Лукашэнка падставіў «старэйшага брата»?

Імкнучыся выглядаць вялікім і важным, гэтым разам Лукашэнка відавочна нагаварыў лішняга.

Аляксандр Лукашэнка дэ-факта зняпраўдзіў версію расійскіх уладаў аб дачыненні Украіны да тэракту ў «Крокус Сіці Холе», мяркуюць апытаныя «Голасам Амерыкі» эксперты.

На іх думку, Лукашэнка, жадаючы дамагчыся піяр-мэтаў, прагаварыўся аб планах тэрарыстаў перасячы беларускую мяжу.

Нагадаем, як заявіў на днях Лукашэнка, адразу пасля тэракту ў «Крокусе» ў краіне былі пастаўленыя на ногі ўсе сілавікі, а на дарогах выстаўленыя пасты. «»аму яны (злачынцы) у Беларусь ніяк не маглі зайсці. Яны гэта бачылі. Таму адвярнуліся і пайшлі на ўчастак украінска-расійскай мяжы», — сказаў ён (цытата з агенцтва «БелТА»).

Акрамя таго, Лукашэнка сказаў пра ўзаемадзеянне спецслужбаў Беларусі і Расіі падчас аперацыі пошуку тэрарыстаў, удакладніўшы, што ў гэтай сітуацыі і «куратары» злачынцаў усвядомілі: «у Беларусь заходзіць нельга».

Ва ўнісон з Лукашэнкам выступіў і амбасадар Беларусі ў Расіі Дзмітрый Круты, які адзначыў у інтэрв'ю СМІ, што фактычна асноўнай задачай спецслужбаў абедзвюх краін «было не даць тэрарыстам пайсці праз нашу агульную мяжу». Паводле слоў дыпламата, гэтая мэта дасягнутая.

Адказнасць за тэракт узяла на сабе ячэйка «Ісламскай дзяржавы», якая базуецца ў Афганістане. У якасці доказу экстрэмістамі быў апублікаваны відэазапіс нападу на «Крокус», зроблены з камеры, замацаванай на адным з тэрарыстаў.

Тым не менш Масква і асабіста прэзідэнт РФ Уладзімір Пуцін працягваюць настойваць на «ўкраінскім следзе» ў справе аб тэракце, не прад'яўляючы ніякіх выразных доказаў.

Незадоўга да трагедыі амерыканскія спецслужбы папярэджвалі Крэмль пра рэальную небяспеку тэракту ў сталіцы Расіі. Пуцін адмёў засцярогі, палічыўшы іх «адкрытым шантажом», накіраваным на раскол грамадства.

Залежнасць ці сузалежнасць: якія стасункі паміж кіраўнікамі Беларусі і Расіі?

Дарадца па нацбяспецы Белага дома ЗША Джон Кірбі назваў расійскую версію тэракту «глупствам і прапагандай».

«Цалкам відавочна, што "Ісламская дзяржава" нясе аднаасобную адказнасць за жахлівы напад у Маскве», — сказаў ён.

Раней Дзярждэпартамэнт ЗША катэгарычна адхіліў здагадкі Расіі, што Украіна стаяла за тэрарыстычнай атакай на канцэртную залу ў Падмаскоўі. Прадстаўнік Дзярждэпартамэнта Мэцью Мілер паказаў, што пакуль Расія прадставіла «нуль доказаў» датычнасці Украіны, таму што такіх доказаў няма.

Заявы Лукашэнкі і амбасадара Беларусі ў Маскве відавочным чынам супярэчаць крамлёўскай версіі аб «украінскім следзе», мяркуе кіраўнік Навукова-даследчага цэнтра Мізэса Яраслаў Раманчук. На яго думку, дыктатар «відавочна збалбатнуў лішняе».

«Лукашэнка ў гэтай сітуацыі проста надзімаў шчокі, імкнучыся выглядаць важнай персонай, — дадаў ён у інтэрв'ю «Голасу Амерыкі». — Хацеў прымазацца да вялікай палітыкі, выставіць сябе ў выгодным святле: маўляў, я не малодшы, а паўнавартасны партнёр Крамля. Выглядала гэта, як звычайна, карыкатурна, але з яго як з гусака вада».

Зразумела, Лукашэнка не меў на мэце паставіць пад сумнеў пазіцыю Пуціна, хоць на справе менавіта так і атрымалася, кажа Яраслаў Раманчук: «Напэўна, ён нават паспрабаваў падыграць Крамлю. Тут як нельга дарэчы прымаўка: паслужлівы дурань небяспечней за ворага. Сваёй заявай Лукашэнка падставіў хаўрусніка, аднак такое і раней бывала не раз. Да гэтага часу яму ўсё сыходзіла з рук. Не думаю, што Масква і цяпер захоча раздзімаць скандал».

Чаму ІДІЛ нападае на Расію?

Тым не менш ён сапсаваў гульню Маскве, прымусіўшы задумацца, куды на самой справе накіроўваліся тэрарысты, заўважыў палітолаг: «Вядома, Беларусь ва ўсіх адносінах куды больш зручны для іх кірунак руху, чым Украіна. Ва ўсялякім разе, да беларускай мяжы ім было бліжэй, чым да ўкраінскай. Разам з тым, не варта пераацэньваць тут ролю Лукашэнкі. Спробы ў той ці іншай ступені прыцягнуць Украіну да тэракту самі па сабе выглядаюць абсурдна і нязграбна».

У афіцыйнай версіі Масквы вельмі шмат белых плям, сцвярджае Яраслаў Раманчук. Ужо адно тое, што тэрарысты спакойна праехалі праз усю Маскоўскую вобласць, выклікае масу пытанняў, на якія расійскія ўлады не даюць адказаў, рэзюмаваў ён.

Гэта тыповае для Лукашэнкі выказванне, якое зроблена ў піяр мэтах, згодны дырэктар інстытута «Палітычная сфера» Андрэй Казакевіч. Усё астатняе, паводле яго ацэнкі, ад злога.

«Цяжка меркаваць аб тым, куды тэрарысты на самой справе накіроўваліся, як планавалі свой адыход, — разважае ён у каментары «Голасу Амерыкі». — Беларусь сапраўды часта выкарыстоўваецца як юрысдыкцыя, куды можна лягчэй праехаць з Расіі. Магчыма, спадзяваліся праскочыць у разліку на няспрытнасць і нескаардынаваныя дзеянні спецслужбаў. Але ў цэлым гэта таксама досыць наіўны сцэнар, калі ў іх не было ў Беларусі змоўшчыкаў і варыянту выкарыстоўваць у далейшым нейкія таемныя сцежкі для перасячэння мяжы з Польшчай або Літвой».

Але калі казаць пра версію наконт украінскага «акна», то яна наогул ні ў якія вароты не лезе, падкрэсліў Андрэй Казакевіч: «Як Украіна магла арганізаваць яго на расійскай мяжы? У Бранскай вобласці, як і іншых памежных рэгіёнах, па факце ваеннае становішча, найстражэйшы прапускны рэжым, поўна войскаў... Усё, што звязана з тэрактам, выглядае вельмі дзіўна. І першае, што прыходзіць у галаву: гэта проста правал па ўсіх артыкулах расійскіх спецслужбаў. Як тэрарысты змаглі беспакарана ўцячы з месца злачынства, а потым на адной і той жа машыне, не змяняючы яе нідзе, перасеклі Падмаскоўе і даехалі так далёка? Цяпер па нумарах машыны лёгка адсачыць яе прасоўванне».

Усё гэта наводзіць на сур'ёзныя разважанні, лічыць палітолаг. Ва ўсялякім выпадку, так не павінна было быць, калі б сістэма бяспекі ў краіне функцыянавала правільна, сказаў на заканчэнне ён.

Машына з таджыкамі, якіх расійцы абвінавачваюць у тэрарызме, вядома, ішла ў Беларусь, а не ва Украіну, упэўнены сацыёлаг і публіцыст Ігар Эйдман. Паводле яго слоў, гэта відавочна, зыходзячы хоць бы з элементарнага здаровага сэнсу.

«Таму што якое-небудзь "акно" ўкраінцы нават чыста тэарэтычна не маглі б арганізаваць у расійскім рэгіёне, – растлумачыў суразмоўца «Голасу Амерыкі». — Там (у Бранскай вобласці) цяпер сітуацыя ўзброенага стану, мора сілавікоў на мяжы з Украінай. Ехаць туды — проста самім лезці ў пекла. Зразумела, што яны накіроўваліся ў бок беларускай мяжы».

Тут наогул многае здаецца падазроным, указаў Ігар Эйдман: «Напрыклад, тое, што тэрарысты замест таго, каб паспрабаваць змяшацца з натоўпам і растварыцца ў ім, у крайнім выпадку – перасесці на іншы аўтамабіль, выкарыстоўвалі тую машыну, пра якую ўжо ўся Расія ведала. Цалкам відавочна, што іх спецыяльна не затрымлівалі, калі яны, перавышаючы хуткасць, імчаліся па федэральнай трасе. Думаю, гэта тлумачыцца тым, што за імі стаяла ФСБ».

Асобная думка. Крокус падобнасці

Расійскія спецслужбы ўжо раз хапалі за руку на тым, што яны з дапамогай нанятых правакатараў арганізуюць ячэйкі розных ісламскіх тэрарыстычных арганізацый, перш за ўсё ІДІЛ, канстатаваў публіцыст: «Невыпадкова, што тэрарыстаў затрымалі ў тым месцы, дзе іх дзеянні можна было інтэрпрэтаваць так, што яны збіраліся перасячы ўкраінскую мяжу. Але гэтую версію, якую цяпер усяляк праштурхоўвае Крэмль, перакрэслівае заява Лукашэнкі. Аказваецца, ён і яго сілавікі былі папярэджаныя, што тэрарысты накіроўваюцца да беларускай мяжы. Таму яе і замкнулі на замок».

Увогуле, тэрарыстаў «пасвілі» і затрымалі там, дзе гэта было зручна ў прапагандысцкіх мэтах, падсумаваў Ігар Эйдман.

Затрыманне машыны прайшло ў раёне пасёлка Цёплы за некалькі кіламетраў ад мяжы з Беларуссю.