Гнёт, санкцыі і OnlyFans: што пра Беларусь пісалі ў сусьветных медыя ў жніўні
Пра нашую краіну не забываюць, гэта радуе. Але нагоды для артыкулаў у сусьветных выданьнях не самыя пазытыўныя. Мы прасачылі за галоўнымі тэмамі, якія падаліся істотнымі ў іншых краінах.
OnlyFans і КДБ
Літоўская служба Радыё і Тэлевізіі LRT зьвярнула ўвагу на цікавую сувязь.
У артыкуле “Як беларускае КДБ выкарыстоўвае OnlyFans і аб'явы аб працы для вярбоўкі шпіёнаў” аўтары раскрываюць таямніцы працы лукашэнкаўскіх карных органаў.
У інтэрвію LRT.lt Андрэй Астапобіч, былы беларускі сьледчы і заснавальнік Belpol раскрывае стратэгію вярбоўкі рэжыму.
Існуе некалькі асноўных метадаў вярбоўкі. Першы - выкарыстаньне так званага «фальшывага сьцяга». Напрыклад, яны могуць прадстаўляць сябе брытанскай выведкай або брытанскім эканамічным форумам, які адсочвае разьмеркаваньне грантаў. Ці, напрыклад, Дэпартамэнтам дзяржбясьпекі Літвы.
Наступны мэтад - праз сайты пошуку працы. Розныя групы ў Telegram шукаюць людзей для выкананьня простых задачаў, такіх як перавозка пасылкі зь Вільні ў Варшаву. Чалавек гэта робіць, зарабляе, а потым яму пішуць: «Вы перавезлі выбухоўку або таемныя файлы. Калі вы не будзеце з намі супрацоўнічаць, мы паведамім спецслужбам ЭЗ. Вас там або пасадзяць, або выдадуць да нас, што будзе яшчэ горш».
Іншы спосаб - шантаж праз сацыяльныя сеткі. Ёсьць аналітычныя праграмы, напрыклад ад IBM, якія дазваляюць зрабіць поўны аналіз сацыяльных сетак: хто твае сваякі і сябры, з кім ты часьцей за ўсё маеш зносіны.
Мы ведаем, што беларускія спецслужбы, напрыклад, знаходзяць зарэгістраванага на OnlyFans карыстальніка, знаходзяць у яго відэа і кантакты сваякоў, а потым выкарыстоўваюць гэта для шантажу. Яны кажуць: «Вашыя сваякі пра гэта не ведаюць, але мы ім паведамім. Так што працуйце на нас, а то мы ўсім раскажам, што вы робіце».
Андрэй Гнёт
Пра беларускага актывіста, лёс якога зараз у руках сэрбскіх уладаў, пісалі шматлікія медыя. BBC паведамляла:
Беларускі кінарэжысэр і апазыцыйны актывіст Андрэй Гнёт зьвярнуўся да суда ў Сэрбіі з апошняй гарачай просьбай не экстрадаваць яго ў Менск, папярэдзіўшы, што ў выпадку адпраўкі яму пагражаюць «непазьбежныя катаваньні і непазьбежная сьмерць».
Актывіст заклікаў судовую калегію з трох суддзяў «выратуйце, калі ласка, маё жыцьцё», назваўшы Беларусь пры Лукашэнку «дыктатарскай сістэмай, якая катуе і забівае». Ён быў арыштаваны, калі прыляцеў у Бялград у кастрычніку мінулага года па міжнародным ордэры на арышт, выдадзеным Беларусьсю за меркаванае ўхіленьне ад выплаты падаткаў. Спадар Гнёт кажа, што яго перасьледуюць праз палітыку.
The Guardian таксама прысьвяціла магчымай экстрадыцыі артыкул.
Дзясяткі эўрапейскіх рэжысэраў, актораў і іншых дзеячаў мастацтва заклікалі сэрбскія ўлады не выдаваць беларускага актывіста назад у Беларусь. У адкрытым лісьце мастакі папярэджваюць, што Андрэю Гнёту ў выпадку вяртаньня ў Беларусь пагражае «зьняволеньне, катаваньні і нават сьмяротнае пакараньне».
Гнёт, рэжысэр, які сыграў важную ролю ў арганізацыі альянсу спартоўцаў, каб супрацьстаяць дыктатарскаму кіраваньню Лукашэнкі, быў затрыманы па прыбыцьці ў Сэрбію.
Санкцыі
Міжнароднае французскае радыё RFL пазнаёміла чытачоў з праблемай верагоднага спрашчэньня заезду ў Вугоршчыну жыхароў Беларусі і Расеі.
Вугоршчына прапусьціла тэрмін, вызначаны Эўрапейскай камісіяй, каб адказаць на пытаньні аб яе рашэньні аблегчыць патрабаваньні да ўезду для грамадзянаў Расеі і Беларусі, што выклікала заклапочанасьць ва ўсім ЭЗ
Камісар унутраных справаў Ілва Ёхансан дала Будапэшту час да 19 жніўня растлумачыць зьмены ў сваёй іміграцыйнай палітыцы, але адказу не было атрымана, пацьвердзіла камісія.
Вугоршчына нядаўна зьмякчыла правілы ўезду для расейцаў і беларусаў, дазволіўшы «гастарбайтэрам» заставацца на два гады з магчымасьцю працягу яшчэ на тры гады.
«Пашырэньне спрошчанага разгляду заяваў на пражываньне і працу для грамадзянаў Расеі і Беларусі можа прывесьці да фактычнага абыходу абмежаваньняў, уведзеных Эўразьвязам», — папярэдзіла Ёхансан.
Агенцыя The Associated Press скіравала фокус на санкцыі.
Эўразьвяз увёў санкцыі ў дачыненьні да 28 чыноўнікаў, абвінавачаных у парушэньнях правоў чалавека ў Беларусі і датычнасьці да рэпрэсій супраць апанэнтаў аўтарытарнага прэзідэнта Аляксандра Лукашэнкі.
Напярэдадні гадавіны спрэчных выбараў 2020 года, якія прывялі да ўлады Лукашэнку, ЭЗ заявіў, што замарозіў актывы пракурораў і суддзяў, «якія выносілі палітычна матываваныя прысуды». Ім таксама забаранілі падарожнічаць па 27 краінах блёка.
Сярод іншых мішэняў былі высокапастаўленыя чыноўнікі Дэпартамэнту па барацьбе з арганізаванай злачыннасьцю і карупцыяй Міністэрства ўнутраных справаў Беларусі, а таксама вышэйшыя службовыя асобы некаторых турмаў краіны і меркаваныя «прапагандысты рэжыму», якія працуюць у СМІ.
ЭЗ заявіў, што міністэрства «зьяўляецца адным з асноўных органаў, адказных за палітычны перасьлед у Беларусі, што ўключае адвольныя і незаконныя арышты і жорсткае абыходжаньне, катаваньні актывістаў і сябраў грамадзянскай супольнасьці».
Украіна
Агенцыя Reuters уважліва паглядзела на праблему магчымага разгортваньня беларускай арміі ля ўкраінскай мяжы.
Лукашэнка заявіў, што Ўкраіна разьмясьціла на мяжы з Беларусьсю больш за 120 тысяч вайскоўцаў, а Менск разгарнуў амаль траціну сваіх узброеных сілаў уздоўж усёй мяжы.
Лукашэнка, верны хаўрусьнік Пуціна, казаў гэта на фоне ўкраінскага ўварваньня ў Расею, якое пачалося 6 жніўня, калі тысячы кіеўскіх войскаў прарваліся праз заходнюю мяжу Расеі, што выклікала сур'ёзную зьбянтэжанасьць у вярхоўнага ваеннага камандаваньня Пуціна.
Міністр абароны Беларусі Віктар Хрэнін заявіў пра высокую верагоднасьць узброенай правакацыі з боку суседняй Украіны і што сітуацыя на іх сумеснай мяжы «застаецца напружанай». Лукашэнка заявіў, што беларуска-ўкраінская мяжа замініраваная «як ніколі раней» і што ўкраінскія войскі панясуць вялікія страты, калі паспрабуюць яе перасекчы.
Турэцкая дзяржаўная агенцыя Anadolu таксама адпрацавала гэтую тэму:
Беларусь адхіляе патрабаванне Украіны адвесці войскі ад мяжы
Адказваючы на пытаньне СМІ на гэты конт, прэс-сакратар МЗС Беларусі Анатоль Глаз заявіў, што Кіеў скіраваў над тэрыторыяй Беларусі баявыя беспілотнікі, абвінаваціўшы яго ў «пастаянных правакацыях» на мяжы.
«Такім чынам, украінскае кіраўніцтва запускае баявыя беспілотнікі праз тэрыторыю Беларусі, а праз тыдзень на сайце свайго МЗС зьдзіўляецца дзеяньням нашых узброеных сілаў, якія выконваюць задачы па забесьпячэньні бясьпекі тэрыторыі Беларусі і нашых грамадзянаў», - сказаў Глаз.
Раней Кіеў папярэдзіў свайго паўночнага суседа не дапускаць «трагічных памылак» і заклікаў Менск адвесьці, як ён назваў, «значную колькасьць» войскаў ля мяжы. Сувязі Менска з суседнім Кіевам пагоршыліся з-за яго падтрымкі «спецыяльнай ваеннай апэрацыі» Расеі ва Ўкраіне, якая працягваецца трэці год.
Забароненая ў Ізраілі ў сувязі з сувязямі з тэрарыстамі Aljazeera зьвярнула ўвагу на войскі Беларусі ля мяжы з Украінай.
Украіна папрасіла Беларусь адцягнуць сілы, якія яна скіравала да сваёй мяжы на фоне росту ваеннай напружанасьці паміж суседзямі пасьля ўкраінскага ўварваньня ў Курскую вобласьць Расеі.
Апошняе папярэджаньне з боку Ўкраіны адбылося пасьля двухтыднёвага абвастрэньня рыторыкі, абвінавачваньняў і контрабвінавачваньняў з боку Кіева і Менска. Гэта ў той час, калі Расея — якая лічыць Беларусь сваім самым непахісным саюзьнікам — пагражае рашуча адказаць на наступ Украіны на Курск.
Гарачае пытаньне беларускіх войскаў узьняло таксама і Politico.
МЗС Украіны заявіў: «Мы падкрэсьліваем, што Ўкраіна ніколі не рабіла і не зьбіраецца рабіць ніякіх несяброўскіх дзеяньняў у дачыненьні да беларускага народа».
Пры Лукашэнку, хаўрусьніку расейскага лідэра Пуціна, Беларусь дазволіла маскоўскім войскам атакаваць Украіну праз сваю тэрыторыю. Расея таксама зьмясьціла ў Беларусі ядзерную зброю. Тым часам Лукашэнка на выходных павіншаваў Украіну з Днём незалежнасьці, і пажадаў яе народу «мірнага неба і грамадзянскай згоды, дабрабыту іх шчодрай краіны і яднаньня сем'яў».
У заяве Ўкраіны адзначаецца, што беларускія войскі сканцэнтраваныя ў раёне Чарнобыльскай АЭС, і папярэджваецца: «Правядзеньне вучэньняў у памежнай зоне і ў непасрэднай блізкасьці ад атамнага энэргетычнага аб’екту... стварае пагрозу нацыянальнай бясьпецы Ўкраіны і глябальнай бясьпецы ў цэлым».
Беларуска-польская мяжа
Польская тэлевізія TVP апублікавала артыкул пра стан з мігранцкім крызісам.
Беларусь не будзе перашкаджаць мігрантам ехаць у Эўразьвяз, заявіў у інтэрв'ю расейскім дзяржаўным СМІ прэзідэнт краіны Лукашэнка.
З 2021 года ў Польшчы назіраецца ўсплёск спробаў нелегальнай міграцыі на мяжы з Беларусьсю. Усплёск пачаўся, калі Лукашэнка ў адказ на санкцыі ЭЗ, накладзеныя на Менск за падтрымку Расеі ў вайне супраць Украіны, узмацніў міграцыйны ціск на ЭЗ.
Польскія ўлады і ЭЗ абвінавацілі Расею і Беларусь у садзейнічаньні перавозцы мігрантаў з Блізкага Ўсходу, Афрыкі і іншых рэгіёнаў да мяжы, у арганізацыі таго, што Варшава называе «штучным міграцыйным крызісам», скіраваным на дэстабілізацыю ЭЗ.
У чэрвені прэзідэнт Польшчы Анджэй Дуда абмеркаваў у Пэкіне сітуацыю на польска-беларускай мяжы са старшынём КНР Сі Цзыньпінам, і папрасіў яго выкарыстаць свой уплыў на Лукашэнку. Дуда папярэдзіў, што калі сітуацыя не палепшыцца, Польшча можа цалкам зачыніць мяжу з Беларусьсю.
Крыгер
Euronews напісала пра тое, што беларускі дыктатар памілаваў нямецкага грамадзяніна, якому прысудзілі сьмяротнае пакараньне.
Беларусь — адзіная краіна ў Эўропе, дзе дагэтуль выконваецца вышэйшая мера пакараньня. Аўтарытарны кіраўнік Беларусі памілаваў грамадзяніна Нямеччыны, асуджанага да сьмяротнага пакараньня па абвінавачаньні ў тэрарызме.
Не адразу стала зразумела, ці азначае рашэньне прэзідэнта Аляксандра Лукашэнкі, што вышэйшую меру пакараньня Рыка Крыгера проста заменяць на пажыцьцёвае зьняволеньне, як гэта звычайна робіцца ў Беларусі ў такіх выпадках, ці ён будзе вызвалены.
Міністэрства замежных справаў Нямеччыны пацьвердзіла памілаваньне Крыгера і заявіла, што «гэтая навіна — палёгка», але не стала ўдакладняць падрабязнасьці.