Ісламісцкі тэрор у Тунісе: туріндустрыя пад пагрозай
Тэракты, а таксама рэвалюцыя 2011 года нанеслі ўдар па турыстычным сектару Туніса і яго эканоміцы ў цэлым. Краіна ахоплена сацыяльным крызісам, які на руку джыхадзістам.
У выніку тэракту на пяцізоркавы гатэль "Мархаба" у туніскім горадзе Сус 26 чэрвеня 2015 года загінулі каля 40 чалавек, пацярпелі больш за 30 чалавек. Паводле інфармацыі МУС Туніса, стральбу адкрыў студэнт, які пад выглядам адпачываючага прайшоў на пляж, схаваўшы ў парасон аўтамат Калашнікава. Адказнасць ўзяла на сябе джыхадзістская групоўка "Ісламская дзяржава".
Нападу не ўдалося пазбегнуць, нягледзячы на тое, што меры па забеспячэнні бяспекі ў Сусе былі ўзмоцненыя яшчэ ў кастрычніку 2013 года. Тады тэрарыст-смяротнік здзейсніў самападрыў на пляжы аднаго з гатэляў, у выніку чаго, аднак, быў нанесены толькі маёмасны ўрон. У сакавіку 2015 года быў здзейснены напад на нацыянальны музей Брага ў сталіцы Туніса, ахвярамі якога сталі каля 20 турыстаў. Пасля гэтага ўлады краіны яшчэ раз ўзмацнілі меры бяспекі.
Гэтыя інцыдэнты паказваюць, што і ў будучыні замежнікі могуць стаць ахвярамі тэрактаў у Тунісе, адзначае міністэрства замежных спраў Германіі ў памятцы для турыстаў, размешчанай на афіцыйным інтэрнэт-партале. Ведамства рэкамендуе быць асабліва асцярожнымі ў месцах, дзе многа турыстаў, у прыватнасці, каля рэлігійных помнікаў. Пры гэтым МЗС нагадвае, што ў жніўні 2013 года Туніскі ўрад прызнаў тэрарыстычнай групоўку "Ансар аш-Шарыа", якая дзейнічае таксама і ў Тунісе і падтрымлівае сувязі з "Аль-Каідай ў ісламскім Магрыбе".
Сацыяльны крызіс спрыяе распаўсюджванню джыхадзізма
Узмацненне кантролю і мер бяспекі неабходна, адзначыў туніскі палітык і эксперт па турызме Ахмед Смаўі яшчэ пасля тэракту, які здарыўся ў кастрычніку 2013 года. Аднак для вырашэння праблемы тэрарызму, па яго словах, варта было б пераадолець палітычны, эканамічны і сацыяльны крызіс, у якім краіна знаходзіцца са студзеня 2011 года, калі пачаліся пратэсты супраць дыктатара Зіна аль-Абідзін Бэн Алі.
У цяперашні час палітычны крызіс лічыцца пераадоленым, у той час як сацыяльны і эканамічны працягваюць ахопліваць краіну. Узровень беспрацоўя, па афіцыйных дадзеных, роўны 15 адсоткам, сярод моладзі гэты паказчык яшчэ вышэй. У гарадах на ўзбярэжжа колькасць беспрацоўных складае амаль 24 адсоткі ад эканамічна актыўнага насельніцтва, у той час як у сельскай мясцовасці не мае працы амаль кожны другі з узроставай катэгорыі ад 15 да 29 гадоў. Акрамя таго, многія жыхары Туніса жывуць у беднасці: у сярэднім, кожны жыхар краіны валодае ў год сумай прыкладна ў 8 100 еўра.
Сітуацыю ў краіне, насельніцтва якой бядуе і не бачыць перспектыў, выкарыстоўваюць у сваіх мэтах тэрарысты з джыхадзістскімі поглядамі. "Адчайныя маладыя людзі могуць лёгка стаць ахвярамі прапагандыстаў джыхаду", — растлумачыў туніскі актывіст Нумен Мхадзі ў інтэрв'ю французскай газеце Le Monde, запісаным у сярэдзіне чэрвеня 2015 г. год. Аднак, насуперак чаканням, эканамічнага ўздыму ў горадзе пасля рэвалюцыі так і не адбылося. Тады некаторыя жыхары захапіліся ідэямі радыкальнага і нават джыхадзістскага ісламу. "Ісламская дзяржава. Ворагі Алаха, вы будзеце жыць у страху", — цытуе карэспандэнт Le Monde надпіс на сцяне адной са школ Кассерына.
Беднасць не адзіны фактар, які спрыяе распаўсюджванню ідэалогіі радыкальнага ісламу. Пра гэта сведчыць, па меншай меры, тое, што некаторыя з тэрарыстаў, затрыманых пасля нападу на музей Брага, родам з забяспечаных сем'яў. Паводле ацэнак экспертаў, на баку "Ісламскага дзяржавы" ў Сірыі і Іраку змагаюцца ў агульнай складанасці каля 3 000 грамадзян Туніса.
Жорсткасць джыхадзістаў ўяўляе вялікую небяспеку для эканомікі Туніса. Даход ад турызму складае сем працэнтаў ВУП краіны. У галіне працуюць каля 400 тысяч чалавек, што роўна прыкладна 12 адсоткаў эканамічна актыўнага насельніцтва. Наколькі адчувальны сектар, стала заўважна пасля нападу на сінагогу на востраве Джерба ў красавіку 2002 года, у выніку якога загінулі 12 турыстаў, у тым ліку 14 немцаў, яшчэ 30 чалавек пацярпелі. Сярод зламыснікаў апынуўся немец, Крысціян Ганцарскі (Christian Ganczarski) 1966 нараджэння. У лютым 2009 года ён быў прысуджаны да 18 гадоў турмы за дапамогу ў забойстве і сяброўства ў тэрарыстычнай арганізацыі.
Калі да тэракту на востраў Джэрба штогод прыязджалі каля 300 тысяч нямецкіх турыстаў, то пасля нападу іх колькасць скарацілася прыкладна ўдвая. У 2003 годзе ў Туніс прыехалі толькі 120 тысяч грамадзян Германіі. Рэвалюцыя 2011 таксама негатыўна адбілася на прытоку турыстаў у краіну, хоць і не так моцна, як чакалася. У 2014 годзе, паводле папярэдніх падлікаў, Туніс наведалі шэсць мільёнаў турыстаў, што сведчыць аб зніжэнні амаль на 15 адсоткаў у параўнанні з 2010 годам. Не выключана, што ўсе намаганні апошніх гадоў па прыцягненню турыстаў пасля тэракту 26 чэрвеня 2015 сталі марнымі.