Ута Цапф: Трэба забыць пра палітыку, тут нічога не зробіш
Дэпутат бундэстага ад Сацыял-дэмакратычнай партыі Германіі Ута Цапф, якая на працягу некалькіх гадоў узначальвала спецыяльную рабочую групу Парламенцкай асамблеі АБСЕ (ПА АБСЕ) па Беларусі, "поўная песімізму" ў дачыненні да беларускай сітуацыі.
"За тыя доўгія гады, што я ездзіла ў Беларусь, я сустракала так шмат цудоўных людзей, — распавяла Цапф у інтэрв'ю Deutsche
Welle. — Мне да болю шкада, што яны вымушаны жыць у такой краіне, пад такім гнётам. Няўрадавыя арганізацыі падтрымліваюць адна адну, дапамагаюць палітзняволеным, якія спрабавалі
адстаяць свае грамадзянскія і палітычныя правы ці змагаліся за свабоду прэсы".
Але ні яны, ні міжнародныя структуры нічога не дабіліся, мяркуе Цапф. "Наадварот, сітуацыя такая, што застаецца толькі ўпасці ў дэпрэсію. Таму мяне часам сапраўды ахоплівае адчай ад таго,
што мы нічога не змаглі зрабіць", — сказала нямецкі парламентарый.
На пытанне пра тое, якая тактыка Еўрасаюза ў дачыненні да Мінска была больш эфектыўнай — палітыка санкцый або палітыка збліжэння праз дыялог, Ута Цапф
адказала: "На мой погляд, ні тое, ні другое нічога не дало. Англічане замест выразу "бізун і пернік" кажуць "палка і морква". Зараз у нас не засталося ў
запасе санкцый, таму што санкцыі, якія ўдарылі б па простых беларусах, для нас непрымальныя. Але і "морквы" ў Мінску не хочуць".
На думку парламентарыя, Германія і ЕС рабілі Беларусі шмат "надзвычай прывабных прапаноў". "Тут былі і дапамога ў развіцці
інфраструктуры, і перадача ноу-хау, і садзейнічанне ў пабудове прававой дзяржавы. Чаго толькі не было, Мінску дастаткова было пагадзіцца. Але Лукашэнка і яго каманда сказалі "не". Ні
санкцыі іх не напалохалі, ні нашы прапановы не спакусілі. Я мяркую, уся справа ў тым, што для Лукашэнкі галоўная задача — утрымацца ва ўладзе", — заявіла Цапф.
Сваім калегам па ПА АБСЕ, якія ў далейшым будуць працаваць з Беларуссю, Ута Цапф дала б тры самыя важныя парады.
"Калі наогул будзе магчымасць працаваць з беларусамі (а ў некага такая магчымасць яшчэ ёсць), то трэба забыцца пра палітыку, тут нічога не зробіш. Варта ўсе сілы кінуць на сацыяльныя і
адукацыйныя праекты — толькі так можна дапамагчы людзям, палепшыць умовы іх жыцця", — мяркуе Цапф.
"Другая парада — не трэба чакаць, што перамовы з прадстаўнікамі ўладаў прывядуць да канкрэтных вынікаў. Адмаўляцца ад дыялогу не трэба, але не варта траціць намаганні на пошукі
такіх кантактаў", — рэкамендуе яна.
"І трэцяя парада — ствараць у самой Германіі магчымасці для таго, каб як мага больш людзей з Беларусі маглі хаця б на пару месяцаў прыехаць сюды: на вучобу, працу ці ў адпачынак.
Думаю, гэта дапаможа разбурыць прымхі, якія, магчыма, яшчэ захаваліся ў кагосьці з беларусаў", — мяркуе дэпутат бундэстага.
Ута Цапф узначальвала рабочую групу па Беларусі з 2002 года. Гэту пасаду яна пакідае ў сувязі з тым, што прыняла рашэнне не браць удзел у выбарах у бундэстаг, якія пройдуць гэтай восенню. Згодна
са статутам ПА АБСЕ, працаваць у асамблеі могуць толькі дзейныя дэпутаты нацыянальных парламентаў краін — удзельніц АБСЕ.
Як раней паведамляў БелаПАН, новы кіраўнік рабочай групы па Беларусі ПА АБСЕ можа быць абраны на чэрвеньскай сесіі асамблеі.