Беларусы патрабуюць скасаваць абмежаванні на бязвыплатную дапамогу

На сайце «Зручны горад» з'явілася адпаведная петыцыя, ініцыяваная Цэнтрам прававой трансфармацыі супольна з Асамблеяй НДА.

Беларусы патрабуюць ад уладаў скасаваць абмежаванні на атрыманне бязвыплатнай дапамогі для барацьбы з пандэміяй каронавіруса. У петыцыі, пад якой падпісаліся ўжо амаль паўтары тысячы чалавек, пералічаны захады, якія могуць паспрыяць спрашчэнню атрымання такой дапамогі.
«У цяперашні час Рэспубліка Беларусь у ліку іншых краін свету сутыкнулася з сур'ёзнай праблемай — пандэміяй каронавіруса. На фоне хуткага распаўсюджвання віруса, здольнага нанесці сур'ёзны ўрон жыццю і здароўю насельніцтва, эканоміцы краіны, як ніколі важнымі з'яўляюцца сумесныя дзеянні дзяржавы, бізнесу, грамадзянскай супольнасці па пераадоленні яго распаўсюджвання і наступстваў», — нагадваюць аўтары петыцыі.
На беларускіх краўдфандынгавых платформах «МолаМола», «Вулей», медыяплатформе «Імёны» абвешчаны збор сродкаў на цэлы шэраг дабрачынных праектаў, звязаных з пераадоленнем распаўсюджвання каронавіруса, яго прафілактыкай і накіраваных на дапамогу медыцынскім работнікам, асабліва уразлівым групам. Збіраецца і аказваецца дапамога таксама актывістамі-фізічнымі асобамі, іншымі некамерцыйнымі арганізацыямі і ініцыятывамі. Аб фінансавай і практычнай падтрымцы установам аховы здароўя абвясціў і цэлы шэраг камерцыйных арганізацый. Міністэрства аховы здароўя Рэспублікі Беларусь адкрыла дабрачынны рахунак у мэтах збору сродкаў для дапамогі медыцынскім установам на фоне каронавіруса. Пры гэтым пра жаданне аказаць дабрачынную дапамогу заяўляюць не толькі грамадзяне Беларусі, якія пастаянна пражываюць на тэрыторыі Беларусі, але і беларускія грамадзяне, якія пастаянна пражываюць за мяжой, а таксама замежныя грамадзяне і арганізацыі.
Усе гэтыя прыклады сведчаць аб вялікім патэнцыяле дабрачыннай дзейнасці ў краіне, аб магчымасці і жаданні грамадства пры неабходнасці аказаць істотную дапамогу ў вырашэнні важных дзяржаўных задач. Аднак, дзеючае заканадаўства Рэспублікі Беларусь утрымлівае шэраг норм, якія перашкаджаюць развіццю дабрачыннасці, якія абцяжарваюць рэалізацыю важных дабрачынных праектаў.
Так, Дэкрэт Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь ад 31 жніўня 2015 г. № 5 «Аб замежнай бязвыплатнай дапамозе» прадугледжвае неабходнасць папярэдняй рэгістрацыі ў Дэпартаменце па гуманітарнай дзейнасці Кіраўніцтва Прэзідэнтам Рэспублікі Беларусь бязвыплатнай дапамогі ў любым памеры, атрыманай ад грамадзян Рэспублікі Беларусь, якія пастаянна пражываюць за межамі Рэспублікі Беларусь і замежных грамадзян, якія не маюць дазволу на пражыванне ў Рэспубліцы Беларусь, замежных арганізацый. Пры гэтым працэдура рэгістрацыі з'яўляецца доўгім і працаёмкім працэсам, якія абцяжарваюць для арганізацый-атрымальнікаў эфектыўнае выкарыстанне замежнай дапамогі для дасягнення мэтаў, на якія яна вылучаная.
Указ Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь ад 01.07.2005 г. № 300 «Аб прадастаўленні і выкарыстанні бязвыплатнай (спонсарскай) дапамогі» прадугледжвае абавязковую працэдуру заключэння дагавора бязвыплатнай (спонсарскай) дапамогі з указаннем пераліку тавараў (работ, паслуг), якія будуць набытыя за кошт дапамогі.
Падатковы кодэкс Рэспублікі Беларусь не прадугледжвае вызваленне ад падаходнага падатку бязвыплатнай дапамогі, сабранай фізічнымі асобамі для наступнага выкарыстання на грамадска-карысныя мэты, нягледзячы на ​​тое, што гэтая дапамога не з'яўляецца прыбыткам фізічнай асобы і не выкарыстоўваецца гэтай фізічнай асобай непасрэдна.
У сукупнасці названыя нормы заканадаўства перашкаджаюць хуткаму атрыманню такой неабходнай у цяперашні час дапамогі з крыніц ўнутры краіны і з-за мяжы. Пытанне выкарыстання атрыманай дапамогі па мэтавым прызначэнні лёгка вырашаецца наяўнасцю выразных і ясных механізмаў, якія забяспечваюць празрыстасць атрыманай дапамогі, як для перадаючых яе фізічных і юрыдычных асоб, так і дзяржавы.
У цяперашні час у Беларусі збіраюцца прапановы па фарміраванні плана законапраектнай дзейнасці на 2021 год. У студзені 2020 года праект указа, якім уносяцца змяненні ва Указ Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь ад 1 ліпеня 2005 г. № 300 «Аб прадастаўленні і выкарыстанні бязвыплатнай (спонсарскай) дапамогі», быў унесены ва Урад Рэспублікі Беларусь. Праект змененага Дэкрэта Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь «Аб замежнай бязвыплатнай дапамозе» знаходзіцца на разглядзе ў Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь. У сувязі з гэтым аўтары петыцыі прапануюць шэраг крокаў:
- усталяваць, што сродкі, атрыманыя юрыдычнымі асобамі ад грамадзян Рэспублікі Беларусь, якія пастаянна пражываюць за межамі Рэспублікі Беларусь, замежных грамадзян, асоб без грамадзянства і замежных арганізацый, якія выкарыстоўваюцца ў мэтах процідзеяння распаўсюджвання Covid-19 , у тым ліку для наступнай перадачы ва ўстановы аховы здароўя, закупкі і вытворчасці сродкаў індывідуальнай абароны, падрыхтоўкі і распаўсюду інфармацыйных матэрыялаў не падлягаюць рэгістрацыі у якасці замежнай бязвыплатнай дапамогі згодна з патрабаваннямі Дэкрэта Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь «Аб замежнай бязвыплатнай дапамозе»;
- унесці ў Дэкрэт Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь «Аб замежнай бязвыплатнай дапамозе» змяненне ў адпаведнасці з якім дзеянне гэтага Дэкрэта (зацверджанага ім Палажэння) не распаўсюджваецца на бязвыплатную дапамогу, што атрымліваецца юрыдычнымі асобамі Рэспублікі Беларусь ад грамадзян Рэспублікі Беларусь, якія пастаянна пражываюць за межамі Рэспублікі Беларусь, замежных грамадзян, асоб без грамадзянства, якія не маюць дазвол на пражыванне ў Рэспубліцы Беларусь (з наступнай адменай дазвольнага прынцыпу рэгістрацыі для ўсёй атрыманай замежнай бязвыплатнай дапамогі);
- выключыць з Указа Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь «Аб прадастаўленні і выкарыстанні бязвыплатнай (спонсарскай) дапамогі» пералік мэтаў, на якія можа быць выкарыстана бязвыплатная дапамога і неабходнасць называння ў дамове пераліку тавараў (работ, паслуг), якія за кошт гэтай дапамогі будуць набыты (з наступнай адменай гэтага ўказа);
- унесці ў Падатковы кодэкс Рэспублікі Беларусь змены, якія прадугледжваюць вызваленне ад падаходнага падатку грашовых сродкаў, сабраных фізічнымі асобамі для наступнага выкарыстання ў грамадска-карысных мэтах (з прадастаўленнем дакументаў у інспекцыю МПЗ).
Петыцы будзе скіравана ў Палату прадстаўнікоў, Савет Міністраў, Нацыянальны цэнтр заканадаўства і Адміністрацыю Прэзідэнта праз 9 дзён.