў — нават па цане вышэй за рынкавую. У Варшаве ведаю дзевяць сем'яў, якія таксама з'ехалі з Новай Баравой. Многія па-ранейшаму выплачваюць крэдыты за кватэры ў Мінску.
Летам мінулага года я вярнуўся ў Новую Баравую на пэўны час. Пакуль мяне не было, шмат што змянілася. Я перастаў пазнаваць людзей са свайго пад'езда. Тыя, хто засталіся ў Новай Баравой, кажуць, што атмасфера ў чатах раёна вельмі душная.