Вадзім Мажэйка пра пераслед святароў: Цэрквы перажывуць рэжым Лукашэнкі

Эксперт — пра затрыманні святароў. І хто дакладна перажыве беларускі рэжым.

У Беларусі пачасціліся выпадкі затрымання святароў. Да прыкладу, 26 траўня былі затрыманыя адразу трое —ксёндз з вёскі Ідолта ў Мёрскім раёне Вячаслаў Адамовіч, ксёндз Андрэй Кулік з Мёраў, а таксама святар з Полацка Аляксандр Шаўцоў. 31 мая схапілі каталіцкага семінарыста Уладзіслава Беладзеда.

Пра што кажа гэты хапун і якія могуць быць наступствы, «Салідарнасць» спытала ў палітолага Вадзіма Мажэйкі.

— Калі казаць пра царкву з паліталагічнага пункту гледжання, то гэта найбуйнейшая недзяржаўная арганізацыя не толькі ў Беларусі, але і ў свеце, — кажа эксперт. — Мы бачым, што дзесьці з вясны 2021 года ў Беларусі ідзе сістэмная зачыстка грамадскіх арганізацый, дзяржава баіцца непадкантрольнага ёй да канца сектара і зачышчае яго.

Пасля лета 2021 года ў Беларусі засталося тры тыпы грамадскіх арганізацый, якія не былі знішчаныя — гэта незалежныя прафсаюзы, рэлігійныя арганізацыі і палітычныя партыі, дадае эксперт.

— Потым мы ўбачылі «справу прафсаюзаў», так што зачыстка рэлігійных арганізацый і палітычных партый у цяперашняй Беларусі — гэта было пытанне часу, таму сам факт зачысткі здзіўлення не выклікае.

«Называлі Іудам». Святар Аляксандр Кухта — пра пераход з Маскоўскага ў Сусветны патрыярхат

У рэлігійных арганізацыях, думаю, нельга будзе ліквідаваць буйныя — такія як Беларуская праваслаўная царква, Касцёл, але больш дробныя будуць ліквідаваныя. І падобнае будзе адбывацца і далей — вернікаў будуць пераследаваць.

Глабальна гэта адбываецца таму, што аўтарытарныя рэжымы баяцца ўсяго некантралюемага, у гэтым сэнсе рэлігійныя арганізацыі даволі жывучыя і моцныя, таму што людзей аб'ядноўвае не проста агульны інтарэс, але агульныя каштоўнасці і вера, а гэта так проста не выкараніш.

Я думаю, што тых, каго можна — ліквідуюць, асобныя прыходы і непажаданых святароў будуць выціскаць з Беларусі ці ж будуць ціснуць на царкву, тлумачачы гэта тым, што пакуль у іх будуць служыць гэтыя людзі, у іх будуць праблемы.

Наступствы такіх чыстак, па словах палітолага, негатыўныя. Гэта перашкаджае свабоднаму волевыяўленню грамадзян, свабоднаму духоўнаму жыццю, а рэлігійныя правы — гэта важна.

— У той жа час тут улады не змогуць дамагчыся нейкіх глабальных поспехаў, таму што суполка вернікаў — не тое, што можна лёгка разбурыць. Нейкую частку не моцна паглыбленых людзей можна спалохаць, але ў цэлым цэрквы выжывалі і пад значна большымі рэпрэсіямі, існавалі падпольна ў аўтарытарных рэжымах.

Таму цэрквы — гэта тыя грамадскія арганізацыі, якія ў выніку будуць самымі жывучымі. Яны ўсіх перажывуць, уключаючы беларускі рэжым,— заключае Мажэйка.