Эксперт: Беларуская прадукцыя будзе масава вывозіцца ў Расію
З беларускіх крам імкліва знікаюць тавары, а ў прадаўцоў больш няма магчымасці чымсьці прыкрываць апусцелыя паліцы. «Салідарнасць» даведалася ў эканаміста, што нас чакае наперадзе. Прагноз несуцяшальны.
— У далейшым сітуацыя будзе толькі пагаршацца, — канстатуе крыніца "Салідарнасці". — Хоць да такой пустэчы, якая на паліцах у крамах РФ, у нас, магчыма, дойдзе не так хутка. Але перспектыва відавочная.
Імпартныя тавары шырокага спажывання кампаній, якія сышлі з расійскага рынку, паволі сыходзяць і ад нас. Гэта будуць звыклыя нам шампуні, дэкаратыўныя сродкі, сродкі бытавой хіміі, будаўнічыя матэрыялы, у першую чаргу, дэкаратыўнае аздабленне, фарбы і г. д.
Не ўсе гучна пляскаюць дзвярыма, некаторыя сыходзяць ціха, не афішуючы. На днях у мінскіх крамах JYSK можна было ўбачыць, што ўсе пустыя паліцы завешаныя ручнікамі.
Прадукты харчавання або асобныя інгрэдыенты, якія выкарыстоўвалі для вытворчасці, — нарвежскія, італьянскія, французскія, іспанскія знікнуць. Гэта не толькі сыры, спіртныя напоі і кава, але і многае іншае.
Мяркую, што ў вельмі невялікай колькасці «дэфіцыт» будзе з'яўляцца, як у ранейшыя часы, але гэта будуць такія VIP-тавары па вельмі высокіх коштах.
Апублікаваная інфармацыя аб забароне вывазу з Беларусі збожжавых. Гэта пшаніца, авёс, грэчка і іншыя культуры, якія мы ямо ў выглядзе круп. Пакуль яшчэ ў крамах, прынамсі мінскіх, асартымент круп скараціўся, але яны прысутнічаюць, ёсць цукар і нейкая соль. Хоць мы бачым ужо, як у Расіі іх прадаюць з чорнага ўваходу.
Але вы павінны разумець тое, што ў нас яны ёсць, гэта ненадоўга, таму што цяпер увесь гэты цукар пакаціць у РФ і, натуральна, падаражэе, — мяркуе суразмоўца «Салідарнасці».
Цяжка ўявіць сабе нейкую галіну ў Беларусі, якая б не залежала ад імпартных матэрыялаў. У гэтым сэнсе асаблівы ўдар прыйдзецца на фармацыю, лічыць эксперт.
— Міністэрства аховы здароўя ўжо цяпер абвясціла, што ў сувязі з ускладненнем лагістыкі па дастаўцы інгрэдыентаў для лекавых прэпаратаў, павышаюцца кошты на лекі. Далей будзе горш — многія лекі проста знікнуць. Вядома, што Міністэрства аховы здароўя атрымала спіс ад Белмедпрэпаратаў з лекавымі сродкамі, якія больш не будуць пастаўляцца ў аптэчную сетку ці будуць пастаўляцца ў значна меншых колькасцях. Думаю, што гэта толькі першы спіс, будуць і іншыя.
У нас імпартныя нават элементарныя карвалол і нафтызін, не кажучы ўжо пра многае іншае. Зразумелая справа, праз рэзкае змяншэнне колькасці лекаў нам не трэба будзе столькі аптэк на кожным кроку. Іх колькасць таксама паменшыцца, — лічыць эксперт.
Ён тлумачыць, чаму значна падаражэе эксплуатацыя аўтамабіляў.
— Сэрвіснае абслугоўванне імпартных аўтамабіляў падтрымлівалася заводамі, якія знаходзяцца ў Расіі. Паколькі запасныя часткі і камплектуючыя больш туды не пастаўляюцца і заводы будуць закрытыя, а некаторыя ўжо закрытыя, то, зразумела, што любое выкананне гарантыйных абавязацельстваў, а таксама рамонтных работ вельмі ўскладніцца.
Усіх чакаюць вялікія цяжкасці з абслугоўваннем аўтамабіляў. Змазачныя матэрыялы ўжо, па статыстыцы, якую прыводзяць тэхнічныя службы нашых буйных прадаўцоў, даражэюць на 35-45%. Гэта аўтамабільнае масла. Бензін таксама будзе даражэць, — упэўнены эксперт.
Аднак усё вышэйпералічанае, на яго думку, не самае страшнае. Таму што ёсць праблемы і больш сур'ёзныя.
— Усе гэтыя спажывецкія нюансы, якія мы абмяркоўваем, проста памеркнуць на фоне таго, што даходы людзей імкліва скарачаюцца. Прадпрыемстваў, скаапераваных з РФ, у Беларусі велізарная колькасць. І ўсе яны рызыкуюць памерці разам з расійскімі партнёрамі.
Камплектуючыя буйных расійскіх заводаў, на якія працавалі нашы, завязаныя на імпартныя блокі кіравання, якіх ужо няма.
Адпаведна, нашы прадпрыемствы, у тым ліку буйныя горадаўтваральныя, практычна прысуджаныя. Гэта значыць, што асноўныя карміцелі сем'яў могуць застацца без сродкаў. Збядненне насельніцтва будзе звязана з тым, што даходы людзей будуць рэзка падаць. Пакупніцкая здольнасць ужо цяпер пікіруе як бамбавік.
Статыстычна 60% заработных плат у Беларусі трацілася на прадукты харчавання. Заробкі ўпалі, а асноўны прадуктовы кошык падаражэў у сярэднім на 10-30%.
Хлеб даражэе! Вы ўжо не знойдзеце паўбуханкі танней рубля. Мука падскочыла ў цане, у тым ліку і расійская, якую выкарыстоўваюць нашы хлебазаводы. У Беларусі не растуць цвёрдыя гатункі пшаніцы, таму для выпякання якаснага белага хлеба да нас пастаўлялася пшаніца з РФ — нагадаў эксперт.
Ён прагназуе масавы адток беларускай прадукцыі ў Расію.
— Усё беларускае, што будзе запатрабавана ў Расіі, будзе вывезена. Прадуктаў харчавання гэта тычыцца ў першую чаргу. І ў гэтым у мяне няма ніякіх сумневаў.
Што тычыцца пасяўной, таксама ёсць нюанс, таму што вялікая колькасць пасяўнога матэрыялу імпартавалася. Гэта і кукуруза, і пшаніца, і нават бульба.
У сувязі з гэтымі абставінамі эксперт не выключае ўвядзення адзінай валюты.
— Зразумела, што ў бюджэце ўтворыцца варонка, якая зацягне многае. Кожны дзень гэтай вайны прыносіць нам велізарныя выдаткі. На тэрыторыі Беларусі вялікая колькасць расійскай вайсковай тэхнікі і асабістага складу. Тэхніку трэба запраўляць і рамантаваць, асабісты склад — карміць, размяшчаць, калі трэба, апранаць-абуваць.
Увесь поўдзень Беларусі лечыць расійскую армію, і гэта таксама велізарныя выдаткі! А даходаў у беларускі бюджэт не прадбачыцца. Можна выказаць здагадку, што калі і будуць накіроўвацца якія-небудзь дапамогі, то толькі «самым бедным», то-бок сілавікам.
Друкаваць беларускія грошы працягнуць. Але я не выключаю, што ў сітуацыі фактычна ваеннага становішча можа адбыцца аб'яднанне валют — беларускай і расійскай. Да гэтага ёсць мноства перадумоў, мы ўжо перайшлі на адзіныя энерганосьбіты, наша тэрыторыя цалкам прадастаўлена для Узброеных Сіл ВС РФ, засталася толькі грашовая адзінка — адзначае эксперт.