Яна правяла больш за 20 гадоў за кратамі, а сёння яе справу называюць адной з найвялікшых судовых памылак

У Аўстраліі памілавалі жанчыну, якая 20 гадоў адсядзела ў турме па абвінавачанні ў забойстве сваіх чатырох малалетніх дзяцей.

У 2003 годзе суд палічыў малаверагоднымі сцвярджэнні яе абароны аб тым, што ўсе яны памерлі ад натуральных прычын. Але нядаўна навукоўцы падалі вынікі новых даследаванняў, якія паказваюць менавіта на гэта, піша BBC.
Кэтлін Фолбіг назвалі «самым страшным серыйным забойцам Аўстраліі» пасля таго, як прысяжныя пастанавілі, што на працягу дзесяці гадоў яна забіла сыноў Калеба і Патрыка і дачок Сару і Лауру. Вярхоўны суд штата Новы Паўднёвы Уэльс прыгаварыў яе да 40 гадоў турмы з магчымасцю датэрміновага вызвалення не раней, чым праз 25 гадоў.
Цяпер справу 55-гадовай Фолбіг, якая заўсёды настойвала на сваёй невінаватасці, называюць адной з найвялікшых судовых памылак у Аўстраліі.
Фолбіг была арыштавана пасля таго, як за перыяд з 1989 па 1999 год раптам памерлі чацвёра яе дзяцей, якім на момант смерці было ад 19 дзён да 19 месяцаў. Пракуроры на судзе сцвярджалі, што жанчына задушыла іх. Пры гэтым рэчавых доказаў удушэння або слядоў цялесных калечанняў дзяцей прадастаўлена не было. У выніку Фолбіг асудзілі на падставе ўскосных доказаў: запісаў у яе дзённіках, у якіх гаварылася, што мацярынства даецца ёй няпроста і што яна вінаваціць сябе ў смерці дзяцей.
Пасля адвакаты Фолбіг ініцыявалі некалькі апеляцый і новае расследаванне справы ў 2019 годзе, але іх вынікі не выклікалі сумненняў у прысудзе і нават надалі большую вагу ўскосным доказам з першапачатковага судовага працэсу над Фолбіг.
Аднак пасля новага расследавання, якое ўзначаліў суддзя ў адстаўцы Том Батэрст, пракуратура прызнала, што яе разуменне прычын смерці дзяцей змянілася.

Новае расследаванне

У гэтым расследаванні эксперты выказалі здагадку, што дзённікі былі спосабам перажыць смутак ад таго, што здарылася, для маці, у якой амаль не было падтрымкі, а таксама што ўсе чацвёра дзяцей наўрад ці маглі быць задушаны без якіх-небудзь фізічных слядоў.
Але асноўнай прычынай, якая прымусіла пракуратуру змяніць свае погляды, сталі вывады групы імунолагаў. Яны выявілі ў дачок Фолбіг, Сары і Лоры, агульную генетычную мутацыю пад назвай CALM2 G114R, якая можа выклікаць раптоўнае спыненне сэрца.
Таксама былі выяўлены доказы таго, што ў яе сыноў, Калеба і Патрыка, была іншая генетычная мутацыя, якую навукоўцы звязваюць з раптоўным пачаткам эпілепсіі ў мышэй.
Па словах прафесара Каралы Вінуэсы, якая ўзначаліла даследчую групу з Аўстралійскага нацыянальнага ўніверсітэта, яны звярнулі ўвагу на незвычайную паслядоўнасць генаў у ДНК самой Кэтлін Фолбіг яшчэ да таго, як былі пратэсціраваны ўзоры ДНК яе дзяцей.
«Мы правялі першы тэст і выявілі варыянт гена, які выглядаў вельмі падазрона… Ужо тады, у лістападзе 2018 года, мы падумалі, што калі падобнае будзе знойдзена і ў дзяцей, то ў гэтым, з вельмі вялікай верагоднасцю, і будзе прычына», — сказала Вінуэса ў інтэрв'ю «Бі-бі-сі».
Як падкрэсліла прафесар, у свеце вядома ўсяго пра 134 выпадкі патэнцыйна смяротнага захворвання сэрца, звязанага з гэтай генетычнай мутацыяй.
У панядзелак генеральны пракурор Новага Паўднёвага Уэльса Майкл Дэйлі абвясціў, што Батэрст прыйшоў да «цвёрдага пераканання» аб абгрунтаваных сумневах у вінаватасці Фолбіг.
У выніку губернатар Новага Паўднёвага Уэльса падпісаў указ аб поўным памілаванні і распарадзіўся неадкладна вызваліць Фолбіг з турмы.
«Для яе гэта было 20-гадовае выпрабаванне… Я жадаю ёй спакою», — сказаў Дэйлі, дадаўшы, што яго думкі таксама былі з Крэйгам Фолбігам, бацькам памерлых дзяцей.
Прафесар Карала Вінуэса назвала рашэнне аб памілаванні Фолбіг выдатнай падзеяй, якая можа даць надзею іншым жанчынам у падобных сітуацыях.
«Да нас звярталіся прадстаўнікі жанчын, якія страцілі дзяцей, ці абвінавачаных у прычыненні шкоды сваім дзецям. У гэтых выпадках таксама можа ісці гаворка пра дзяцей з цяжкімі генетычнымі захворваннямі», — сказала яна.
У заяве Аўстралійскай акадэміі навук гаворыцца, што гэта справа сведчыць аб неабходнасці рэформы прававой сістэмы ў краіне з улікам прагрэсу ў навуцы.

Што далей для Фолбіг

Як патлумачыў пракурор Майкл Дэйлі, цяперашняе безумоўнае памілаванне не адмяняе прысуду Фолбіг.
Рашэнне аб адмене прысуду зможа прыняць апеляцыйны суд па крымінальных справах, калі суддзя Батэрст перадасць туды справу. Гэты працэс можа заняць да года.
Калі прысуд будзе адменены, Фолбіг патэнцыйна зможа падаць у суд на ўрад Аўстраліі на мільёны даляраў у якасці кампенсацыі.
У якасці прэцэдэнту ёсць выпадак аўстралійкі Ліндзі Чэмберлен, якую ў 1982 годзе неправамерна асудзілі на пажыццёвае зняволенне за забойства дачкі-немаўля, але выпусцілі праз тры гады, прызнаўшы дапушчаную судовую памылку. Чэмберлен пасля адсудзіла ў якасці кампенсацыі 1,3 мільёна аўстралійскіх долараў (858 тыс. долараў ЗША).
Але, як адзначаюць адвакаты Фолбіг, якая адсядзела ў турме 20 гадоў, яе справа шматкроць засланяе справу Чэмберлен.
«Немагчыма адчуць маштабы траўмы, якая была нанесена Кэтлін Фолбіг: боль ад страты дзяцей і амаль два дзесяцігоддзі зняволення ў турмах строгага рэжыму за злачынствы, якіх, як даказала навука, ніколі не было», — сказала яе адвакатка Рані Рэга.
Каля варот турмы Фолбіг сустрэлі сябры, якія ўдзельнічалі ў шматгадовай кампаніі за яе вызваленне. Пракурор Дэйлі заклікаў журналістаў і грамадскасць захоўваць яе права на прыватнае жыццё.