Пастухоў: У РФ перамогу зноў атрымлівае калектыўны хам

У Расіі дзяржава цяпер мэтанакіравана ажыццяўляе расчалавечванне. Варта чакаць рэпрэсій супраць усіх носьбітаў культуры: пісьменнікаў, настаўнікаў, навуковай супольнасці. Наступ будзе весціся па ўсім гуманітарным фронце шырокай паласой, прадказвае гісторык і палітолаг Уладзімір Пастухоў.

Расія з катастрафічнай хуткасцю апускаецца ў кіслотнае асяроддзе першабытнай грубасці. Тэзіс стогадовай даўніны пра перамогу калектыўнага хама зноў, як ніколі, актуальны.

Мае назіранні падказваюць, што дэманстратыўныя праявы гэтай грубасці носяць не столькі натуральны і стыхійны характар (хоць, вядома, і натуральнай грубасці ў рускім грамадстве хоць адбаўляй), а насаджаюцца зверху свядома і мэтанакіравана.

Гэта — палітыка, і ў гэтай палітыкі ёсць выразна вызначаныя мэты — разбурэнне звыклай культурнай прасторы. Цяпер культура ў цэлым, а не нейкая асобная ідэалогія і звязаная з ёй субкультура, успрымаецца рэжымам як пагроза.

Адпаведна грубасць разглядаецца як антыдот культуры. Менавіта ачагі распаўсюджвання культуры становяцца цяпер полем генеральнай бітвы паміж уладай і грамадствам.

Крымінальны пераслед Яўгеніі Бярковіч і Святланы Петрыйчук з'яўляецца такім жа сігналам грамадству, якім у свой час было знішчэнне Меерхольда і Мандэльштама.

Можна з упэўненасцю сцвярджаць, што тэатрамі справа не абмяжуецца. На чарзе пісьменнікі, настаўнікі, навуковая супольнасць. Наступ будзе весціся па ўсім гуманітарным фронце шырокай паласой.

Насаджэнне грубасці разглядаецца як артпадрыхтоўка да гэтага наступу. Грубасць актывуе самыя архаічныя структуры мозгу — і вызваляе самыя прымітыўныя інстынкты ды стымулюе самыя павярхоўныя (як правіла — пахабныя) асацыяцыі, якія цывілізаваны чалавек прывучаны трымаць «пад замком». Менавіта таму фармальная ветлівасць — найважнейшая прыкмета развітога грамадства як на Захадзе, так і на Усходзе, а адкрытае хамства сведчыць аб прымітыўнасці сацыяльнай арганізацыі. Гэта трэба мець на ўвазе тым, хто марыць пра кітайскі шлях для Расіі, дарэчы.

Сёння дзяржава ў Расіі мэтанакіравана ажыццяўляе расчалавечванне не толькі ў маральным, але і ў кагнітыўным (асабліва) дыяпазоне культуры.

Кантраляваныя дзяржавай медыя вывальваюць на грамадства паток грубасці, якая забівае сінапсы ў мозгу абывацеля і правакуе поўную непраходнасць зваротнага сігналу са свядомасці ў падсвядомасць.

Прапанаванае рэжымам меню пажаданых стандартаў зносін не надта шырокае. Абразы, знявагі, пахвальба, зайздрасць і нянавісць — гэта і ёсць новы маральны кодэкс будаўніка «рускага свету». Часам мне здаецца, што крамлёўскія «цемнікі» для медыя пішуць тыя ж людзі, якія ствараюць шэдэўры групы «Ленінград». Яны ўсё пра тое, як у «Піцеры піць». Але там — пародыя і постмадэрн, а тут — цалкам сур'ёзна і сацрэалізм.

Мы з'яўляемся сведкамі спробы знішчэння рускай культуры як такой, поўнага зносу яе ўрадлівага пласта. Тое, што адбываецца з Расіяй, і ёсць тая самая «адмена культуры», пра якую дарэмна так любіць казаць Уладзімір Пуцін. У гэтым сэнсе ёсць істотнае адрозненне паміж інтэрнацыянал-бальшавікамі першай хвалі і нацыянал-бальшавікамі апошняй хвалі.

Першыя неслі з сабой іншую культуру, яны, нягледзячы ні на што, былі згубленай іскрай, якая ўспыхнула ад вогнішча еўрапейскай асветы. Гэта была моцна перакручаная культура мадэрну. Другія запалілі свой факел ад ляснога першабытнага варварства. Пасля іх застанецца толькі абвугленая зямля, якая жыве ў нястачы ў працяглай рэкультывацыі. Спатрэбяцца дзесяцігоддзі цяжкай працы толькі для таго, каб проста вярнуць ёй рэпрадуктыўную культурную функцыю.