Што стаіць за чарговай публічнай экзекуцыяй беларускіх чыноўнікаў?
Беларускі кіраўнік зноў у прамым эфіры «ператрахваў» сваю вертыкаль. Толькі ад настрою Лукашэнкі залежыць: ты або чыноўнік, або ты крымінальнік.
Беларускі кіраўнік зладзіў чарговую вывалачку чыноўніцкай вертыкалі, прычым зрабіў гэта, як кажуць, «у жывым эфіры». А ўсё таму, што «ў нас ёсць яшчэ і тыя, хто працуе па прынцыпе латання дзірак», што звольненыя з аднаго хлебнага месца чыноўнікі ўсплываюць у іншым, увогуле, кадры вырашаюць усё, піша «СНплюс».
Ён яшчэ ў мінулым кастрычніку даручыў «укараніць ад аблвыканкама да самага нізавога ўзроўню сістэму ўзгаднення кадравых перасоўванняў», але — бязладдзе якое! — аблвыканкамы «не працуюць як след, не кантралююць на належным узроўні дзейнасць рай- і гарвыканкамаў».
А ў сельскай гаспадарцы наогул назіраецца неверагоднае: Брэсцкая і Гродзенская вобласці знаходзяцца прыкладна ў аднолькавых умовах, але на Брэстчыне тэмпы работ па нарыхтоўцы кармоў у два разы вышэйшыя.
«У чым справа? Я ж не параўноўваю Гродна і Брэст з Віцебскам. А хто гарантуе Караніку (старшыня Гродзенскага аблвыканкама), што заўтра ўся яго тэхніка і ён не будуць перакінутыя ў Віцебск для таго, каб аказаць падтрымку там? Вы чаго марудзіце? Мне патрэбны вынік, асабліва ў крытычнай сітуацыі».
Што не так з кадрамі, якія ў сістэме гадуюцца і мэтанакіравана вырошчваюць ужо пад 30 гадоў? І якіх вынікаў чакаюць улады ад сваёй вертыкалі?
«СНплюс» пагаварыла аб кадравай праблеме з прадпрымальнікам, былым намеснікам начальніка ўпраўлення сельскай гаспадаркі Стаўбцоўскага райвыканкама Мікалаем Лысенковым.
— Кадры вырашаюць усё, але кіраўнік вертыкалі чамусьці не задаволены «выбудаванай сістэмай». Чаму ён зладзіў публічную экзекуцыю чыноўнікаў, якіх сам жа і прызначае?
— Чалавек карыстаецца простай схемай: бі сваіх, каб чужыя баяліся. Тут як у гісторыі з «абасранымі каровамі»: кіраўнік краіны тыкаў міністра тварам у гной, а затым прызначыў кіраўніком вобласці. У яго такая манера зносін з падначаленымі: калі ты са мной — значыць, не сядзеш у турму. Галоўнае — не розум, не веды, не здольнасці, а глядзець у рот вышэйшаму начальніку і беспярэчна выконваць усе загады.
У Беларусі з кадрамі сапраўды праблема: у сістэме адукацыі нічога не мяняецца. Навучальныя метадычкі прыйшлі з СССР, з 1970-1980-х гадоў мінулага стагоддзя, цяпер з'явіліся новыя, але яны проста скапіяваныя з савецкіх.
А адукацыя ў нас сапраўды нікуды не вартая. У аграрныя ВНУ можна паступіць з 5 баламі, а цяпер нават гэтую нікчэмную столь прыбралі: патрапіць туды можна з 1 балам. Сёння набіраюць такіх абітурыентаў, а заўтра яны будуць лячыць, будаваць, араць і сеяць…
Усе думаюць, як хутчэй уцячы з краіны. Выпускнікоў пераследуюць абавязковымі адпрацоўкамі, цяпер нават платнікаў хочуць прымусіць праходзіць абавязковую адпрацоўку 5 гадоў. А вось у Чэхіі падыход зусім іншы: там адукацыю на чэшскай мове можа атрымаць любы чалавек, у тым ліку і іншаземец, напрыклад, беларус. Адвучыўся — і ідзі працаваць куды хочаш.
Пасланне Лукашэнкі насамрэч вельмі простае: альбо ты застаешся ў сістэме, альбо ідзеш у турму. Той жа Заяц, калі б ён пачаў агрызацца пасля «абасраных кароў», пайшоў бы ў турму. Прамаўчаў — і выбіўся ў кіраўнікі вобласці. Бо толькі ад настрою Лукашэнкі залежыць: ты альбо чыноўнік, альбо ты крымінальнік. Уся вертыкаль ходзіць па лязе нажа.
— Чаму такім попытам карыстаюцца «нядбайныя чыноўнікі»: знятыя з адной кіруючай пасады, яны тут жа ўсплываюць на іншай?
— Сапраўды, гэтая практыка пайшла з самага, як той казаў, верху. Усё роўна, добры спецыяліст ты ці геній, або прафнепрыдатны кадр, галоўнае – ты павінен быць адданы і лаяльны да ўсёй вертыкалі ўлады. Калі ты старшыня райвыканкама і глядзіш у рот старшыні аблвыканкама — тады не сядзеш, нават калі цалкам не прыдатны да працы.
Але дзе ўзяць столькі лаяльных чыноўнікаў, каб закрыць усе дзіркі? Толькі сярод тых, што засталіся ў краіне. Як казаў усім вядомы чалавек, ён «ператрахіваў і будзе ператрахіваць» чыноўніцкі апарат — вось і выбірае толькі сярод «ператрахіваемых» чыноўнікаў.
Колькі выпадкаў вядома, калі, напрыклад, старшыню калгасу ўвечары «бяруць» за хабар, а на раніцу выпускаюць? Выпускаюць — таму што няма каму больш працаваць. А ён, акрамя ўсяго іншага, яшчэ і старшыня выбарчай камісіі: хто ж «правільна» арганізоўваць выбары будзе?
Людзі, якія карыстаюцца інтэрнэтам, якія чытаюць навіны з некалькіх крыніц, бачаць рэальную сітуацыю ў краіне, таму разумеюць: увязвацца ў чыноўніцтва небяспечна. Увесь кадравы патэнцыял сёння — гэта чыноўнікі, якія аддана глядзяць у рот свайму начальству.
— «Галоўнае ў ацэнцы кадраў — вынік. Даручана ў кожным раёне рэалізаваць адзін інвестыцыйны праект — рэалізоўвайце. Не рэалізавалі — значыць, вам там рабіць няма чаго», — заявіў «першы». І прывёў просты прыклад. Брэсцкая і Гродзенская вобласці знаходзяцца прыкладна ў аднолькавых умовах надвор'я, але на Брэстчыне тэмпы работ па нарыхтоўцы кармоў у два разы вышэйшыя. Якім будзе попыт?
— Нарыхтоўка кармоў у Брэсцкай і Гродзенскай абласцях ідзе з розніцай у тыдзень. На Брэстчыне травы спеюць раней, такім чынам, раней і прыбіраюцца, а значыць, тэмпы ўборкі там вышэйшыя. Паміж Брэстам і Гродна адлегласць у 300 кіламетраў. Кожную культуру трэба прыбіраць у свой тэрмін, а не тады, калі загадае галоўнакамандуючы.
Ён кувалдай збівае шапкі з тых, хто стаіць побач, хоча паказаць, што яшчэ не стары і лядашчы, а па-ранейшаму кантралюе сітуацыю. А бабулькі паглядзяць БТ і будуць захапляцца: ах, які малайчына, як распякае чыноўнікаў! Насамрэч, яму шмат чаго не дакладваюць, а шмат што ён ужо і не кантралюе, напрыклад, абаронку. Мабыць, сельская гаспадарка засталася той сферай, дзе яшчэ можа стукаць кулаком па стале.
Праўда, прынцып просты: бі чужых, каб свае баяліся.
