«Вызваленне палітзняволеных старэйшы саюзнік ўспрыме як першыя прыкметы рыхтаванай здрады»
Аўтар тэлеграм-канала «Лісты да дачкі» цалкам разумее сваякоў палітычных зняволеных, якія хочуць хутчэй вызваліць сваіх родных. Але заўважае, што іх зварот загадзя асуджаны на няўдачу, бо вызваленне залежыць ад тых, хто ніякіх зваротаў пакуль не слухае. Але — толькі пакуль.
Учора сваякі палітычных зняволеных выступілі са зваротам да грамадства і сусветных палітыкаў. Напісалі пра тое, што для вызвалення палітычных зняволеных робіцца недастаткова і трэба больш намаганняў. Пра тое, што не варта грэбаваць перамовамі з беларускімі ўладамі, калі ёсць надзея ў выніку гэтых перамоў вызваліць хаця б некалькі чалавек. І гэта зварот, які немагчыма не падтрымліваць усім сэрцам. Нават насуперак таму, што ён па вызначэнні асуджаны на няўдачу.
Па той простай прычыне, што ні сусветныя лідары, ні грамадства не могуць зараз прапанаваць беларускім уладам у абмен нічога, што было б ім цікава.
Да вайны — іншая справа. Да вайны беларускія ўлады былі гатовы выпусціць некаторую, пажадана мінімальную, колькасць палітычных у абмен на палітычнае прызнанне, адмену санкцый і каб Урсула фон дэр Ляен была ў іх на пасылках.
Але я падазраю, што з пачатку вайны прыярытэты беларускіх улад моцна змяніліся. Падазраю, што адмена санкцый у лік гэтых прыярытэтаў больш не ўваходзіць. Гэта значыць, беларускія ўлады былі б не супраць, каб ім адмянілі санкцыі ў якасці дадатковага прыемнага бонусу. Але стаўкі выраслі. Цяпер галоўнае, чаго беларуская ўлада чакае ад сусветных лідараў — гарантый, што яна і далей будзе заставацца беларускай уладай. Гарантый, што яе не пакрыўдзяць пасля канчатковай альтэрнатыўнай перамогі саюзніка ў вайне.
І, па-першае, я вельмі сумняваюся, што сусветныя лідары, з ліку тых, якіх турбуе лёс палітычных зняволеных, захацелі б даваць беларускім уладам якія-небудзь гарантыі. Таму што праблема беларускіх улад даўно ўжо перастала быць унутранай беларускай праблемай, а стала праблемай як мінімум рэгіянальнай бяспекі. Літаральна ўчора Еўрасаюз агучыў свае планы адносна беларускіх улад. Сказаў, што ў адказ на падтрымку расійскай вайны ва Украіне ён збіраецца распаўсюдзіць на беларускія ўлады санкцыі, прынятыя супраць Расіі, і прыдумаць для беларускіх улад новыя. І прадастаўленне беларускім уладам якіх-небудзь гарантый у гэтую тэндэнцыю зусім, вядома, не ўпісваецца.
Але не гэта галоўнае. Не тое, што «па-першае» або, тым больш, «па-другое». Галоўнае тое, што «па-трэцяе». Вось, па-трэцяе... Можаш ты сабе ўявіць, якія гарантыі Захад мог бы даць беларускім уладам, каб беларускія ўлады ў гэтыя гарантыі паверылі? Майго ўяўлення, напрыклад, не хапае. Не магу сабе ўявіць, каб людзі, якія вераць у план Далеса, паверылі б заходнім абяцанням. Вось па гэтай простай прычыне ў высокіх бакоў проста няма цяпер агульных тэм для размоў.
Чым больш будзе ў хаўрусніка альтэрнатыўных поспехаў, тым ніжэй, я падазраю, у беларускіх улад будзе апускацца планка іх запытаў. Асабліва хутка яна апусціцца, калі беларускія ўлады вырашаць падзяліць з саюзнікам горыч яго перамог. І тады наступіць момант, калі можна будзе дамовіцца аб згодзе як прадукце пры поўным непраціўленні бакоў. Ці проста ўжо не трэба будзе дамаўляцца.