Марголін: Нацбанк, відаць, уключыў друкарскі станок

«Можна выказаць здагадку, што грошы сапраўды друкуюцца». Эканаміст разважае ў каментары «Салідарнасці» пра рост наяўных грошай у абароце і да чаго гэта прывядзе.

Колькасць наяўных грошай у абароце за год павялічылася больш чым на два мільярды рублёў — гэта вынікае са звестак Нацбанка.

Толькі за апошні месяц (на 1.02.23 у параўнанні з 1.01.2023) сума наяўных грошай вырасла на 75 мільёнаў. Расла яна і на працягу мінулага года.

Эканаміст Леў Марголін не выключае, што прычынай гэтага з'яўляецца ўключэнне Нацбанкам друкарскага станка.

— Мяркуючы па ўсім, друкуюць грошы, — адзначыў эксперт у экспрэс-каментары «Салідарнасці». — Нездарма заробак за снежань 2022 года рэзка вырас. У студзені, думаю, таксама, у параўнанні з мінулым годам, будзе рост. А якіх-небудзь падстаў для гэтага няма.

Таму можна выказаць здагадку, што грошы сапраўды друкуюцца, а потым выдаюцца, найперш, на зарплаты бюджэтнікам, а таксама на крэдыты дзяржаўным прадпрыемствам.

На думку суразмоўцы, абярнуцца такая палітыка можа чарговым вітком інфляцыі і ростам курса валют.

— З аднаго боку, трэба нейкім чынам развіваць вытворчасць, не даць прадпрыемствам спыніцца. Для гэтага патрэбныя інвестыцыі, але, паколькі прыватных інвестараў не хапае, а замежных наогул практычна не стала, дзяржава бярэ гэтую функцыю на сябе.

Але калі дзяржава друкуе грошы, яна не можа дэталёва пракантраляваць, куды яны пойдуць: сапраўды на інвестыцыйныя патрэбы ці на выплаты, якія тут жа перавандроўваюць у крамы і абменныя пункты.

І выбар тут невялікі: альбо пачынаць праводзіць жорсткую манетарную палітыку (але тады можна сутыкнуцца з тым, што ў прадпрыемстваў не будзе хапаць абаротных сродкаў, ім давядзецца скарачаць вытворчасць, можа, нават звальняць работнікаў), альбо дапамагаць прадпрыемствам грашыма, але тады сутыкацца з пагрозай росту інфляцыі.

— Таму курсы валют паволі растуць ужо некалькі месяцаў?

— Яны працягнуць расці, таму што скарацілася паступленне валюты ў Расію ў сувязі з нафтавымі абмежаваннямі. Пачаў падаць курс расійскага рубля, і адпаведна беларускі рубель будзе падаць услед за ім.

Калі, як у мінулым годзе, рубель будзе зніжацца плаўна, рэзкіх падзенняў не будзе, можна будзе зрабіць яшчэ адну выснову аб тым, што дзяржава знайшла нейкія крыніцы для валютных інтэрвенцый.

У адваротным выпадку рубель можа абваліцца досыць рэзка. Адкуль дзяржава возьме гэтыя валютныя «ўліванні», гэта іншае пытанне. Не выключана, што крыніцай могуць стаць сродкі, вызваленыя ў выніку адмовы разлічвацца валютай па знешніх даўгах.

— Рэгулятар дапускае, што ў гэтым годзе могуць быць уведзены змены па валютным рэгуляванні і кантролі.

— І яго магчымасці неабмежаваныя. У нас жа ў мінулым годзе не было ніякіх абмежаванняў на валютным рынку. А ў Расіі, напрыклад, з рахункаў можна было зняць толькі пэўную колькасць валюты, былі і іншыя абмежаванні, якія прывялі да з'яўлення чорнага рынку.

У нас жа таксама можна абмежаваць зняцце з валютных дэпазітаў, зноў пачаць патрабаваць пашпарты пры куплі валюты і г.д. — дыяпазон інструментаў у іх вельмі шырокі.

Але гэта валютнае рэгуляванне і кантроль, насамрэч, робяцца для таго, каб абмежаваць падзенне беларускага рубля.

Калі яны будуць бачыць, што іншымі спосабамі абмежаваць попыт на валюту не атрымліваецца, пачнуць уводзіць усялякія сродкі рэгулявання.