Вывяржэнне з бюракратыі

Адстаўка спецпрадстаўніка АБСЕ ва Украіне — мацней сыходу вялікага сябра Пуціна прэзідэнта ФІФА Зепа Блатэра.



Лабавая атака, прадпрынятая данецкімі сепаратыстамі на Мар’інку напярэдадні сустрэчы “сямёркі”, мела нечаканае следства — Хэйдзі Тальявіні, спецпрадстаўніцу АБСЕ ва Украіне, нарэшце адправілі ў адстаўку. Гэта мацней сыходу вялікага сябра прэзідэнта Пуціна прэзідэнта ФІФА Зеппа Блатэра.

Імя швейцарскага дыпламата Хэйдзі Тальявіні зрабілася шырока вядомым у Расіі пасля расійска-грузінскай вайны. Тады пані Тальявіні, кадравы еўрабюракрат, ўзначаліла камісію АБСЕ, прызначаную разабрацца ў канфлікце. Даклад, які атрымаўся ў камісіі, вы напэўна не чыталі, але не хвалюйцеся — дакументы такога роду для таго і напісаныя, каб іх ніхто не прачытаў. Яны спецыяльна займаюць сотні старонак, з тым, што калі ў некага вырвецца: “А вось, чакайце, чаму вы не кажаце пра ...” — яму адкажуць: “Як жа не кажам? У нас на 1140-й старонцы дробным шрыфтам у заўвазе дэльта-тры гэтая гіпотэза згаданая”.

Даклад камісіі Тальявіні быў новым словам у сусветнай юрыспрудэнцыі.

Перад камісіяй стаяла задача адказаць на пытанне, хто пачаў вайну. Камісія паступіла незвычайна аб'ектыўна. “Рускія сцвярджаюць, што вайну пачалі грузіны, а грузіны — што рускія”, — сказала яна, — а хто мае рацыю, мы не ведаем”.

Гэта як калі б суддзя пастанавіў: “Пеця кажа, што забіў Міша, а Міша — што Пеця, а дзе праўда, я не ведаю”. Пагадзіцеся, проста верх аб’ектыўнасці. Але гэтага мала. Камісія Тальявіні павінна была адказаць на пытанне, калі пачалася вайна, і яна на яго адказала, з усёй бескампраміснай рашучасцю, — у ноч на 8 жніўня, калі грузінская артылерыя нанесла ўдар па Цхінвалі. Гэта значыць пачалася вайна-такі з нападу гнюсных грузінаў.

Інакш кажучы, Цхінвалі быў практычна ўвесь эвакуіраваны — у ім заставаліся толькі вайскоўцы і рускія журналісты, завезеныя туды ў оптам для выкрыцця грузінскай агрэсіі. На працягу тыдня прэзідэнт Паўднёвай Асеціі Какойты вывозіў з Цхінвалі людзей і аб’яўляў, што грузіны вось-вось атакуюць, і што ва ўдары ў адказ асеціны дойдуць да Горы. З Расіі насустрач эвакуіраваным шырокай плынню ішлі узброеныя “добраахвотнікі”, у дакладнасці такія ж, як на Данбасе. Расійскія войскі ў гэты час праводзілі вучэнні на тэму адпору грузінскім фашыстам, прычым — па грузінскі бок мяжы.

Увесь час, пакуль Какойты надрываўся пра непазбежную грузінскую агрэсію, неапазнаныя мінамёты і невядома чыя артылерыя дзяўблі грузінскія вёскі і грузінскіх міратворцаў. Саакашвілі увесь гэты тыдзень спрабаваў датэлефанавацца ўсім, каму можна — Бушу, АБСЕ, Мядзведзеву. Мядзведзеў не адказваў на званкі, а АБСЕ адмахваліся, “так нічога страшнага, ніхто на вас не нападзе”.

Днём 7-га чысла спецыяльна падрыхтаваныя пад вайну асяцінскія блогеры сьвяткавалі: “Мы ўзялі Дменісі!”, “ Гэта вайна!”, “Даеш датэрміновае запаўненне грузінскімі трупамі морга ў Горы!” ... Днём жа Саакашвілі абвясціў пра аднабаковае спыненне агню, а ў 23.00 152-мм артылерыя пачала раўняць з зямлёй грузінскія вёскі, размешчаныя на Транскаме — адзінай магістралі, па якой праз Цхінвалі на Горы маглі ісці рускія танкі, і ў гэты ж самы час гэтыя танкі пайшлі праз Рокскі тунэль.

Тут Саакашвілі і нанёс нават не папераджальны, а сустрэчны ўдар. Тут, як знайшла камісія Тальявіні, — ён вайну і пачаў.

Пагадзіцеся, сп-я Тальявіні зрабіла проста адкрыццё ў сусветнай ваеннай гісторыі. Згодна з гэтым адкрыццём, вайну пачынае той, хто абараняецца. Згодна з гэтым адкрыццём, Другую сусветную вайну пачалі палякі.

А што? Лагічна. Увялі немцы войскі — трэба было не адказваць. Расстрэльвалі палякаў — трэба было трываць. І ніякай бы вайны і не было. А гэтыя сволачы, палякі, як пачнуць адстрэльвацца — тут яны вайну і пачалі.

Даклад Тальявіні быў поўны масы захапляльных дэталяў. Вось, напрыклад, пытанне пра тое, ці мелі права грузіны абстрэльваць Цхінвалі ў ноч з 7 на 8 жніўня. І камісія з усёй гуманітарнай непахіснасцю адказвае на гэтае пытанне: не мелі! Артылерыя — зброя невыбарачнага дзеяння, а ў горадзе былі грамадзянскія асобы.

Праблема заключаецца ў тым, што Цхінвалі абстрэльвалі не толькі ў ноч з 7-га на 8-е. Яго абстрэльвалі з “Градаў” і бамбілі і наступныя два дні, калі грузінскія танкі ўжо былі ў горадзе. Уласна, грузінскія танкі былі вынесеныя з горада гэтым шквальным агнём. Можна было б чакаць, што камісія з той жа бескампраміснасцю кінецца высвятляць пытанне, хто ж вынес з горада грузінскія танкі “дывановым” агнём, і ці меў гэты хтосьці права раўняць з зямлёй горад? Але — сюрпрыз — гэтым пытаннем камісія чамусьці не задалася. Яе цікавіў толькі грузінскі артудар ў ноч на 8-е.

Ці вось, возьмем пытанне пра Абхазію. Удар па Грузіі быў нанесены з двух бакоў. У той час, як расійскія танкі заходзілі ў Горы, з Абхазіі ўзляцелі самалёты і вынеслі грузін з Кадорскай цясніны. Камісія Тальявіні адважна задалася пытаннем — а ці мела права абхазская авіяцыя бамбіць Кадоры? І бескампрамісна вырашыла — не мела! Хоць, пагадзіцеся, справа зусім не ў гэтым. А ў тым, што абхазскай авіяцыі не існуе ў прыродзе, гэтак жа як і абхазскіх ракетна-касмічных войскаў. І калі расійскія войскі абрынуліся на Грузію з двух флангаў — гэта адразу паказвае, хто на каго напаў.

Асаблівым дасягненнем камісіі Тальявіні быў аналіз так званага грузінскага “загаду нумар 2” аб пачатку грузінскай агрэсіі. “Загад нумар 2” — гэта фальшыўка, згатаваная так груба, што яе наважыліся прад’явіць толькі “Камсамольскай праўдзе”. І вось гэтая фальшыўка, складзеная, між іншым, людзьмі, якія дрэнна ведалі грузінскую мову, была прад’яўлена камісіі Тальявіні.
І еўрабюракратам з камісіі трэба было вырашаць, што з гэтай паперкай рабіць? Як не пакрыўдзіць сваім аналізам “паважаных” людзей?

Камісія Тальявіні, як заўсёды, справілася бліскуча. “Загад” аддалі на аналіз ... у швейцарскую паліцыю. Там паперку панюхалі, пацерлі і напісалі ў справаздачы, што яна надрукавана на суцэльным лісце паперы, без злепак і ўставак, і па выглядзе з’яўляецца сапраўдным дакументам, а пра змест яго добрыя швейцарскія паліцыянты не могуць меркаваць, таму што не ведаюць грузінскай мовы.

Камісія Тальявіні — гэта, вядома, ганьба. Гэта быў халодны душ для ўсіх расійскіх журналістаў, якія рызыкавалі сваімі жыццямі, адстойваючы праўду пра расійска-грузінскую вайну, і раптам убачылі, што кадравыя еўрабюракраты, якія нічым не рызыкуюць, раптам занялі адкрытую пазіцыю “прымірэння” агрэсара.

І, вядома, гэта была вялікая перамога для Крамля. Ілюзіі пра тое, што яны могуць ставіць Еўропу як заўгодна, грунтаваліся на паводзінах Шродэра і Тальявіні. Не будзь камісіі Тальявіні — можа быць, не было б і Данбаса.

І вось, калі Данбас здарыўся, можна было чакаць, што Тальявіні ўсё ж пагоняць. Але ані. Больш за тое — пані Тальявіні зрабілася спецпрадстаўніком АБСЕ і ў гэтакай якасці ад імя АБСЕ вяла ўсе перамовы з сепаратыстамі. І ўсе перамовы ў канчатковым выніку выглядалі адкрытай здрадай Украіны і капітуляцыяй Еўропы перад Расіяй.

На “пачэснай” пасадзе Хэйдзі Тальявіні, здавалася, чакалі новыя слаўныя здзяйсненні.
Камісія па канфлікце ў Данбасе, якая б напісала ў заключэнні, што “украінцы кажуць, што на Данбасе ёсць расійскія войскі, а рускія кажуць, што іх няма, а дзе праўда, мы не ведаем”. Камісія па гібелі малайзійскага «Боінга», якая вывучыла б фатаграфіі “Боінга”, які “збівае ўкраінскі штурмавік”, і напісала б, што фатаграфія надрукаваная на суцэльным аркушы паперы, а пра яе змест цяжка меркаваць.

Але — свята жыцця доўжыцца не вечна, і пані  Тальявіні гм ... увогуле, яна сыходзіць, і АБСЕ ўжо трэці дзень заікаецца і блытае сама сябе, з якой прычыны...

Не варта цешыцца — еўрабюракраты ніколі не здаюць сваіх, і мы ніколі не даведаемся, чаму менавіта камісія Тальявіні напісала сваю дзіўную справаздачу пра расійска-грузінскую вайну, і чаму прадстаўленая ёю камісія АБСЕ так і не выявіла прысутнасці войск Расіі ва Украіне.

Але ўсё ж такі мы назіраем прыкмету таго, што ў цэлым еўрабюракратыя ўладкаваная трохі складаней, чым персанальна пані Тальявіні і пан Блатэр.

Юлія Латыніна, “Новая газета”