«У Беларусі мяне б адправілі ў вар'ятню». Вялікае інтэрв'ю Крысціны Ціманоўскай
Гісторыю беларускай бягухі Крысціны Ціманоўскай на Алімпійскіх гульнях у Токіа абмяркоўваў увесь свет. Сёння яна жыве ў Варшаве і выступае за Польшчу. Крысціна паразмаўляла з журналістамі пра ўсе аспекты.
Спартовае выданне Sports.ru паразмаўляла з беларускай.
Коратка нагадаем, што адбывалася два гады таму.
Беларусы наблыталі з неабходнай колькасцю допінг-пробаў спартсменаў, з-за чаго ў апошні момант высветлілася: дзве дзяўчыны, заяўленыя ў эстафету 4х400 м, не будуць дапушчаны. Трэнеры вырашылі закрыць адну з пазіцый Ціманаўскай, якая бегае 100 і 200 м.
Крысціна даведалася пра гэта са сваіх крыніц, спрабавала атрымаць інфармацыю ад галоўнага трэнера, але той не адказваў. Тады яна выклала ў сацсетках пост з крытыкай спартыўнага кіраўніцтва, якое "за кошт спартсменаў спрабуе выправіць сваю няякасную працу".
Беларуская дэлегацыя адхіліла Ціманаўскую ў сувязі з "эмацыйна-псіхічным станам" і ўручыла ёй білет у Мінск.
Ціманоўская таемна запісала наступныя размовы з галоўным трэнерам Юрыем Майсевічам і адным з босаў дэлегацыі Артурам Шумаком — ёй настойліва рэкамендавалі паводзіць сябе ціха і нічога не каментаваць. Яна плакала. Яшчэ да Крысціны даходзілі чуткі, што па вяртанні дадому ёй пагражае небяспека.
У аэрапорце Токіа Ціманоўская крыху адстала ад дэлегацыі і з загадзя нарыхтаваным тэкстам на японскай на тэлефоне рванула да паліцэйскіх. Некалькі дзён правяла ва ўчастку і павінна была вылецець прамым рэйсам у Польшчу, дзе ёй прапанавалі дапамогу. Аднак у апошні момант у мэтах бяспекі яе перасадзілі на рэйс да Вены.
6 жніўня 2023-га яна атрымала права выступаць пад польскім сцягам. У канцы жніўня выступіла на ЧС у Будапешце. На 100-метроўцы паказала 30-ты вынік (11,32), на 200 — 21-шы (22,88), а ў эстафеце 4х100 полькі сталі пятымі.
- Цяпер ты можаш выказвацца пра Лукашэнку?
- У мяне сям'я па-ранейшаму ў Беларусі, не думаць пра яе я не магу. Мне трэба сачыць за тым, што гавару, каб у сваякоў не было праблем.
- Прабегся па загалоўках беларускіх СМІ за апошнія два гады. Здрадніца — прыкладна самае мяккае, што пра цябе кажуць.
- Да гэтага часу так пішуць. Прычым у іх пастаянныя псіхаэмацыйныя арэлі. «Яна ўжо не бегае і завязала са спортам. У яе ні храна не атрымліваецца». А на наступны дзень: «Ой, яна прабегла па асабістым рэкордзе. 100% на допінгу».
Дык вы вызначыцеся: загінаюся я ці бегаю на допінгу? То адно, то другое, пісалі нават, што я прастытуткай працую. У іх столькі гісторый пра мяне! Прыкол, але ў іх маё жыццё выглядае вельмі цікавым, чым у рэальнасці. Сумна толькі, што людзі ў гэта вераць.
- Думаеш, вераць?
- Толькі тыя, хто актыўна карыстаюцца інтэрнэтам, разумеюць, які гэта крынж.
- Мне здаецца, цяпер амаль усе ўмеюць карыстацца інтэрнэтам.
– Вось толькі маім бацькам увесь час тэлефануюць і пытаюцца: «А гэта праўда, што пра вашу Крысціну напісалі? Што яна больш не бегае і пайшла трускаўку збіраць?» І такіх шмат. Мне-та без розніцы, я разжоўваць кожнаму не збіраюся, але вось бацькам гэта ўсё непрыемна.
Зорка беларускага спорту Мірончык падавала на Ціманоўскую ў суд яшчэ перад Токіа. З-за слоў пра азадак
- Як тое, што адбылося з табой, успрынялі ў зборнай Беларусі?
- Не ведаю.
– Ну, я бачыў і тых, хто падтрымлівае, і меркаванне, напрыклад, Мірончык-Івановай.
- Божа! Ды яна на мяне ў суд падавала перад Алімпіядай. Ці бачыце, я яе абразіла.
- А што ты зрабіла?
- Быў ковід. Я працавала ў залі з кліентам. А яна прыйшла рабіць нейкую здымку. Тады былі абмежаванні, і кліент зрабіў зацемку, што ўся здымачная група была без масак. Мірончык павярнулася на мяне і пачала крычаць: «Ды што зноў гэтай Ціманоўскай не падабаецца?». Хаця я была ў масцы і проста стаяла. Увогуле яна напісала ў сацсетках, што была на здымках, і я ёй пазайздросціла — тыпу яе здымаюць, а мяне не.
Гэта быў якраз той перыяд, калі яна рэгулярна па начах посціла сваё аголенае цела. Так што адказала ёй, што для таго, каб быць папулярнай, мне хаця б не трэба выстаўляць свой голы азадак у інтэрнэт. І яна падала на мяне ў суд!
- У суд?
- Так! Суддзя на паседжанні адкрыта смяялася, чытаючы заяву. «Яна напісала, што я выстаўляю ў інтэрнэце азадак. А ў мяне не задніца, а ягадзічная мышца!».
- Чым усё скончылася?
- Вырашылі пытанне палюбоўна. Нас выклікалі да міністра спорту. Запатрабавалі разабрацца. Яна хацела з мяне 250 долараў. У выніку гэтыя грошы мне дала федэрацыя, а я перадала ёй.
- Дык што наконт зборнай? У моманце ты адчувала больш падтрымкі ці незадаволенасці?
- Некаторыя напісалі са словамі падтрымкі. Хейту не было. Таму што ведаюць — у адказ атрымалі б у 10 разоў больш.
Мірончык і Недасекаў (прызёр Алімпіяды-2020 у скачках у вышыню Максім Недасекаў актыўна падтрымлівае Лукашэнку, а пра Ціманоўскую ў Токіа сказаў: «Мне не падабаецца гэты чалавек. Яна паводзіць сябе пагардліва ў адносінах да каманды і кіраўніцтва. Лічу, з ёй паступілі правільна. Яна шмат кажа, але трэба і адказваць за свае словы» - Sports.ru) - на іх наогул няма сэнсу звяртаць увагі, з імі ўсё зразумела.
Для мяне важнае меркаванне тых, на каго я раўняюся. Вось сказала б, скажам, бягунка Івет Лалова з Балгарыі, што я раблю дрэнна - я задумалася б. Але яна чамусьці, наадварот, мяне падбадзёрыла, пажадала поспехі, сказала, што я ўсё правільна зрабіла.
- Ёсць людзі, у якіх ты расчаравалася пасля гэтай гісторыі?
- Пара беларускіх атлетаў, з якімі мы былі а-ля лепшымі сябрамі. Адна дзяўчынка мне ўвесь час казала, што я яе роднасная душа і ніхто ў лёгкай атлетыцы не разумее яе так, што ў нас агульны вайб.
Дык яна мяне ў першы ж дзень заблакавала! А потым мне распавялі, што яна нагаварыла майму менеджару ўсякіх рэчаў, якія наогул не адпавядаюць рэчаіснасці. Цікава як-небудзь сустрэцца з ёю і проста паглядзець у вочы.
Беларусь: сучаснасць і будучыня краіны
- Як думаеш, калі б не японскія паліцыянты ў аэрапорце - што было б?
- А я не вярнулася б у Беларусь! У мяне адразу быў такі план - альбо паліцыя ў Токіа, альбо сысці ў аэрапорце ў Стамбуле. Хоць другое было б больш небяспечным. Там, баюся, мяне б усё ж адправілі на радзіму.
- Што было б, калі б цябе прывезлі ў Беларусь?
- Гэта ведаю напэўна. У мяне была 100-працэнтная інфармацыя, што мяне б адправілі ў вар'ятню. Яны разгойдвалі тэму з маім нібы нестабільным псіхаэмацыйным станам, што лекар недагледзеў - і я хворая. Як мне расказвалі, я б нават у аэрапорт не зайшла. Потым бы ганялі па тэлеку, і я расказвала б, што ўсё пераасэнсавала і які ў нас насамрэч выдатны прэзідэнт.
- Як ты перажыла гэтыя дні ў Токіа?
- Я была ў шоку і на моцным адрэналіне. Трое сутак не спала і не ела, у нейкі момант проста не разумела, дзе знаходжуся. Так было нават ва ўчастку, у якім мяне дапытвалі. Высекла на пару хвілін, потым прыйшла ў сябе і збірала пазл у галаве: што адбываецца, хто ўсе гэтыя людзі? І такіх выпадзенняў з рэальнасці было шмат.
- Муж з'язджаў з Беларусі ўжо ў той момант, калі ты была ва ўчастку?
- На той момант у мяне не было ні з кім сувязі, і я не ведала, што адбываецца. Толькі праз 1,5 сутак мне сказалі, што ён з'ехаў - і з ім увесь гэты час не могуць звязацца. Усе былі на паніцы. Але аказалася, усё ок.
Проста ён купіў сімку ў Расіі, якая потым нідзе не працавала. Ён ні з кім не мог звязацца, ехаў усю ноч без навігатара па знаках, але ўсё ж дабраўся ва Украіну. Самае смешнае, што заехаў на машыне, якую мы падалі ў рамонт, але яе нават не пачалі рабіць! Ён заляцеў у сэрвіс, забраў яе - і пагнаў. Даехаў да Польшчы. І на наступны дзень яна проста не завялася! Адпрацавала сваё і памерла.
- Што магло пагражаць мужу?
- Праз мужа маглі б шантажаваць мяне.
- У вас у Беларусі засталася кватэра?
- Усё, нічога няма! Хай шукаюць.
- А бацькі па-ранейшаму там?
- Так. Спадзяюся, для іх гэта не небяспечна. Хаця ўсё роўна стромна.
- Дапускаеш думку, што ніколі больш не прыедзеш у Беларусь?
- Вядома, прыеду. Цяпер, зразумела, не варыянт. Але калі ўсё памяняецца, хачу ўбачыць сваякоў. Хоць жыць не вярнуся - гэта 100%. Мяне там ужо нічога не трымае. Мы запусцілі бізнес у Польшчы і будзем яго развіваць.
Першыя гады паўтара я жыла думкамі пра Беларусь, што ня варта моцна чапляцца за Польшчу і нешта тут ствараць. Але ў нейкі момант мы зразумелі, што ўвесь час песціць сябе думкамі аб вяртанні - гэта не жыццё. Ты тупа затрымаешся. І колькі так яшчэ будзе? 5, 10, 15 гадоў?
Тыя, хто засталіся, ходзяць па вастрыі нажа. Бо разумеюць: могуць у любы момант усё страціць. Вось у Герасімені (чэмпіёнка свету і трохразовая алімпійская медалістка па плаванні - Sports.ru) забралі ўсё - і дом, і ўчастак, і кватэру.
- Ты любіш Беларусь?
- Як краіну - так. Прыроду люблю, ды і ўвогуле ў нас класна. А вось як дзяржаву - не.
- Якім ты бачыш ідэальны свет праз пяць гадоў?
- Гэта 2028-мы? Так, ну, Алімпіяда ў Лос-Анджэлесе - гэта класна. У ідэальным свеце я буду ў выдатнай форме. Парыж хутка, і пакуль я не адчуваю сябе гатовай на 22,20, а вось у Лос-Анджэлесе хацелася б змагацца за індывідуальны фінал.
Што да светаўладкавання, то яно такое нясталае. Прачынаешся і не ўпэўнены: заўтра ўсё будзе ок - ці пачнецца Трэцяя сусветная? Хацелася б банальнага - міру ва ўсім свеце. Плюс каб не было такога, што зараз у Беларусі. Каб людзі маглі спакойна прыязджаць дадому і не баяцца быць пасаджанымі ў турму, каб усе маглі выказваць меркаванне - і іх за гэта таксама ніхто не саджаў.