Куды беларуская эканоміка падзене тое, што вырабіць?

Расійскі Цэнтрабанк вельмі песімістычны наконт перспектыў расійскай эканомікі ў наступным годзе, і найлепшы сцэнар для РФ — росту да 0,5 – 1,5%. Беларускае ж кіраўніцтва сціпла запланавала рост экспарту на 5 працэнтаў. І галоўнае пытанне да аптымістычнага беларускага прагнозу не ў тым, адкуль возьмецца эканамічны рост.  Галоўнае пытанне: куды беларуская эканоміка падзене ўсё тое, што яна вырабіць?

Расійскі Цэнтрабанк на мінулым тыдні моцна панізіў чаканні наконт росту расійскай эканомікі. Беларускі ўрад, наадварот, радуе грамадзян аптымістычнымі прагнозамі. На думку чыноўнікаў, у наступным годзе наша эканоміка будзе расці хутчэй, чым у гэтым, піша выданне «Беларусы і рынак».

«Рэалізацыя мэтавага сцэнару дасць магчымасць забяспечыць рост рэальных грашовых даходаў насельніцтва на ўзроўні ў 104%, рэальнай зарплаты — 104,7%. Рост эканомікі ў наступным годзе плануецца дасягнуць на ўзроўні 104, 1%», — сказаў у сераду на пасяджэнні ўрада прэм'ер-міністр Раман Галоўчанка.

Пры гэтым урад жа не проста так намалявала гэтыя лічбы. Не са столі ж ён гэтыя лічбы ўзяў. Прагноз на наступны год грунтуецца на надзейнай падставе: пяцігадовым плане сацыяльна-эканамічнага развіцця.

А каб было куды прадаць тое, што вырабілі, урад запланаваў павелічэнне экспарту ў наступным годзе на 5%. Тут чыноўнікі, вядома, былі занадта сціплыя. У гэтым годзе ўрад планаваў рост экспарту на 7,6%. Па выніку за паўгоддзе экспарт вырас, праўда, толькі на 4,2%.

«Развіваем як нашы класічныя напрамкі, так і дыверсіфікацыю рынкаў. Наш ключавы партнёр — Расія, ставім задачу захаваць сваю прысутнасць на гэтым рынку па асноўных таварах і, вядома, павялічыць. Будзем нарошчваць пастаўкі і ў краіны далёкай дугі, у тым ліку ў Азію (больш чым на 10%), Афрыку (больш чым на 20%», — сказаў міністр эканомікі Юрый Чабатар.

З экспартам на афрыканскія рынкі ёсць, праўда, пэўная праблема. Летась увесь гэты экспарт ва ўсе афрыканскія краіны быў у раёне 200 мільёнаў долараў. Так што нават калі ён стане больш не на 20, а на ўсе 50%, беларускай эканоміцы гэта глабальна не дапаможа.

Акрамя таго, на афрыканскіх рынках Беларусь працуе з краінамі, якія нікому больш не патрэбныя, таму што патрэбы ў таварах у гэтых краін ёсць, а грошай няма. Таму, бывае, даводзіцца мяняць трактары на апельсіны.

А на галоўным для Беларусі — расійскім — рынку ўсё складана. За паўгода экспарт ва ўсе краіны СНД павялічыўся ўсяго на 1,8%. Імпарт, наадварот, падскочыў на 13%.

Сітуацыя з гандлем з краінамі СНД, хутчэй за ўсё, адлюстроўвае сітуацыю на расійскім рынку. Таму што насуперак усім прагнозам беларускі экспарт у Расію зніжаецца. І, што характэрна, будзе зніжацца далей.

Расійскі Цэнтрабанк вельмі песімістычна ацаніў перспектывы расійскай эканомікі ў наступным годзе.

«У наступным годзе тэмпы (росту) замарудзяцца да 0,5 – 1,5%. І да 2027 года эканоміка выйдзе на збалансаваныя тэмпы ў 1,5 – 2,5%», — сказала кіраўнік ЦБ Эльвіра Набіуліна.

Прычым прагноз росту на 0,5-1,5% сама Набіуліна лічыць аптымістычным. Прагноз споўніцца, калі ўсё будзе добра. Таму што, паводле ацэнкі расійскага Цэнтрабанка, эканоміка Расіі цяпер перагрэтая так, як даўно ўжо не была. 

«Эканоміка па-ранейшаму знаходзіцца ў стане значнага перагрэву. Рэзервы рабочай сілы і вытворчых магутнасцяў практычна вычарпаныя», — сказала Набіуліна.

І гэта тыя ж самыя праблемы, якія перажывае беларуская эканоміка. Дэфіцыт працоўнай сілы, загружаныя да мяжы вытворчыя магутнасці і санкцыйныя рызыкі.

Толькі ў выпадку з Беларуссю дадаецца яшчэ адна рызыка: запаволенне эканамічнага росту ў ключавога гандлёвага партнёра.

Запаволенне росту на рынку, куды ідзе больш за 60% беларускага экспарту. І гэта значыць, што галоўнае пытанне да аптымістычнага ўрадавага прагнозу складаецца не ў тым, адкуль возьмецца эканамічны рост. Трэба будзе — знойдуць, дзе яго ўзяць. Галоўнае пытанне: куды беларуская эканоміка падзене ўсё тое, што яна вырабіць?