У 2017-м непазбежны канфлікт Расіі з Беларуссю

Галоўным з новых знешнепалітычных выклікаў для Расіі будзе непазбежны канфлікт з Беларуссю. Ці пачне Крэмль супраць Лукашэнкі новую "гібрыдную вайну" па ўкраінскім сцэнары?

16269248_303.jpg

 

Глабальны недавер будзе галоўным трэндам 2017 года, у тым ліку ў адносінах Расіі з яе апошнім саюзнікам, папярэджвае эксперт па Цэнтральнай і ўсходняй Еўропе, кандыдат палітычных навук Іван Праабражэнскі ў спецыяльным каментары для DW.

 

Свет выходзіць на сцяжыну вайны

Галоўным словам года ў 2016 годзе, на мой погляд, было, безумоўна, "вайна". І ў 2017 годзе яно, на жаль, не выйдзе з абароту. Хутчэй магчыма, што мы канчаткова перастанем яго палохацца, таму што вайна (інфармацыйная або гібрыдная, гарачая або халодная) канчаткова ператворыцца ў будзённую з'яву.

 

Расія — выгляд знутры

У 2017 годзе эканамічны крызіс у Расіі непазбежна паглыбіцца. Напрыклад, з прычыны сур'ёзнага падзення попыту на энерганосьбіты, выкліканага канфліктам паміж ЗША і Кітаем з-за пратэкцыянісцкай палітыкі Вашынгтона і Пекіна. Гэта прывядзе да спаду сусветнай вытворчасці. Паўплывае на гэта і адсутнасць рэформаў. У той жа час наступны год будзе праходзіць у Расіі пад знакам падрыхтоўкі да прэзідэнцкіх выбараў. У выніку ўладам давядзецца вырашаць дзве задачы.

Першая — забяспечыць неабходны для перавыбрання у 2018 годзе ўзровень любові да прэзідэнта Уладзіміра Пуціна. А другая — зрэзаць выдаткі бюджэту на адукацыю, медыцыну і сацыяльныя патрэбы. І ўсё гэта — на фоне новага параду суверэнітэтаў у рэгіёнах, многія з якіх ужо знаходзяцца на мяжы банкруцтва, а іншым, такім, як Татарстану, надакучыла "карміць" Маскву. Вынікам скарачэння бюджэту на патрэбы грамадзян стане далейшае паглыбленне расколу расійскага грамадства, якое і так ужо даўно распалася на ваўкоў-адзіночак, якія імкнуцца перагрызці глотку нават сваім таварышам па зграі. Зрэшты, расколатае цяпер не толькі расійскае грамадства.

 

Расколатыя грамадствы

У 2016 годзе стала відавочна: расколатыя грамадствы — гэта новы сусветны трэнд. Brexit раскалоў Вялікабрытанію. Прэзідэнцкія выбары ў ЗША і перамога Дональда Трампа падзялілі амерыканскае грамадства на два лагеры. У Польшчы пасля прыходу да ўлады годам раней партыі "Права і справядлівасць" загаварылі аб "халоднай грамадзянскай вайне". Гэты трэнд паўстаў з усеагульнага недаверу адзін да аднаго. Крызіс даверу ва ўсіх сферах жыцця ў 2017 годзе будзе імкліва паглыбляцца. Не выключана, што абмеркаванне праблем міграцыі і барацьбы з тэрарызмам у ходзе перадвыбарных кампаній у Францыі і Германіі справакуе раскол у грамадствах і ў гэтых еўрапейскіх краінах.

Што ж тычыцца сусветнай палітыкі, то там крызіс даверу ўжо прывёў, напрыклад, да таго, што ў Сірыі — фармальна супраць баевікоў "Ісламскай дзяржавы" — ваююць адразу некалькі краін, у тым ліку Расія, ЗША, Турцыя і Францыя, і дамовіцца паміж сабой у іх не атрымліваецца. Зрэшты, у 2017 годзе сірыйская праблема, хутчэй за ўсё, стане лакальнай і не будзе здавацца такой важнай з-за ўзнікнення больш глабальных супрацьстаянняў. Галоўным з іх, мяркуючы па заявах Дональда Трампа, будзе суперніцтва паміж ЗША і Кітаем.

На працягу апошніх двух дзесяцігоддзяў амерыканскі попыт і кітайская вытворчасць ўзаемна дапаўнялі адзін аднаго. Гэты сімбіёз быў не толькі адной з асноў росту сусветнай эканомікі, але і закладам стабільнасці ў рэгіёне Паўднёва-ўсходняй Азіі і на Ціхім акіяне. Цяпер Трамп пагражае разбурыць сітуацыю, што склалася, прыступіўшы да вываду з КНР "амерыканскай" прамысловасці і вяртання вытворчасцей на радзіму. У палітыцы ў 2017 годзе нас чакае рэзкае абвастрэнне міждзяржаўных супярэчнасцей і нават, магчыма, лакальныя канфлікты Кітая з некаторымі яго суседзямі.

 

Расія і свет

Для Расіі чаканае амерыкана-кітайскае супрацьстаянне азначае неабходнасць выбіраць сабе саюзнікаў. Балансаваць на супярэчнасцях, як раней, не атрымаецца. І калі Крамлю, як паказаў апошні візіт Уладзіміра Пуціна ў Японію, не ўдаецца дамовіцца з Токіа, значыць, у 2017 годзе будзе непазбежна паглыбляцца яго залежнасць ад Кітая. Не выключана нават уцягванне Расіі ў які-небудзь лакальны канфлікт у Паўднёва-ўсходняй Азіі.

Нікуды не знікнуць і так званыя гібрыдныя войны, што ўжо ідуць. У першую чаргу ў Сірыі, якую Масква задумала падзяліць з Іранам і Турцыяй. Украіне таксама не варта чакаць, што Крэмль спыніць ўмешвацца ў яе ўнутраныя справы. У расійскім кіруючым класе існуе перакананне, што паглыбленне супярэчнасцяў ўнутры Еўрасаюза і NАТO, а таксама паміж ЗША і іх еўрапейскімі саюзнікамі рана ці позна прывядзе да таго, што Захад пагодзіцца на вяртанне Украіны ў расійскую зону ўплыву і нават сам гэтаму дапаможа. Хутчэй за ўсё, гэта не так.

Затое ў 2017 годзе можна чакаць перагляду і частковай адмены санкцый, раней уведзеных супраць Расіі. Зрэшты, самыя сур'ёзныя, эканамічныя сектаральныя санкцыі, хутчэй за ўсё, застануцца ў сіле. Таксама ніхто, нават Дональд Трамп або новы прэзідэнт Францыі (наколькі б прарасійскім ён ні быў), не прызнае анексіі Крыма.

 

Новы канфлікт

Галоўным з новых знешнепалітычных выклікаў для Расіі будзе непазбежны канфлікт з Беларуссю. Усе апошнія гады Масква фактычна спансавала рэжым Аляксандра Лукашэнкі. Цяпер жа лішніх грошай у Крамля няма, а вось жаданне пакінуць беларусаў у зоне свайго ўплыву захоўваецца. Аднак прэзідэнту Лукашэнку даводзіцца шукаць новыя крыніцы для фінансавання свайго "эканамічнага цуду". Так што ў так званым блізкім для Расіі замежжы 2017 год пройдзе пад знакам страты апошняга рэальнага саюзніка. Калі, зразумела, Крэмль гатовы будзе адпусціць беларусаў і не пачне супраць Лукашэнкі новай "гібрыднай вайны" па ўкраінскім сцэнару.