Тупік імя Пуціна. Ці магчымы форс-мажор у Расіі?

Дыскусія ў шэрагах апазіцыі апошніх дзён аб «вяртанні-невяртанні» Крыма, адкрыцці намесніка кіраўніка прэзідэнцкай Адміністрацыі Валодзіна пра непазбежны канец Расіі без Пуціна і, нарэшце, выступ расійскага прэзідэнта на пасяджэнні «Валдайскага клуба» з відавочнасцю прадэманстравалі, што Расія знаходзіцца ў тупіку, з якога няма добрага выйсця.



Сапраўды, вяртаць Крым Украіне — дрэнна для псіхікі расейцаў, не вяртаць — працягваць таптаць міжнароднае права, і дрэнна для маральнага здароўя тых жа расейцаў, адносін з украінскім народам і заходнімі дэмакратыямі.
 

Пуцін у сочынскай прамове і пасля адказах на пытанні ясна даў зразумець, што па тэме Крыма не збіраецца марнаваць час на дыскусіі і, нягледзячы на санкцыі, гатовы да канфрантацыі, перш за ўсё з ЗША, калі тыя будуць лезці са сваім статутам у чужы манастыр.
 

Валодзін папужаў развалам ядзернай дзяржавы, калі Пуціна, не дай бог, не стане ў Крамлі. Палохаючы, ён і сам, відаць, баіцца, бо, ведаючы слабасці сістэмы знутры, аддае справаздачу, што без Пуціна захістаецца дзяржаўная канструкцыя, устойлівасць якой падтрымліваецца штучным надзіманнем прэзідэнцкага рэйтынгу, прапагандай, карупцыйнай-карпаратыўнымі і паліцэйска-пракурорска-судзейскімі змацаваннямі, а не базуецца на трывалым эканамічным падмурку, падзеле ўладаў, развітых дэмакратычных інстытутах, дасканалай сістэме кіравання і палітычным плюралізме.
 

Панікі ў заходнікаў пакуль не назіраецца. Канцлер Германіі Меркель ўжо на наступны дзень пасля пуцінскага выступу выказалася за працяг санкцый. Афіцыйны прадстаўнік Дзярждэпу Псакі адрэагавала ў тым духу, што ЗША працягваюць настойваць на абароне суверэнітэту і тэрытарыяльнай цэласнасці Украіны і не збіраюцца ісці на кампраміс па прынцыпах, на якіх грунтуецца бяспека Еўропы і Паўночнай Амерыкі. Крыху раней прэзідэнт Польшчы Камароўскі распавёў у інтэрв'ю газеце “Rzeczpospolita”, што «ўвесь Заходні свет вызначыў» умовай адмены санкцый вяртанне Крыма.
 

Ва ўмовах відавочнага тупіка, у якім апынулася краіна, застаецца праблема адсутнасці колькі-небудзь кансалідаванай дэмакратычнай апазіцыі, якая публічна заявіла б пра гатоўнасць узяць на сябе адказнасць па ўтрыманню Расіі ад разбурэння і прад'явіла б грамадству дэталёвую праграму дзеянняў. Аднак яе лідары па-ранейшаму працягваюць лічыць, што гніенне рэжыму можа расцягнуцца на дзесяцігоддзі, адпаведна чаму выбіраюць павольную тактыку «малых спраў».
 

Калі абстрагавацца ад праславутых 84 адсоткаў пуцінскай падтрымкі і ўважліва агледзецца навокал, то верагоднасць узрушэнняў на адрэзку да 2018 года пасля заваявання Крыма і вычлянення кавалка Наваросіі значна ўзрасла. Знакам таго, што і ў Крамлі дапускаюць негатыўны для цяперашняй улады сцэнар развіцця падзей, служыць, як ні дзіўна, «добрая вестка» ад Валодзіна пра канец Расеі без Пуціна.
 

Усім, уключаючы высокапастаўленых чыноўнікаў, зразумела, што эканоміка ўваходзіць у штопар, з якога каманда Пуціна-Мядзведзева, нават калі адменяць санкцыі, вывесці яе не ў стане ў бліжэйшыя гады. Дасведчаныя біржавыя аналітыкі і практыкі — Слава Рабіновіч і Сцяпан Дэмура — прадракаюць для Расіі найцяжэйшыя фінансавыя ўзрушэнні.
 

Пры форс-мажоры ўлада пачне нагрувашчваць памылку на памылцы, нарошчваючы напружанне ў грамадстве. У цяперашняй сістэме ўладных каардынатаў, калі ўсё залежыць ад волі аднаго аўтакрата, які слаба разбіраецца ў эканоміцы і зменліва разумее трэнды сусветнага развіцця, іншага чакаць цяжка.
 

Нават калі не здарыцца крах, а адбудзецца саслізгванне ў зацяжны крызіс, па псіхалагічнай устойлівасці грамадзян будзе нанесены найцяжэйшы ўдар, асабліва тых, хто здольны да рэфлексіі; ўзмоцніцца нервовасць і раскол у правячых вярхах.
 

Нікуды не дзенеш 15 мільёнаў, якія жывуць за мяжой пражыткавага мінімуму, колькасць якіх хутка, напэўна, павялічыцца на сотні тысяч, а то і мільёны. Суцешыць іх будзе няма чым, хіба што новымі тэрытарыяльнымі далучэннямі. Але, думаецца, што праз год-другі і Крым у горле калом ўстане, калі міжнародныя суды прад’явяць Расіі шматмільярдныя зыскі.
 

Не знойдзецца дома справы і для «чалавека са стрэльбай», які вярнуўся з Наваросіі. Гэты «збраяносец» — не жыхар Рублёўкі, а прадстаўнік 15 мільёнаў жабракоў, якога на радзіме нічога, акрамя бязрадаснага жыцця, не чакае. Але ён — не Рыгор Меліхаў-хлебопашец, “не чаявший воткнуть штык в землю и встать к плугу”.
 

Вось і ў Данбасе ўжо не столькі за "рускі свет» забіваюць, колькі за справядлівае размеркаванне прыбавачнага прадукту, з якім у Расеі гэтак жа дрэнна, як і сто гадоў таму. У галодным і халодным Данецку і Луганску зімаваць не захочацца, і пацягнецца ўзброены чалавек у Расію, і закапае аўтамат да тэрміну ў зацішным месцы.
 

Год-другі эканамічнага спаду, тэлепрапаганды, ваяўнічага клерыкалізму, паліцэйшчыны, цынічнай хлусні, пошласці і скаберзных анекдотаў ад вышэйшых службовых асоб, і імкліва збяднелы сярэдні клас, выбух ад бессэнсоўнасці навакольнага расійскага свету ў адсутнасці выразных перспектыў, з непазбежнасцю выплюхнецца на вуліцы буйных гарадоў .
 

Што бывае потым — дастаткова ўспомніць Майдан.
 

Калі да моманту пачатку бурлення актыўнай часткі соцыуму дэмакратычная апазіцыя не зможа сарганізавацца, сфармуляваць прывабныя сэнсы, прад'явіць прафесійную каманду, здольную не даць краіне разваліцца з Пуціным ці, без яго ці, тады «канкураваць» прыйдзецца не з «Адзінай Расеяй» на выбарах, а з «прыморскімі партызанамі» за выжыванне на блокпастах.
 

Лепш памыліцца з тэрмінамі наступлення крызісу, палічыўшы, што ён здарыцца на кароткім адрэзку часу, і паспяшацца сабраць «апазіцыйных тэхнакратаў» для выпрацоўкі сэнсаў (эканамічных, сацыяльных, палітычныя і т. П.), каб быць як мага больш гатовымі да яго, чым дачакацца «Вялікай Наваросіі» у Расіі.

www.szona.org

Пераклад НЧ