Што рабіць, калі дома засталіся кнігі, якія ўлада прылічыла да «экстрэмісцкіх»?

За распаўсюд прадукцыі з «экстрэмісцкага» спісу прадугледжаны штраф, грамадскія працы або арышт. Пры гэтым закон дакладна не ўстанаўлівае, што лічыцца распаўсюджваннем.

nehvaltouny_pratest_belarus2020_novy_czas_dzmitryj_dzmitryeu5.jpg

Нядаўна стала вядома, што жыхар Кобрына атрымаў 10 сутак арышту за тое, што ў яго дома захоўвалася кніга Уладзіміра Арлова «Айчына: дзіцячая гісторыя. Ад Рагнеды да Касьцюшкі».

Гэта кніга была ўнесеная ў спіс «экстрэмісцкай» літаратуры. Суд палічыў гэта распаўсюджваннем, паколькі выданне знаходзілася ў кніжнай шафе, а значыць, яго маглі ўбачыць члены сям'і мужчыны. «Люстэрка» паспрабавала даведацца, што рабіць, калі ў вас дома ёсць кнігі з «экстрэмісцкага» спісу. Вось што адказалі на гэта ў ГУБАЗіК і адвакатка.

Глядзіце таксама

«Гэтае пытанне заўсёды застаецца на меркаванне суда»

На сёння рэспубліканскі спіс экстрэмісцкіх матэрыялаў складаецца з 2751 пазіцыі. На 1089 старонках фармату А4 — інфармацыя пра кнігі, кампакт-дыскі, інтэрнэт-сайты, каналы ў Telegram і іншыя мэсэнджары, якія беларускія суды палічылі небяспечнымі і прызналі экстрэмісцкімі.

Згодна з часткай 2 артыкула 19.11 КаАП, за распаўсюд прадукцыі з гэтага спісу прадугледжаны штраф, грамадскія працы або арышт. Пры гэтым закон дакладна не ўстанаўлівае, што лічыцца распаўсюджваннем.

— Гэтае пытанне заўсёды застаецца на меркаванне суда, — тлумачыць «Люстэрку» прэзідэнтка Беларускай асацыяцыі адвакатаў правоў чалавекаМарыя Колесава-Гудзіліна. — Калі суддзя палічыць, што чалавек захоўвае кнігу ў шафе для таго, каб распаўсюдзіць яе сярод членаў сваёй сям'і, то ён атрымае пакаранне. Як паказвае практыка, хутчэй за ўсё, арышт.

Менавіта так і пакаралі кобрынца, у шафе якога сілавікі знайшлі кнігу Уладзіміра Арлова. Беларус сцвярджаў, што выданне дасталася ў падарунак яшчэ да ўнясення ў спіс, а пра сам факт яе прысутнасці на паліцы ён даўно забыўся. Але ад пакарання гэта не выратавала.

Глядзіце таксама

«Неабходна з'явіцца ў ГУБАЗіК»

Што ж рабіць, калі ў вашым доме ёсць літаратура ці іншыя інфармацыйныя матэрыялы, якія дзяржава лічыць «экстрэмісцкімі»? З гэтым пытаннем журналіст «Люстэрка» як звычайны грамадзянін звярнуўся да чат-бот Галоўнага ўпраўлення па барацьбе з арганізаванай злачыннасцю і карупцыяй (ГУБАЗіК) МУС. 

Легенда была наступнай. На лецішчы ў журналіста ёсць кнігі з рэспубліканскага спісу. Але пасля чытання гісторыі пра мужчыну з Кобрына ён не ведае, як яму правільна паступіць: знішчыць або здаць у міліцыю?

— Вам неабходна знайсці тыя кнігі і параўнаць з пералікам літаратуры, які змяшчаецца ў Рэспубліканскім спісе экстрэмісцкіх матэрыялаў. Калі ваша літаратура знаходзіцца ў спісе, неабходна разам з ёй з'явіцца ў тэрытарыяльнае падраздзяленне ГУБАЗіК, — адказалі ў чат-боце.

Але ж Адміністрацыйны кодэкс выразна ўстанаўлівае забарону нават на перавозку з мэтай распаўсюджвання прадукцыі з «экстрэмісцкага» спісу.

— Ці не палічаць факт дэманстрацыі забароненага выдання супрацоўніку МУС яе распаўсюджваннем?

— Прыязджайце, вырашаць вам, — адказаў супрацоўнік ГУБАЗіК.

Глядзіце таксама

Словам ГУБАЗіК лепш не верыць

Адвакатка Марыя Колесава-Гудзіліна кажа, што парадам сілавікоў лепш не давяраць. 

Яна лічыць, што калі прыехаць з «экстрэмісцкім» выданнем ва ўпраўленне, то з вялікай доляй верагоднасці там чалавека затрымаюць.

З аднаго боку, можна сказаць, што гэта яўка з павіннай, якая вызваляе ад адказнасці, — тлумачыць яна. — Але насамрэч, у той сітуацыі, якая цяпер склалася ў Беларусі, найлепшы варыянт — знішчыць гэтую літаратуру і нікому не казаць, што яна ў вас была. Прыходзіць з ёй да сілавікоў — адназначна дрэнная ідэя. Патэнцыйна гэта можа справакаваць міліцыю на дадатковае вывучэнне біяграфіі, мабільнага тэлефона або жылля. А гэта рызыка ўстановы крымінальнай справы.


Глядзіце таксама