Foreign Policy: Масква скарыстоўвае злачыннасць як палітычны інструмент

Масква выкарыстоўвае ва Украіне новую мадэль асіметрычнага канфлікту. Яна заключаецца ў выкарыстанні мноства таемных, іншых агентаў, ад якіх лёгка адхрысціцца. Да іх, у прыватнасці, адносяцца дробныя і магутныя мясцовыя бандыты, якія могуць даць як палітычных саюзнікаў на месцах, так і вулічных байцоў. «Пры гэтым Масква дэманструе магчымасці аргзлачыннасці як палітычнага і ваеннага інструмента», — адзначае ў артыкуле для Foreign Policy эксперт па службах бяспекі і злачыннаму свету Марк Галеоцці.



Па словах Галеоцці, некаторыя прадстаўнікі новага пакалення ўкраінскіх палявых камандзіраў, па ўсёй бачнасці, — бандыты, якія ўбачылі магчымасць ператварыць падпольную магутнасць ў адкрытую ўладу. Так, славуты расійскі падпалкоўнік, які з’явіўся ў Горлаўцы ў сярэдзіне красавіка, каб прадставіць мясцовай міліцыі новага камандзіра, быў пасля ідэнтыфікаваны як мясцовы злачынец.

«Гэта шмат у чым адлюстроўвае павальную крыміналізацыю ўкраінскай дзяржавы пры некалькіх прэзідэнтах запар, — гаворыцца ў артыкуле. — Як і Расія, Украіна перажыла ў 1990-я масавы ўсплёск арганізаванай злачыннасці, калі ў эпоху катастрафічна слабога дзяржаўнага кантролю ствараліся новыя палітычныя і эканамічныя сістэмы. Адкрыты вулічны бандытызм суправаджаўся ўзыходжаннем новай эліты, якая часцяком спалучала палітычную, эканамічную і злачынную дзейнасць. Аднак, у адрозненне ад Расіі, за гэтым не было аднаўлення вяршэнства дзяржавы, якая не столькі ліквідавала аргзлачыннасць, колькі прыручвала яе, зноў падпарадкаваўшы палітычнай эліце».

«У выніку Украіна ўвайшла ў бягучы крызіс ужо саслабленай і працятай злачыннымі структурамі, цесна звязанымі з гуртамі карумпаваных чыноўнікаў і алігархаў. Аднак асаблівую праблему ўяўляе ступень звязанасці многіх мясцовых банд — прычым не толькі на рускамоўным ўсходзе — з расійскімі АЗГ», — піша эксперт.

Так, крыніцы ў расійскіх праваахоўных органах распавялі аўтару, што Сонцаўская АЗГ, найбуйнейшая злачынная група Расіі, мае цесныя сувязі з украінскім «Данецкім кланам». Аднак падобнае «супрацоўніцтва» не абмяжоўваецца усходам Украіны: чарнаморскі порт Адэса — вузел расійскіх кантрабандыстаў, праз які ў Еўропу ідзе афганскі гераін, які пастаўляецца праз Каўказ. Злачынныя групоўкі Заходняй Украіны таксама залежаць ад расійскіх бандытаў, паколькі ўдзельнічаюць у кантрабандзе наркотыкаў, кантрафактных цыгарэт і гандлі людзьмі.

Пакуль яшчэ занадта рана казаць, рэалізуюцца хоць нейкія спадзяванні Еўрамайдана, аднак тыя, хто здабываў выгаду пры папярэднім парадку, наўрад ці змогуць ужыцца з яго ідэаламі. «Некаторыя, такія як алігарх і фаварыт прэзідэнцкай перадвыбарчай гонкі Пётр Парашэнка, здолелі далучыцца да новай Украіны. Аднак будзе значна цяжэй знайсці ролю для мясцовых «хросных бацькоў», чый бізнэс занадта «брудны», сувязі занадта падазроныя, а лаяльнасць занадта сумніўная для таго, каб яны былі здольныя на такі пераход», — мяркуе аўтар.

Некаторыя бачаць выхад у саюзе з украінскімі ўльтраправымі. У рэшце рэшт, лідэр «Правага сектара» Сашко Музычка таксама вышукваўся за ўдзел у АЗГ. «Аднак ёсць асцярога, што з’явіцца яшчэ больш бандытаў, нават з заходніх рэгіёнаў краіны, якія адчуюць, што адзіная магчымасць захаваць багацце, уладу і свабоду — гэта заключыць саюз з рускімі ці хаця б зрабіць усё, што ў іх сілах, каб новы ўрад у Кіеве быў здольны навесці парадак у краіне не мацней, чым папярэднія», — заключае Галеоцці.