«Яе партыя не фашысцкая». Як правы палітык Джорджа Мелоні стала фаварытам напярэдадні выбараў у Італіі

Яе партыя Fratelli d'Italia («Браты Італіі») лідзіруе ў апытаннях грамадскай думкі, і ў нядаўнім відэа, запісаным на англійскай, іспанскай і французскай мовах, Мелоні настойвае, што ідэалогія партыі ўлічвае гісторыю.

Але якраз гісторыя тут і ёсць камень спатыкнення. Італія не прайшла працэс дэнацыфікацыі пасля вайны, як гэта было ў Нямеччыне, што падштурхнула фашысцкія партыі да рэфармавання.
Fratelli d'Italia, заснаваная ў 2012 годзе, бярэ свае вытокі з Італьянскага грамадскага руху (MSI), які ў сваю чаргу вырас на астатках ад фашызму Мусаліні.
Партыя Мелоні захоўвае лагатып пасляваенных вельмі правых партый — трохкаляровае полымя, якое часта ўспрымаецца ў Італіі як агонь, які гарыць на магіле Мусаліні.
«Джорджа Мелоні не хоча адмаўляцца ад гэтага сімвала, таму што гэта частка яе асобы, ад якой яна не можа ўцячы, гэта яе маладосць», — лічыць прафесар паліталогіі рымскага ўніверсітэта Сапіенца Джанлука Пасарэлі.
«Яе партыя не фашысцкая, — упэўнены прафесар. — Фашызм азначае атрыманне ўлады і разбурэнне сістэмы. Яна гэтага не зробіць і не зможа. Але ў партыі ёсць крылы, звязаныя з неафашысцкім рухам. Яна заўсёды трымалася дзесьці пасярэдзіне».
Юнацтва Мелоні сапраўды звязана з правымі. І ў тых сціплых пачынаннях крыецца ключ да яе вобразу жанчыны з народа.
Яна нарадзілася ў Рыме, і ёй быў усяго год, калі яе бацька Франчэска кінуў сям'ю і пераехаў на Канарскія астравы. Франчэска быў левым, а яе маці Анна — правай, гэта дало падставу меркаваць, што палітычны выбар Мелоні часткова тлумачыцца жаданнем адпомсціць бацьку.
Сям'я пераехала ў Гарбатэлу, бліжэй да бабулі з дзядулем. Там ва ўзросце 15 гадоў Джарджыяна ўступіла ў «Моладзевы фронт» — крыло неафашысцкай MSI, а пазней стала прэзідэнтам студэнцкага аддзялення Нацыянальнага альянсу — пераемніка MSI.
Марка Марсіліа праводзіў нараду ў офісе MSI у Гарбатэле, калі Мелоні пагрукала ў яго дзверы ў 1992 годзе. На дзесяць гадоў старэйшы за яе, ён стаў яе блізкім сябрам і палітычным саюзнікам і сёння з'яўляецца прэзідэнтам рэгіёна Абруца.
«Вось гэтая стройная дзяўчына, але заўсёды вельмі сур'ёзная і рашучая, — кажа ён. — Яна была прыкметнай і на студэнцкіх зборах нікому не давала адбіраць у яе мікрафон».

Шмат гадоў яны разам адзначалі сямейныя святы, хадзілі на дэбаты і вечарыны. Марсіліа назіраў рост яе ўпэўненасці ў сабе.
«Тады была яна няўпэўненай, але, магчыма, гэта было яе сілай, паколькі яна чытала хутчэй больш, чым менш, па тэме, перш чым прыступіць да вырашэння праблемы», — узгадвае Марсіліа.
У 2008 годзе Мелоні, якой быў 31 год, стала самым маладым міністрам — Сільвіа Берлусконі прызначыў яе кіраваць міністэрствам моладзі і спорту.
У 2012 годзе яна стварыла сваю партыю, якая на выбарах у 2018 годзе набрала ўсяго 4% галасоў.
Цяпер, будучы адзінай буйной партыяй, якая засталася па-за кааліцыяй адзінства ўрада Марыа Драгі, Fratelli d'Italia лідзіруе ў апытаннях грамадскай думкі, набіраючы каля 25%, а яе саюз з правым Берлусконі і ультраправай партыяй «Ліга» былога міністра ўнутраных спраў Матэа Сальвіні мае ўсе шанцы на перамогу ў верасні.
Але нават нягледзячы на ​​імкненне Мелоні супакоіць заходніх саюзнікаў Італіі (напрыклад, рашуча падтрымліваючы праўкраінскую лінію ўрада Драгі) яе жорсткая кансерватыўная сацыяльная палітыка турбуе некаторых.

«Так натуральнай сям'і, няма ЛГБТ-лобі!» — заявіла яна на нядаўнім мітынгу правай іспанскай партыі Vox. І заклікала да марской блакады Лівіі, каб спыніць судны з мігрантамі.
«Мелоні ўяўляе небяспеку не для дэмакратыі, а для ЕС», — кажа прафесар Пасарэлі, які ставіць яе ў адзін шэраг з нацыяналістычнымі лідарамі Венгрыі і Францыі.
«Яна на той жа пазіцыі, што і Марын Ле Пэн у Францыі ці Віктар Орбан у Венгрыі. І яна хоча «Еўропу нацый», дзе кожны фактычна сам па сабе. Італія можа стаць траянскім канём Пуціна, каб падарваць салідарнасць еўрапейцаў, і яна такім чынам дазволіць яму працягнуць аслабляць Еўрасаюз», — мяркуе прафесар Пасарэлі.
Цяпер у надзеі стаць першай жанчынай-прэм'ерам Італіі яна ўпірае на свой пол. Разважаючы ў мача-палітычнай манеры, прафесар Пасарэлі кажа: «У італьянскай сям'і кіруе мама. Яна — мача-фігура, якая кантралюе кухню. Мелоні выкарыстоўвае гэта з розумам, паколькі гэта наўпрост закранае самае ядро ​​сістэмы».
Для саюзнікаў Мелоні, якія ўжо адчулі перамогу, 45-гадовы лідар уяўляе радыкальны палітычны зрух, у якім мае патрэбу Італія, улічваючы яе шматгадовую стагнацыю і грамадства, якое старэе.
«Я адчуваю сябе цудоўна, як бацька, які вядзе дачку да алтара, — кажа Марсіліо ў інтэрв'ю BBC. — Мы не заснавалі б партыю, калі б не лічылі, што ў яе ёсць патэнцыял».
Я спытаў Марсіліа, што ён скажа Мелоні падчас першага тэлефоннага званка, калі яна выйграе выбары. І ён адказаў: «Дзейнічай! Мы так гэтага чакалі. Цяпер час адказваць».