У Англіі знойдзены скарб гальскіх манет

Музей даліны Эдэна ў горадзе Эдэнбрыдж на поўдні Англіі абвясціў аб набыцці скарбу з дзесяці залатых манет гальскіх часоў.

Скарб быў знойдзены ў 2016 годзе каля вёскі Чэйдынгстан ў Кенце археолагам-аматарам Джонатанам Барберам. Дакладнае месца знаходкі не раскрываецца. Барбер распавёў вучоным аб знаходцы праз сістэму Portable Antiquities Scheme. Манеты былі вывучаны спецыялістамі з Брытанскага музея. Імі ж быў усталяваны памер ўзнагароджання, якое будзе падзелена паміж Барберам і ўладальнікам зямельнага ўчастка. Яно склала 13 тысяч фунтаў стэрлінгаў. Музей ужо атрымаў грант у памеры 11 315 фунтаў і ўпэўнены ў тым, што кампанія па зборы сродкаў неўзабаве дазволіць сабраць поўную суму. Манеты будуць выстаўлены ў музеі з 11 красавіка.
Археолаг Музея даліны Эдэна Клэр Даніторн кажа аб Чэйдынгстанскім скарбе: «Гэта будуць нашы першыя значныя экспанаты жалезнага веку. Яны адносяцца да таго часу, калі Брытанія пераходзіла ад дагістарычнай да гістарычнай эпохі. Наша мэта складаецца ў тым, каб захаваць калекцыю разам і каб яна заставалася ў для нас і для будучых пакаленняў. Гэтыя манеты з'яўляюцца важнай часткай гісторыі даліны Эдэна. Яны паказваюць, што даліна была звязана з вялікімі падзеямі ў еўрапейскай гісторыі — Гальскімі войнамі. Хто б ні закапаў іх, магчыма, быў уцягнуты ў гэтыя войны і, верагодна, жыў тут, у даліне».
Манеты не ўяўлялі сабой адзіную групу, а ляжалі на невялікай адлегласці адна ад адной, але археолагі ўпэўненыя, што закапаны яны былі разам, а раз'ядналіся з-за ворных работ, якія праводзіліся на гэтым месцы на працягу стагоддзяў. Усе дзесяць манет належаць да аднаго тыпу. Гэта залатыя манеты, чаканіліся гальскім племем амбіянаў, якія жылі ў раёне цяперашняга бельгійскага горада Ам'ен (у старажытнасці насіў лацінскі назоў Samarobriva Ambianorum). Амбіяны былі заваяваныя Цэзарам у 57 годзе да н.э., а пяццю гадамі пазней удзельнічалі ў антырымскім паўстанні пад кіраўніцтвам Верцынгеторыкса, які ахапіў усе гальскія народы. Залатыя амбіянскія манеты былі шырока вядомыя. Іх знаходзяць на тэрыторыі Францыі і на поўдні Англіі, што сведчыць аб гандлёвых сувязях Брытаніі з кантынентам да рымскай заваёвы.
Памер манет у скарбе ад 15 да 19 міліметраў, вага ад 5,98 да 6,16 грама. Дадзены тып манет называюць Гальскімі ваеннымі аднабаковымі манетамі (Gallic War Uniface). Яны чаканіліся ў эпоху гальскіх войнаў (60-я - 50-я гады да н. э.) І сапраўды нясуць малюнак толькі на адным баку. Аверс манет цалкам гладкі. На адваротным баку стылізаваная выява каня. Чакалася б, што на аверсе будзе намаляваны кіраўнік. Спецыялісты мяркуюць, што гэта не рабілася наўмысна. Манеты адлюстроўваюць адмову саюзных гальскіх плямёнаў, якія змагаліся супраць Цэзара, сцвярджаць каго-небудзь у якасці адзінага кіраўніка. Мэтай іх вайны было насупраць пазбавіцца ад іх агульнай прыгнятальніка.
Паводле Pro Science