«Белкаапсаюз — гэта не пра бізнес»: Нашто Лукашэнка зноў ратуе дзяржаўны гандаль?
Цяжка ўявіць сабе больш дурное і бессэнсоўнае марнаванне грошай, чым падтрымка дзяржаўнага гандлю ва ўмовах, калі гэты самы гандаль не з'яўляецца паўнавартасным манапалістам у сваёй сферы. Уласна, ва ўмовах нават адноснай эканамічнай свабоды дзяржгандаль — гэта поўная недарэчнасць.
Майстар-клас па прыняцці ірацыянальных рашэнняў піша «Філін». На прыкладзе Белкаапсаюза, які зноў зальюць грашыма з бюджэту.
Белкаапсаюзу працягнулі існаванне. І слова «існаванне» тут зусім не агаворка, але пра гэта крыху пазней. Лукашэнка падпісаў указ «Аб падтрымцы арганізацый спажывецкай кааперацыі».
Дакумент прадугледжвае сярод іншага набыццё да 240 спецыяльных аўтамабіляў з гандлёвымі фургонамі — так званых аўталавак.
У бліжэйшыя два гады сродкі мясцовых інавацыйных фондаў будуць накіроўвацца «на мэты аўтаматызацыі гандлёвых аб'ектаў арганізацый Белкаапсаюза».
Акрамя таго, аблвыканкамы атрымалі права за кошт мясцовых бюджэтаў рамантаваць і будаваць гандлёвыя і прамысловыя аб'екты арганізацый спажывецкай кааперацыі.
Цяжка ўявіць сабе больш дурное і бессэнсоўнае марнаванне грошай, чым падтрымка дзяржаўнага гандлю ва ўмовах, калі гэты самы гандаль не з'яўляецца паўнавартасным манапалістам у сваёй сферы. Уласна, ва ўмовах нават адноснай эканамічнай свабоды дзяржгандаль — гэта поўная недарэчнасць.
Мяркуючы па ўсім, у кіраўніцтве Белкаапсаюза, як мінімум, здагадваюцца пра гэта. Праўда, пры гэтым у ход ідуць адгаворкі. Вось і намеснік старшыні праўлення арганізацыі Віктар Каралёў у чэрвені гэтага года прызнаў, што «Белкаапсаюз — гэта не пра бізнес»:
— У першую чаргу, мы выконваем ускладзеную на нас функцыю і асноўную місію — сацыяльную падтрымку сельскіх жыхароў.
Глядзіце таксама
Паводле яго слоў, абслугоўванне выміраючых вёсак «затратна, але іншага суб'екта альбо альтэрнатывы няма». Гэтай жа думкі прытрымліваецца і старшыня Белкаапсаюза Інэса Караткевіч.
У прапагандысцкім артыкуле агенцтва БЕЛТА яна так адказвае на пытанне, ці шмат прыватнікаў гатовыя працаваць на вёсцы сабе ў страту:
— Калі б гэта быў бізнес-праект, канчатковая мэта любога бізнес-праекта — атрыманне фінансавага выніку. Мы разумеем, што абслугоўванне сельскага жыхара — гэта вельмі вялікая адказнасць і вельмі затратная функцыя. Але мы ганарымся тым, што датычныя да гэтай працы. Дзесьці гэта нават планава стратная дзейнасць, таму што тыя прамыя выдаткі, якія мы нясем у частцы дастаўкі тавару, працы аўтамагазінаў, не пакрываюцца даходамі ад выручкі ў гэтых крамах.
І Караткевіч, і яе намеснік, калі кажуць пра прыватніка, цынічна хітруюць. Альтэрнатыва была і ёсць. Але, як гаворыцца ў вядомым анекдоце, хто ж ёй дасць.
І ці пытаўся хтосьці ў сельскіх жыхароў, у каго яны хочуць купляць — у прыватніка або ў дзяржаўнай аўталаўцы — вялікае пытанне.
Прапаганда прызнае, што з развалам СССР і ва ўмовах адкрытага рынку спажыўкааперацыя рэзка стала здаваць свае пазіцыі.
Але потым прыйшоў Лукашэнка — і пачаў «ратаваць» усё тое, што без штогадовых датацый з бюджэту не магло існаваць ні ў савецкія гады, ні цяпер. Калгасы, дзяржгандаль, легпрам…
У лютым гэтага года ён красамоўна даў наказ работнікам Белкаапсаюза:
— За вёску вы галавой адказваеце. Мы з вамі ўсе вясковыя людзі. Яшчэ раз паўтараю: адтуль пайшла наша краіна — мы павінны іх падтрымаць. Мы вас прымусім працаваць. Разумейце мяне, як хочаце.
Як і ў выпадку са «выратаванай» навукай, «захаванымі» калгасамі і легпрамам, Лукашэнка перакананы, што цяпер ён мае права патрабаваць ад іх «адэкватнай аддачы».
У сувязі з гэтым было б нядрэнна даведацца, навошта ратаваць і захоўваць тое, што цяпер даводзіцца раз за разам заліваць бюджэтнымі грашыма і ў літаральным сэнсе прымушаць працаваць.
Адказ можна знайсці ў тым жа артыкуле прапаганды, дзе цытуюцца словы кіраўніка аб тым, што «праца Белкаапсаюза — гэта не толькі эканамічныя паказчыкі, але і палітычнае пытанне».
Менавіта ў абслугоўванні жыхароў вёсак і маленькіх пасёлкаў заключаецца сацыяльная роля спажывецкай кааперацыі. У тым ліку і па якасці вашай працы людзі ацэньваюць усю вертыкаль улады. І гэтая народная ацэнка павінна быць толькі станоўчай.
Аляксандр Лукашэнка
Прыняцце відавочна ірацыянальных рашэнняў можна растлумачыць не толькі ідэалагічнымі матывамі. Гэта можа быць і настальгія па маладосці, страх і непрыманне новай рэальнасці. Ці нават жаданне адпомсціць навакольным за няпростыя гады дзяцінства і юнацтва.
У любым выпадку, фактам з'яўляецца тое, што ўсе гэтыя спробы вярнуць краіну ў мінулае, чым бы яны не былі матываваныя, вельмі дорага абыходзяцца беларусам.