Што робяць у Беларусі вайскоўцы, якія акупавалі Крым і Данбас?

Пад прыкрыццём чарговых вайсковых манеўраў і спаборніцтваў на тэрыторыю Беларусі перакінутыя вайскоўцы аднаго з асноўных фарміраванняў са значным баявым досведам, атрыманым падчас акупацыі Крыму і баёў у Данбасе, а таксама спецпадраздзяленні «Росгвардии».

Супольныя вучэнні Арганізацыі дамовы пра калектыўную бяспеку (АДКБ) «Нерушимое братство 2020» праходзілі ў Беларусі з 12 па 16 кастрычніка. Месцам іх правядзення быў навучальна-тактычны палігон у Віцебскай вобласці «Лосвіда» 103-й асобнай паветрана-дэсантнай брыгады (103-я АПДБр) Сіл спецыяльных аперацый УС РБ. У вайсковых манеўрах прынялі ўдзел больш за 900 чалавек асабовага складу. Былі задзейнічаныя больш за 120 адзінак узбраення, вайсковай і спецыяльнай тэхнікі (УСВТ).

Вучэнні «Нерушимое братство» адбываюцца з 2012 года на тэрыторыі кожнай з краінаў-удзельніц АДКБ. Першы раз на тэрыторыі Беларусі гэтыя манеўры праходзілі ў 2016 годзе на 230-м агульнавайсковым палігоне «Абуз-Лясноўскі» пад Баранавічамі.

Камандаванне і склад удзельнікаў

Непасрэднае кіраўніцтва вучэннямі здзяйсняў начальнік Аб’яднанага штабу АДКБ генерал-палкоўнік Анатоль Сідараў.

Паводле інфармацыі Цэнтру «Міратворац», Анатоль Сідараў з’яўляецца кіраўніком распрацоўкі плану поўнамаштабнай ваеннай агрэсіі супраць Украіны, які вайскова-палітычнае кіраўніцтва РФ збіралася рэалізаваць увесну-ўлетку 2015 года. Са снежня 2012 года камандуючы войскамі Заходняй вайсковай акругі (ЗВА) УС РФ. Непасрэдна датычны да прыцягнення злучэнняў і фарміраванняў ЗВА ў ваенную агрэсію супраць Украіны. Мае наўпроставую датычнасць да перакідвання на акупаваную тэрыторыю Украіны ЗРК «Бук-М1» 53-й зенітна-ракетнай брыгады ЗВА, з дапамогай якога ў ліпені 2014 года быў збіты пасажырскі самалёт рэйсу MH17. У верасні 2015 года ўключаны ў санкцыйны спіс Украіны, а ўжо лістападзе гэтага года прызначаны на пасаду начальніка Аб’яднанага штабу АДКБ.

Ад расійскага боку ў вучэннях удзельнічалі звыш за 140 чалавек асабовага складу: вайскоўцы 15-й асобнай мотастралковай брыгады Міратворчых сілаў (15-я АМСБр) УС РФ, прадстаўнікі зводнага атраду вайсковай паліцыі Цэнтральнай вайсковай акругі, байцы спецназу «Росгвардии» і ратаўнікі МНС РФ. Авіяцыйную кампаненту прадстаўляла вайскова-транспартная авіяцыя (ВТА) і, меркавана, 562-я авіяцыйная база армейскай авіяцыі. Былі задзейнічаныя прыкладна 40 адзінак УСВТ.

На тэрыторыі Беларусі былі зафіксаваныя 4 верталёты ПКС РФ: 2 дэсантна-транспартныя Мі-8АМТШ «Тэрмінатар» і 2 ударныя Мі-24. Падчас правядзення вучэнняў яны выкарыстоўвалі вайсковы аэрадром «Бараўцы» ў Полацкім раёне. Характэрна, што баявыя машыны 562-й авіябазы прымалі актыўны ўдзел у расійскай агрэсіі ў Сірыі.

Вызначана, што расійскі вайсковы кантынгент быў перакінуты самалётам Іл-76МД ВТА з Самары на аэрадром «Віцебск». Задзейнічаныя ў вучэннях УСВТ, у тым ліку БТРы, бронеаўтамабілі «Тыгр» і «Тайфун», былі перакінутыя чыгуначным спосабам і пераадолелі агулам амаль паўтары тысячы кіламетраў.

Ад Беларусі ўдзельнічалі вайскоўцы 103-й АПДБр Сіл спецыяльных аперацый УС РБ, у тым ліку адзіная ў краіне міратворчая рота гэтага злучэння, 50-й змяшанай авіябазы, пантонна-маставых батальёнаў 188-й і 557-й інжынерных брыгадаў. Удзел прымалі таксама супрацоўнікі МНС і Унутраныя войскі МУС, у тым ліку вайскоўцы 3-й асобнай брыгады спецназу (в/ч 3214), спецпадраздзяленне якой у жніўні 2020 года было зафіксавана падчас брутальнага задушэння адной з пратэставых акцый у Мінску.

Грунтоўная змена фармату манеўраў

У АДКБ уваходзяць шэсць дзяржаў — Расія, Беларусь, Арменія, Казахстан, Кыргызстан і Таджыкістан. Як правіла, у штогадовых супольных вучэннях удзельнічаць падраздзяленні ад усіх гэтых дзяржаў.

Сёлета ад удзелу адмовілася Арменія, чый дэмарш можа быць растлумачаны ненаданнем ёй належнай падтрымкі з боку АДКБ падчас абвастрэння ваеннага канфлікту з Азербайджанам. Свой вайсковы кантынгент вырашыў не дасылаць сёлета і Кыргызстан, абцяжараны ўласнай унутрыпалітычнай сітуацыяй. Прадстаўнікі Казахстану ўдзельнічалі толькі ў якасці наглядальнікаў. У інфармацыйнай прасторы Таджыкістану згадкі пра гэтыя вучэнні практычна адсутнічаюць, не было заўважанае і зводнае падраздзяленне гэтай краіны падчас афіцыйнага адкрыцця вучэнняў.Паводле словаў начальніка Генштабу УС РБ Аляксандра Вальфовіча, самыя буйныя кантынгенты на сёлетніх вучэннях былі ад Расіі і Беларусі. Па сутнасці, гэтыя вайсковыя манеўры, як і расійска-сербска-беларускае «Славянское братство», ператварыліся на тэрыторыі Беларусі ў расійска-беларускія.

Характар правядзення манеўраў «Нерушимое братство», як і месяц таму вучэнняў «Славянское братство», быў кардынальна зменены.

Паводле словаў міністра абароны РБ Віктара Хрэніна, манеўры «Нерушимое братство» ўпершыню праводзіліся ў фармаце камандна-штабных вучэнняў.

Галоўнай жа асаблівасцю стала тое, што ў межах гэтых манеўраў упершыню была сфарміраваная міратворчая місія з супрацоўнікаў Сакратарыяту і Аб’яднанага штабу АДКБ, якая здзейсніла аналіз і адпрацавала ўвесь комплекс захадаў палітычнага, вайсковага, сацыяльна-эканамічнага і гуманітарнага характару па стабілізацыі сітуацыі ў крызісным раёне. Не выключана, што аб’ектам гэтай місіі перадусім была ўнутрыпалітычная сітуацыя ў Беларусі.

Падчас манеўраў адпрацоўвалася сярод іншага дэсантаванне з верталётаў, блакаванне, штурм і зачыстка населенага пункту, пераадоленне воднай перашкоды з дапамогай 150-метровай пантоннай пераправы.

Усё гэта з улікам высоўвання расійскіх падраздзяленняў з пунктаў сталай дыслакацыі і перакідваннем амаль на паўтары тысячы кіламетраў на патэнцыйны еўрапейскі тэатр ваенных дзеянняў відавочна сведчыць пра наступальны характар вучэнняў.

«Росгвардия» ў Беларусі

Непасрэдны ўдзел у КШВ «Нерушимое братство 2020» прынялі спецпадраздзяленні Федэральнай службы войскаў нацыянальнай гвардыі МУС РФ («Росвардия»). На фоне працягу масавых пратэстаў у Беларусь для ўдзелу ў вучэннях прыбылі супрацоўнікі Галоўнага ўпраўлення падраздзяленняў паліцыі спецыяльнага прызначэння і Цэнтру спецыяльнага прызначэння сіл аператыўнага рэагавання і авіяцыі «Росвардии».

Цікава, што перад правядзеннем вучэнняў спецназ «Росгвардии» ўдзельнічаў у кастрычніку на тэрыторыі Беларусі ў міжведамасным турніры па стральбе з баявой зброі. Спаборніцтвы праводзіліся сярод падраздзяленняў спецыяльнага прызначэння РБ і РФ. Нагодай для іх правядзення было 30-годдзе спецпадраздзялення па барацьбе з тэрарызмам (СПБТ) МУС РБ «Алмаз».

Вызначана, што «Росгвардию» ў спаборніцтвах прадстаўлялі спецыяльны атрад хуткага рэагавання (САХР) «Рысь» і 604-ы цэнтр спецыяльнага прызначэння «Витязь».

Менавіта атрад «Рысь» кіраўніцтва расійскага МУС часта называе элітай паліцэйскага спецназу РФ.

У межах турніру пераважна адпрацоўвалася праца снайперскіх параў, блакаванне і знішчэнне незаконных збройных фарміраванняў, стральба ў цёмны час.

Варта асабліва зазначыць, што сілавыя ведамствы РБ праводзяць шчыльнае ўзаемадзеянне з расійскімі фарміраваннямі «Росгвардии», якія непасрэдна ўдзельнічаюць у ваеннай агрэсіі супраць Украіны і прыцягваюцца для ўзмацнення расійскай вайсковай прысутнасці на акупаванай тэрыторыі Данецкай і Луганскай абласцей.

Паводле інфармацыі Галоўнага ўпраўлення выведкі (ГУВ) Мінабароны Украіны, спецатрад «Рысь» павінен быў прыбыць у траўні 2016 года на акупаваную тэрыторыю Луганскай вобласці дзеля ўзмацнення ціску на крымінальнае атачэнне кіраўніка «ЛНР» Ігара Платніцкага і для спынення дзейнасці бандыцкіх груповак і захавання кантролю за дзеяннямі падкантрольных Крамлю кіраўнікоў.

Таксама, паводле даных выведкі ГУВ Украіны, у межах чарговай ратацыі ў верасні 2016 года ў раён акупаванага н.п. Ясінаватая Данецкай вобласці з падмаскоўнай Балашыхі прыбылі падраздзяленні ЦСН «Витязь».

Актыўна ўдзельнічалі байцы ЦСН «Витязь» таксама і ў спецаперацыі захопу ўкраінскага Крыма.

Вядома, што САХР «Рысь» актыўна прымае ўдзел у вучэннях АДКБ. Абодва гэтыя спецпадраздзяленні «Росгвардии» з вялікай доляй верагоднасці засталіся на тэрыторыі Беларусі і для ўдзелу ў манеўрах «Нерушимое братство».

Характэрна, што пра гатоўнасць задзейнічаць на тэрыторыі Беларусі сфарміраваны рэзерв байцоў «Росгвардии» Пуцін заявіў яшчэ ў жніўні, пасля таемных перамоваў з Лукашэнкам у першы тыдзень масавых пратэстаў.

Як мы бачым, на фоне працягу пратэстаў у Беларусі прысутнасць байцоў «Росгвардии» пад прыкрыццём удзелу ў спаборніцтвах і вайсковых вучэннях мае на тэрыторыі Беларусі рэгулярны характар і забяспечваецца на ратацыйнай аснове.

15-я асобная мотастралковая брыгада Міратворчых сіл

Як заявіў генеральны сакратар АДКБ Станіслаў Зась, большая частка падраздзяленняў міратворчых сіл («МС») АДКБ, агульная колькасць якіх складае 3600 чалавек, маюць рэальны досвед удзелу ў міратворчых аперацыях.

Аднак гэтая «міратворчасць» у расійскім разуменні — вельмі своеасаблівая. Замест сваёй дэкларатыўнай функцыі — падтрымання міру, — яна пакідае пасля сябе ваенныя папялішчы і павялічвае жыццёвую прастору дзяржавы-агрэсара РФ.

Касцяком расійскіх «МС» з’яўляецца 15-я асобная мотастралковая брыгада (в/ч 90600) — адзінае злучэнне са статусам Міратворчых сіл у УС РФ і адно з асноўных ва ўдарнай групоўцы войскаў УС РФ, з дапамогай якой здзяйсняецца ваенная агрэсія супраць Украіны. Як мінімум дзве батальённа-тактычныя групы гэтай брыгады знаходзіліся ў авангардзе расійскіх сіл уварвання ва Украіну на пачатковым этапе бягучай расійска-ўкраінскай вайны.

15-я АМСБр была сфарміраваная 1 лютага 2005 года на базе 589-га асобнага мотастралковага палка УС РФ, які ўжо меў досвед удзелу ў так званых «міратворчых» аперацыях на тэрыторыі грузінскай Абхазіі і малдоўскага Прыднястроўя. Пунктам яе сталай дыслакацыі з’яўляецца Рошчынскі вайсковы гарнізон у Волжскім раёне Самарскай вобласці, усяго ў 35 кіламетрах ад Самары.

Асабовы склад брыгады налічвае больш за дзве тысячы вайскоўцаў. У яе склад уваходзяць 3 мотастралковыя і адзін выведавальны батальёны, спецыяльныя падраздзяленні баявога, матэрыяльна-тэхнічага і тылавога забеспячэння. Укамплектаваная пераважна кантрактнікамі, якія маюць значны досвед у баявой падрыхтоўцы. Цягам апошніх гадоў гэтае злучэнне атрымлівае найноўшыя адзінкі вайсковай тэхнікі і ўзбраення.

Удзел «міратворчай» брыгады ў ваеннай агрэсіі супраць Украіны

Вайскоўцы 15-й АМСБр напачатку сакавіка 2014 года непасрэдна ўдзельнічалі ў спецаперацыі захопу ўкраінскага Крыму. Пасля падступнага крымскага «бліцкрыгу» падраздзяленні брыгады былі перадыслакаваныя ў памежныя з Украінай раёны Белгародскай і Варонежскай вобласці з прыцэлам на Харкаўскі напрамак.

Увесну 2014 года агентура расійскіх спецслужб, байцы дыверсійна-выведавальных груп і адэпты «русского мира» ў кантэксце гібрыднай вайны рэалізоўвалі праект па стварэнні на тэрыторыі Харкаўскай вобласці так званай «ХНР». Самарскія «міратворцы» чакалі загаду для ўварвання ва Украіну. Аднак у выніку паспяховага правядзення ў красавіку 2014 года ўкраінскімі ўладамі антытэрарыстычнай аперацыі, планы дзяржавы-агрэсара РФ на Харкаўшчыне былі сарваныя. Увесь цяжар ваеннага супрацьстаяння з РФ прыняла на сябе данбаская зямля.

Падчас актыўнай фазы баёў у Данбасе напрыканцы жніўня — пачатку верасня 2014 года тактычныя групы 15-й АМСБр тэрмінова перакінулі ў памежныя з Украінай раёны ўжо Растоўскай вобласці. Адтуль, з базавых лагераў расійскай групоўкі сілаў уварвання, «міратворцы» прыцягваліся для аператыўнага выканання баявых задач на тэрыторыі Украіны.

Пасля ўдзелу ў баявых дзеяннях асабовы склад праходзіў ратацыю, замянялася і вайсковая тэхніка. Паводле даных супольнасці InformNapalm, пераўзбраенне брыгады на новыя бронетранспарцёры БТР-82А замест старых БТР-80 адбывалася практычна ў палявых умовах, набліжаных да баявых.

Паказальна, што замена і дастаўка новай вайсковай тэхнікі і ўзбраення здзяйснялася чыгуначным спосабам, а вось ратацыя асабовага складу — вайскова-транспартнымі самалётамі Іл-76МД праз аэрадромы Растова, Мілерава і Таганрога. Такім жа чынам тактычная група самарскіх «міратворцаў» была перакінутая ў кастрычніку 2020 года ў Беларусь.Станам на сёння супольнасць InformNapalm выявіла і ідэнтыфікавала агулам больш за 30 кадравых вайскоўцаў 15-й АМСБр, якія непасрэдна ўдзельнічалі ў ваеннай агрэсіі супраць Украіны. Дакументальна пацверджана наданне Мінабароны РФ дванаццаці з іх медалёў за акупацыю Крыма і ўдзел у баявых дзеяннях у Данбасе.

У звычайных штатных умовах вайскоўцы 15-й АМСБр маюць статутны выгляд, на форме можна пабачыць шаўроны «міратворчых сілаў», у некаторых на шаломах маюцца блакітныя пасы з пазначэннем «МС».

Аднак усё змяняецца, калі перад вайскоўцамі брыгады ставяць задачу выканаць баявое заданне на тэрыторыі суседняй суверэннай дзяржавы. Выкарыстанне арсеналу сілаў і сродкаў гібрыднай вайны надае Расіі неабмежаваныя мажлівасці па здзяйсненні схаванай ваеннай агрэсіі з дапамогай ударных тактычных падраздзяленняў сваёй рэгулярнай арміі.

Чыннік схаванага правядзення баявых аперацый прадугледжвае перадусім правядзенне комплексу захадаў па ўскладненні ідэнтыфікацыі і прыналежнасці падраздзялення да УС РФ. Дзеля гэтага з вайсковай тэхнікі і узбраення прыбіраюць нумары і тактычныя знакі, а жаўнеры набываюць выгляд мясцовых баевікоў незаконных збройных фарміраванняў, якія маюць нестатутную форму адзення.

Падобныя паказальныя пераўтварэнні самарскіх «міратворцаў» на баевікоў «Л/ДНР» адбывалася досыць часта цягам лета і восені 2014 года.

Перад уварваннем ва Украіну тактычная група 15-й АМСБр, як зазначана вышэй, прыбірае з аўтамабільнай тэхнікі знакі дзяржрэгістрацыі і зафарбоўвае ідэнтыфікацыйныя знакі «МС». Дзякуючы фотасведчанням кадравага вайскоўца «міратворчай» брыгады Яўгена Іванова, гэта можна вывучыць наглядна. На фота ніжэй ён — прадстаўнік міратворчых сіл, галоўнаю задачай якіх ёсць падтрыманне міру і развязанне вайсковых канфліктаў.

Аднак рэаліі гібрыднай вайны прымушаюць такіх, як ён, па-тэатральнаму бездакорна пераўвасабляцца ў не зусім звычайны вобраз «данбаскіх сепаратыстаў», ганебна хаваючы пры гэтым прыналежнасць да расійскай арміі.

Драматургія баявых дзеянняў мае ўсё ж свае рэаліі, у якіх задзейнічаныя акцёры і рэквізіт гінуць насамрэч. Расійскія акупанты на ўкраінскай зямлі зазнаюць досыць істотныя страты, іх калоны вайсковай тэхнікі ўкраінскія вайскоўцы паспяхова знішчаюць.

Падчас выканання баявога задання самарскія «міратворцы» хаваюць знакі адрознення, шаўроны, маюць нестатутную форму адзення, жгуты на прыкладах аўтаматаў і звязаныя ізаляцыйнай стужкай магазіны набояў да АК.

Яўген Іваноў падчас выканання баявой задачы здолеў выжыць. У 2014 годзе Мінабароны РФ узнагародзіла яго і яго таварышаў па службе з тактычнай групы 15-й АМСБр медалямі «За вайсковую доблесць».

Ніжэй падаем відэа з назвай «Как я провел лето 2014» кадравага вайскоўца 15-й АМСБрМікалая Плотнікава, у якім зафіксаваная вайсковая калона «міратворчай» брыгады падчас маршу ў зоне баявых дзеянняў на Усходзе Украіны, у н.п. Навасветлаўка Краснадонскага раёна Луганскай вобласці. У гэтым відэасведчанні можна пабачыць, што пакідаюць пасля сябе расійскія «міратворцы»: разбураныя будынкі, знішчаную тэхніку і выпаленую зямлю.

Відавочна, што чыннік палітычнага рэжыму оруэлаўскай Акеаніі «Вайна — гэта мір» ёсць сёння (дый раней) вельмі блізкім для Расійскай Федэрацыі.
Характэрна, што, паводле словаў генсека АДКБ Станіслава Зася, апарат арганізацыі плануе сёлета скончыць юрыдычна-прававую працу па карэктаванні заканадаўства, прававой базы пад стандарты ААН, унясення зменаў у базавае пагадненне па міратворчасці і ў наступным годзе мае намер пачаць перамовы па ўключэнні ў міратворчую місію ААН. Гэта сведчыць пра планы Крамля надаць сваім «міратворцам» легальны статус, што можа стаць нагодай для пашырэння эскалацыі канфлікту не толькі ў Данбасе, але стаць чыннікам і для пашырэння геаграфіі баявых дзеянняў у новых рэгіёнах свету.

Задушэнне мірных пратэстаў

У інфармацыйным фільме па набору на кантрактную службу 15-й АМСБр маюцца кадры адпрацоўкі вайскоўцамі гэтага злучэння прыёмаў супрацьстаяння пратэстоўцам.

Вайскоўцы «міратворчай» брыгады маюць таксама патэнцыял для задзейнічання і ў паліцэйскіх аперацыях па задушэнні пратэставай актыўнасці насельніцтва. Паказальна, што падчас вучэнняў «Нерушимое братство 2020» расійскія і беларускія падраздзяленні адпрацоўвалі задачы супрацьдзеяння ўдзельнікам масавых беспарадкаў.

Дадаткова насцярожвае, што практычна цягам усяго часу трывання масавых акцый пратэсту з расійскімі падраздзяленнямі праводзяць баявое зладжванне армейскія Сілы спецыяльных аперацый РБ, сілы і сродкі якіх ужо прыцягваліся для пацыфікацыі пратэставай актыўнасці беларусаў у жніўні 2020 года.

Безумоўна, усё гэта можа сведчыць пра скаардынаваныя дзеянні вышэйшага вайскова-палітычнага кіраўніцтва РБ і Расіі па намерах задушыць мірныя пратэсты ў нашай краіне сілавым чынам.

Не выключана, што расійскія «міратворцы» і спецпадраздзяленні «Росгвардии» могуць у выпадку неабходнасці прыцягвацца ў Беларусі і для ўдзелу ў супольных аперацыях супраць удзельнікаў мірных пратэстаў. Ёсць верагоднасць, што яны могуць выступіць трэцім бокам для правядзення спланаваных правакацый і дыверсій для дэстабілізацыі грамадска-палітычнай сітуацыі, а таксама эскалацыі супрацьстаяння ў Беларусі. Дзяржава-агрэсар РФ мае для гэтага неабходны й вельмі значны практычны досвед.