Былы афіцэр аховы Лукашэнкі: Яго аховай займаюцца ўсе сілавыя падраздзяленні Беларусі

15 траўня быў здзейснены замах на прэм'ер-міністра Славакіі Роберта Фіца. У горадзе Гандлава 71-гадовы славацкі пісьменнік і актывіст апазіцыйнай партыі Юрай Цынтула некалькі разоў стрэліў у палітыка, калі той падышоў пагутарыць з мясцовымі жыхарамі. Ці можа падобная сітуацыя адбыцца ў Беларусі? Пра тое, як уладкаваная ахова Аляксандра Лукашэнкі, «Люстэрка» пагутарыла з былым вайскоўцам «прэзідэнцкай» часткі ўнутраных войскаў.

«Правяраецца кожная дробязь, кожная труба пад дарогай»

Да 2020 года Алег (імя суразмоўцы змененае ў мэтах бяспекі) служыў афіцэрам у вайсковай часці 3310 унутраных войскаў МУС. Паводле слоў суразмоўцы, яе яшчэ неафіцыйна называюць «прэзідэнцкай» — у задачы падраздзялення ўваходзіць ахова вышэйшых службовых асоб.

Алег распавядае, што амаль кожны тыдзень ён і іншыя вайскоўцы сачылі за бяспекай у рэзідэнцыі Лукашэнкі ў Астрашыцкім Гарадку і падчас яго паездак па краіне. Таксама салдаты часта ахоўвалі маршрут, па якім палітык ездзіў у мінскі аэрапорт.

— Па сутнасці, аховай Лукашэнкі займаюцца ўсе сілавыя падраздзяленні Беларусі, — распавядае былы вайсковец. — Возьмем для прыкладу яго паездкі ў аэрапорт. Для аховы маршруту і картэжу прыцягваецца цэлая вайсковая частка, экіпажы ДАІ, АМАП, некалькі злучэнняў міліцыі, сапёрна-піратэхнічная група. І, вядома, сама Служба бяспекі прэзідэнта. Салдат нашай часткі расстаўлялі ўздоўж дарогі да аэрапорта. Мы ахоўвалі ключавыя кропкі, па якіх ішоў картэж, — напрыклад, масты. Правяраецца кожная дробязь, кожная труба пад дарогай. Такую трубу абавязкова трэба ўзяць пад кантроль — каля яе ставяць вартавога. Загадзя прыязджае сапёрна-піратэхнічная група і правярае гэтае месца. Ужо ў аэрапорце Лукашэнкі акрамя яго асабістай аховы суправаджае АМАП і мясцовыя падраздзяленні міліцыі.

Найбольш блізка да Лукашэнкі заўсёды знаходзяцца супрацоўнікі Службы яго бяспекі. Алег апісвае яе як «адну з самых засакрэчаных службаў краіны».

— Служба бяспекі — гэта цэлы арганізм. У ёй служаць да дзвюх тысяч чалавек. Ёсць унутраныя падраздзяленні. Напрыклад, група асабістай аховы — тыя самыя людзі ў касцюмах, якіх вы можаце бачыць побач з Лукашэнкам на фота і відэа. Звычайна іх чацвёра (часам больш — у залежнасці ад сітуацыі). Гэта, так бы мовіць, апошні рубеж аховы. У службы бяспекі ёсць свае хакеры, снайперы, асобнае антытэрарыстычнае падраздзяленне і група аховы аб'ектаў, якая забяспечвае бяспеку рэзідэнцый Лукашэнкі.

Ня толькі Фіца: якія кіраўнікі дзяржаваў перажылі (ці не) замахі ў ХХІ стагодзьдзі

«Што можа здарыцца ў месцы, дзе служыць спецназ, нібыта адданы "айчыне і прэзідэнту“?»

Салдатам унутраных войскаў падчас аховы палітыка не выдаюць баявую зброю — толькі дубінкі, электрашокер і кайданкі. У некаторых сітуацыях ім нават не дазваляюць свабодна перамяшчацца па тэрыторыі аб'екта, на які прыязджае Лукашэнка.

— Ён некалькі разоў наведваў частку мінскага спецназа (вайсковая частка 3214) ва Уруччы, — успамінае Алег. — Нават там быў найстражэйшы кантроль. Снайперы сачылі за вокнамі будынкаў, а нам не дазвалялі з іх выглядаць. Выходзіць з памяшкання таксама было нельга без загаду. Па частцы перамяшчаліся толькі строем, а ўсе крамы на яе тэрыторыі былі зачыненыя. Хоць здавалася б: што можа здарыцца ў месцы, дзе служыць спецназ, нібыта адданы «айчыне і прэзідэнту»?

Успамінае Алег і дзяжурства ў рэзідэнцыі Лукашэнкі ў Астрашыцкім Гарадку:

— Ён там часта любіў касіць траву са сваімі набліжанымі. Мы прыязджалі на КПП, паказвалі пашпарты, аддавалі тэлефоны — карыстацца імі падчас дзяжурства было нельга. Затым прыступалі да аховы перыметра. Па ім расстаўляліся салдаты, я — як дзяжурны афіцэр — хадзіў і правяраў пасты. Ад таго месца, дзе Лукашэнка касіў траву, мы звычайна былі далёка. Максімум маглі ўбачыць яго картэж, які праязджаў міма. Акрамя нашай вайсковай часткі да «аховы касьбы» таксама прыцягваўся АМАП, ДАІ і служба бяспекі. Памятаю адну камічную сітуацыю. Ідзе дзяжурства, раптам чую з лесу крык салдата: «Напала ліса!» Бягу туды і бачу: салдат забраўся на дрэва, а пад ім бегае шалёная ліса. А ў нас жа зброі няма, адагнаць яе няма чым. Думаю, усё, капец — нешта здарыцца з салдатам, потым праблем не абярэшся. Але нічога — ліса пакружыла вакол дрэва і ўцякла. Наогул гэтыя дзяжурствы — тая яшчэ марока. Да аховы любой тэрыторыі мы прыступалі мінімум гадзіны за чатыры да прыезду Лукашэнкі. Ты шмат гадзін стаіш на варце, без ежы і вады. Заняцца няма чым, сядзець, шпацыраваць нельга.

Падчас дзяжурстваў у рэзідэнцыі ў Астрашыцкім Гарадку Алегу даводзілася мець зносіны з яе работнікамі. Яны скардзіліся на нізкія заробкі і праслухоўванне.

— Гэта простыя людзі, якія сачылі за тэрыторыяй рэзідэнцыі: збіралі галінкі, падпілоўвалі дрэвы і гэтак далей, — распавядае суразмоўца. — Я быў здзіўлены, наколькі мала ім плацяць: прыкладна 700 рублёў на месяц, гэта быў 2019 год. Скардзіліся, што ўвесь час чуюць у сваіх тэлефонах дзіўныя гукі, пашчоўкванне. Памятаю, распавядалі гісторыю пра тое, як залівалі лыжню для Лукашэнкі ў тым жа Астрашыцкім Гарадку. Была зіма. Ён выклікаў да сябе памочніка, загадаў заліць лыжню — маўляў, пакатацца хоча. Сабралі ўсіх работнікаў, за ноч усё зрабілі. Лукашэнка выйшаў раніцай, паглядзеў на лыжню і сказаў: «Хочаце, каб я паслізнуўся? Прыбраць!» Зноў усіх сабралі, за ноч яе дэмантавалі. А назаўтра Лукашэнка выйшаў з лыжамі: «Дзе мая лыжня?» Усіх адчытаў.

«Еўрапейскія палітыкі і такія людзі, як Лукашэнка і Пуцін, зусім па-рознаму ставяцца да сваёй бяспекі»

Каментуючы нядаўні замах на прэм'ер-міністра Славакіі, Алег паказвае на адрозненні ў падыходах да аховы першых асоб у еўрапейскіх краінах і Беларусі.

— Усё ж такі еўрапейскія палітыкі і такія людзі, як Лукашэнка і Пуцін, зусім па-рознаму ставяцца да сваёй бяспекі, — кажа ён. — Калі Лукашэнка «выходзіць» да народа, мы часта бачым у натоўпе не нейкіх выпадковых гледачоў, а адных і тых жа людзей, якія ў рознай вопратцы на розных мерапрыемствах задаюць яму адны і тыя ж пытанні. Думаю, што той жа прэм'ер-міністр Славакіі не возіць з сабой снайпераў і іншыя спецпадраздзяленні. Натуральна, замах у Еўропе арганізаваць значна прасцей.

Алег кажа, што на любых мерапрыемствах з удзелам Лукашэнкі ў натоўпе заўсёды ёсць яго ахоўнікі ў цывільным.

— Бяспека перыметра забяспечваюць снайперскія групы. Раён ачапляе міліцыя, заўсёды ўсталёўваюцца турнікеты з металашукальнікамі. Пранесці з сабой зброю практычна немагчыма, — рэзюмуе ён.