Як Еўропа эканоміць у адсутнасць расійскага газу

Санкцыі ЕС супраць Расіі пасля яе нападу на Украіну ўзмацняюцца, Расія ж у адказ спрабуе шантажаваць Еўропу газам. Агенцтва «Associated Press» расказвае, на чым даводзіцца эканоміць еўрапейцам, пакуль іх эканоміка адаптуецца да новых умоў.

Нібы гарадскія партызаны, далёка за поўнач па цёмных вуліцах Парыжа актывісты па барацьбе з адходамі выключаюць святло.
Адзін за адным згасаюць ліхтары, якія крамы пакінулі уключанымі. Гэта адзін маленькі, але сімвалічны крок у гіганцкім скоку ў энергазберажэнні, які спрабуе зрабіць Еўропа, імкнучыся адмовіцца ад прыроднага газу і нафты з Расіі, каб заводы не былі вымушаныя закрывацца, а дамы заставаліся ацепленымі і забеспечанымі электраэнергіяй.
Інжынер Кевін Ха разам са сваімі сябрамі выступаў супраць неэкалагічнага бізнесу ў Парыжы задоўга да таго, як Расія пачала скарачаць пастаўкі энерганосьбітаў у Еўропу пасля ўварвання Крамля ва Украіну.
«Кожны можа аказаць станоўчы ўплыў на сваім уласным узроўні, ужываючы перадавы вопыт, робячы правільныя рэчы, каб зменшыць агульнае энергаспажыванне», — гаворыць 30-гадовы Ха.
Стаўкі высокія. Калі Расія спыніць пастаўкі газу, якія яна ўжо рэзка скараціла, Еўропа рызыкуе стаць больш халодным і цёмным месцам гэтай зімой. Чыноўнікі кажуць, што цяпер вельмі важна эканоміць газ, каб яго можна было выкарыстоўваць для будучага спальвання ў дамах, на заводах і электрастанцыях.
«Еўропа павінна быць гатовай, — заявіла прэзідэнтка Еўрапейскай камісіі Урсула фон дэр Ляйен. — Каб перажыць зіму, калі адбудзецца поўнае спыненне паставак расійскага газу, нам трэба эканоміць газ, каб хутчэй запоўніць нашы газавыя сховішчы. А для гэтага мы павінны скараціць спажыванне газу. Я ведаю, што гэта складана для ўсяго Еўрапейскага Саюза, але гэта неабходна, каб абараніць нас».
«Калі пастаўкі газу будуць скарочаныя да канца года, гэта будзе азначаць, што ў нас будзе цэлы год без расійскага газу, так што наступная зіма можа быць яшчэ цяжэйшай», — сказала міністарка энэргетыкі Францыі Аньес Панье-Рунашэр французскім сенатарам.
Адсюль і растуць заклікі да еўрапейцаў прымаць душ карацей, выключаць электрычныя разеткі і рабіць усё астатняе, што яны могуць.
Германія атрымлівала каля траціны свайго газу з Расіі, што рабіла найбуйнейшую эканоміку і самую густанаселеную краіну ЕС заўважна ўразлівай. Энергазберажэнне ідзе поўным ходам: выключаецца святло, грамадскія басейны становяцца больш халоднымі, а тэрмастаты рэгулююцца.
Шкляны купал Рэйхстага, будынка парламента ў Берліне, цямнеюць пасля таго, як ён зачыніцца для наведвальнікаў апоўначы, а два фасады больш не асвятляюцца. Гэтай зімой тэмпература ў офісах заканадаўцаў ўпадзе на 2 градусы — да 20 градусаў па Цэльсіі. Берлінская ратуша, Яўрэйскі музей, два оперныя тэатры і знакамітая калона Перамогі з панарамным відам уваходзяць у лік прыкладна 200 аб'ектаў у сталіцы Германіі, якія больш не будуць асвятляцца ноччу.
У муніцыпальных басейнах Мюнхена зачыняюцца саўны, вада ў якіх зараз таксама больш халодная. У грамадскіх басейнах Гановера будзе толькі халодны душ, што з'яўляецца часткай плана горада па скарачэнні спажывання энергіі на 15%.
«Сума ўсіх унёскаў дапаможа нам перажыць гэтую зіму і падрыхтавацца да наступнай», — сказаў Роберт Хабек, віцэ-канцлер і міністр эканомікі Германіі. Ён таксама паведаміў навінаваму штотыднёвіку «Der Spiegel», што скараціў час, які ён праводзіць у душы.
«Гэта будзе складаная, камяністая дарога, але мы справімся з ёю», — сказаў ён.
У рамках кампаніі пад назвай «Пстрыкні выключальнікам» урад Нідэрландаў заклікае прымаць душ не больш за пяць хвілін, выкарыстоўваць сонцаахоўныя брылі і вентылятары замест кандыцыянераў, а таксама сушыць бялізну на паветры.
Згодна з законам, прынятым у панядзелак у Іспаніі, офісам, крамам і гасцінічным установам больш не будзе дазволена ўсталёўваць тэрмастаты ніжэй за 27 градусаў па Цэльсіі летам і падымаць іх вышэй за 19 градусаў па Цэльсіі зімой.
Прэм'ер-міністр Іспаніі Пэдра Санчэс папрасіў офісных работнікаў адмовіцца ад гальштукаў — каб зменшыць спакусу карыстацца кандыцыянерам. Ён падаў прыклад, з'явіўшыся на прэс-канферэнцыі ў кашулі з адкрытым каўнерам.
Італьянскі ўрад таксама рэкамендуе абмежаваць ацяпленне і астуджэнне ў грамадскіх будынках.
У Францыі ўрад мае намер скараціць спажыванне энергіі на 10% да 2024 года ў рамках праграмы «энергетычнай цвярозасці». Мэры таксама вядуць сваю ўласную вайну, уводзячы штрафы за крамы з кандыцыянерамі або ацяпленнем, і тымі, што пакідаюць ўваходныя дзверы адчыненымі; іншыя працуюць над тым, каб зменшыць боль ад рэзкага росту цэн на энерганосьбіты.
8000 жыхароў Аўрэілана, размешчанага ў перадгор'ях Пірэнеяў на паўднёвым захадзе Францыі, з 11 ліпеня прывыкаюць да начэй без вулічнага асвятлення. Усе 1770 ліхтароў гасяць з 11-й вечара да 6-й раніцы, што дазволіць зэканоміць грошы, якія мэр Янік Бубе лічыць за лепшае выдаткаваць на дарогі і іншыя рамонтныя работы. У адваротным выпадку, паводле яго слоў, горад зноў чакае рахунак за асвятленне ў памеры 84 000 еўра (86 000 долараў).
«Калі такая справа, няма аніякіх прычын трымаць святло уключаным ноччу», — сказаў ён у каментары «AP».
Наступным крокам будзе пераканаць гараджан пагадзіцца на менш ацепленыя класы, калі зноў запрацуюць школы.
«Мы збіраемся папрасіць бацькоў надзець швэдар на сваіх дзяцей — мера, якая нічога не каштуе, — сказаў ён. — На жаль, у нас няма выбару».