Латушка: ёсць чатыры механізмы прыцягнення Лукашэнкі да адказнасці
Беларусаў, якія вымушана ўцяклі з краіны з-за пераследу паводле палітычных падстаў, можна лічыць ахвярамі дэпартацыі. А дэпартацыя, як заявіў палітык Павел Латушка — гэта злачынства супраць чалавечнасці, піша «Позірк».
Чатыры прававыя механізмы прыцягнення да адказнасці Аляксандра Лукашэнкі і “яго саўдзельнікаў” за злачынствы , якія здзяйсняюцца, назваў кіраўнік Народнага антыкрызіснага ўпраўлення (НАУ), намеснік кіраўніка Аб’яднанага пераходнага кабінета (АПК) Павел Латушка на лекцыі ва ўніверсітэце Беластока (Польшча) 26 сакавіка, паведамляе прэс-служба палітыка.
Першы механізм, адзначыў Латушка, — перадача дзяржавамі — удзельніцамі Рымскага статута матэрыялаў аб сітуацыі ў Беларусі ў Офіс пракурора Міжнароднага крымінальнага суда (МКС) у Гаазе.
Глядзіце таксама
Судовая практыка МКС сведчыць, што суд патэнцыйна можа здзейсніць юрысдыкцыю “як мінімум у дачыненні да злачынства супраць чалавечнасці ў выглядзе дэпартацыі, пад якой разумеюцца сітуацыі, калі грамадзянскае насельніцтва вымушана пакінула тэрыторыю краіны ў выніку стварэння “атмасферы страху і тэрору”, сказаў палітык.
Грамадзянскае насельніцтва, якое вымушана ўцякло з Беларусі ў Польшчу з-за пераследу паводле палітычных падстаў, можа лічыцца ахвярамі дэпартацыі, заявіў Латушка.
Паколькі Польшча з’яўляецца ўдзельнікам МКС, яна мае права перадаць “сітуацыю ў Беларусі” ў офіс пракурора, нягледзячы на тое, што Беларусь не ўдзельнік Рымскага статута МУС, падкрэсліў ён.
Глядзіце таксама
Другім механізмам названая ўніверсальная юрысдыкцыя, якая дазваляе дзяржавам расследаваць найбольш сур’ёзныя міжнародныя злачынствы, нават калі такія здзейсненыя на тэрыторыі іншай краіны. У яе рамках “заявы ўжо былі пададзеныя ў Польшчы, Літве, Чэхіі, Германіі і Швейцарыі”, нагадаў кіраўнік НАУ.
Трэцім механізмам, паводле слоў Латушкі, з’яўляецца перадача дакументаў у Міжнародны суд ААН — “у святле масавага здзяйснення актаў, якія з’яўляюцца катаваннямі і іншымі жорсткімі відамі абыходжання, ёсць падставы сцвярджаць, што Беларусь парушыла свае абавязацельствы ў рамках міжнароднай Канвенцыі супраць катаванняў ад 1984 года”.
“Паколькі парушаныя палажэнні канвенцыі з’яўляюцца абавязацельствамі перад усёй сусветнай супольнасцю, то фактычна любая дзяржава — удзельніца канвенцыі можа падаць заяву супраць Беларусі ў Міжнародны суд ААН”, — адзначаецца ў рэлізе.
Глядзіце таксама
Акрамя таго, “Лукашэнка і яго саўдзельнікі падлягаюць прыцягненню да крымінальнай адказнасці за ваенныя злачынствы”, заявіў Латушка, у тым ліку за незаконнае перамяшчэнне дзяцей з акупаваных Расіяй тэрыторый Украіны ў Беларусь.
Паводле розных ацэнак, з пачатку вайны ў Беларусь магло быць вывезена не менш за 2,5 тыс. дзяцей з акупаваных РФ тэрыторый Украіны. Датычнымі да гэтай дзейнасці называюцца беларускі паралімпіец і праўладны грамадскі дзеяч Аляксей Талай, прадпрыемства “Беларуськалій”, праўладны Беларускі рэспубліканскі саюз моладзі, Беларускі Чырвоны Крыж (БЧК) і інш. Ёсць сведчанні, што ў Беларусі займаюцца “перавыхаваннем” прывезеных дзяцей у духу любові да РФ.
17 сакавіка 2023 года Міжнародны крымінальны суд у Гаазе выдаў ордэр на арышт прэзідэнта РФ Уладзіміра Пуціна і дзіцячага амбудсмена Марыі Львовай-Бяловай за вываз украінскіх дзяцей з акупаваных тэрыторый. Беларускія дэмсілы дамагаюцца таго ж у дачыненні да Лукашэнкі.
Глядзіце таксама
1 снежня Міжнародная федэрацыя таварыстваў Чырвонага Крыжа і Чырвонага Паўмесяца прыпыніла сяброўства БЧК, паколькі арганізацыя не вызваліла ад пасады генеральнага сакратара Дзмітрыя Шаўцова, які абвінавачваецца ў дачыненні да вывазу дзяцей з акупаваных тэрыторый Украіны.
Шаўцоў, Талай і ягоны фонд былі ўключаныя ў 13-ы пакет санкцый ЕЗ супраць РФ, прыняты 23 лютага 2024 года. Талай таксама быў уключаны ў санкцыйны спіс ЗША, ухвалены напярэдадні другой гадавіны пачатку вайны ва Украіне.
У лютым 2024 года Шаўцоў быў названы Цэнтрвыбаркамам у ліку пераможцаў выбараў у Палату прадстаўнікоў Нацыянальнага сходу.