«Чарговы акт прыніжэння». Навошта футбалісты пабеглі падпісвацца за ўладу

Некалькі сумных прагнозаў ад «НЧ» у працяг футбольнага сезона.

Час бяжыць хутка, і ў футбольным чэмпіянаце краіны мінула ўжо шэсць тураў — пятая частка календара. Трэнды зададзеныя, табліца ўтрэслася, кожны паказаў, на што здольны. І сёння не трэба быць астролагам Паўлам Глобам, каб пабачыць наперад, чым усё скончыцца глыбокай восенню — калі адбудуцца апошнія матчы.

«Новы Час» вырашыў папрактыкавацца ў прароцтвах і вымушаны канстатаваць: добрых прагнозаў у нас няма. Беларускі футбол — і так дастаткова лакальная з’ява — працягне губляць масштаб, інтрыгу, гледачоў.

Чэмпіёнам зноў будзе салігорскі «Шахцёр»

Вядома, салігорцы яшчэ абавязкова страцяць ачкі — немагчыма прайсці ўсю дыстанцыю турніра на адным уздыме і на адным дыханні. Недзе дзейнага чэмпіёна абавязкова падсцеражэ спад — і ён раз-другі дасць фальшаку, схібіць і сядзе ў лужыну. Інакш у футболе не бывае — і нават для тых, хто ўпэўнена крочыць да трыумфу, такія маленькія дарожныя непрыемнасці ўваходзяць у кошт залатога квітка.

«Шахцёр» жа крочыць не проста ўпэўнена — прэ танкам. Пасля шасці тураў — стоадсоткавы вынік. Шэсць перамог, сярэдняя галявая выніковасць тры мячы за матч, прапусціла каманда ўсяго тройчы. Стабільнасць — вось козыр салігорцаў, і напярэдадні іх сустрэчы з якім-небудзь серадняком ці андэрдогам аніякіх сумневаў няма па абодва бакі барыкад: выйдуць гарнякі на поле, натаўкуць галоў дый здабудуць чарговую вікторыю, не надта змакрэўшы.

Для «Шахцёра» гэта добра, для вышэйшай лігі — бяда. Некалі БАТЭ вось так усіх выносіў, дык яшчэ ў сакавіку Барысаву «аддавалі» золата і махалі рукой. Зараз БАТЭ не той, хаця старанна робіць бадзёры выгляд. Заможнаму Салігорску «жоўта-сінія» не раўня — бракуе ў складзе зорных імёнаў, бракуе грошай і трансфернага размаху. Ужо зараз Барысаў адстае ад лідара на чатыры балы — праз тур ім сустракацца, і «Шахцёр» да гэтай гульні падыдзе ў ролі гаспадара сітуацыі.

Калі адказ на галоўнае пытанне вядомы загадзя, то які інтарэс у аудыторыі — хоць кніжкі, хоць фільма, хоць чэмпіяната краіны па футболе? Інтарэс так сабе — як да нечага другаснага. Бо ўсе дыхаюць роўна і ведаюць спойлеры. Ведаюць, што забойца — дварэцкі, і не назапашваюць папкорн на фінішны адрэзак дыстанцыі.

Быў у нас адзін гегемон — БАТЭ, стаў іншы — «Шахцёр». Што так, што так — дачытваць да апошняй старонкі вялікага жадання няма.

Мінскае «Дынама» выйграе бронзу

Калі прадказваць перамогу Салігорска над Барысавам у залатой гонцы, то варта і трэцяе месца праракаць для мінскага «Дынама». Былы гаспадар клуба Юрый Чыж цяпер за кратамі, і калі ў яго камеры маецца тэлевізар, то ён, пэўна, з такім прагнозам пагодзіцца. Бо для першага-другога месца ў яго колішняга дзецішча пораху аб’ектыўна мала, а вось зваліцца ніжэй за трэцяе трэба моцна пастарацца.

Наогул, «Дынама» на гэта здольнае: гуляе недастаткова яскрава, нестабільна, галоўнага трэнера Леаніда Кучука перманентна крытыкуюць. Але ж іншыя поркаюцца з тура ў тур яшчэ горш. І той жа Жодзіна, што ліхачыў летась. І той жа «Рух», які дэкларуе амбітныя планы. І тым больш гродзенскі «Нёман», які неспадзявана праваліў старт і залёг на таблічнае дно.

«Спадарожнік» і «Смаргонь» вылецяць у першую лігу

Зрэшты, гродненцы яшчэ ачуняюць. І ўжо да сярэдзіны табліцы як-небудзь даграбуць — кадравы рэсурс іншага не прадугледжвае. Абудзяцца і «Слуцк» са «Славіяй», набрыняе сілай «Энергетык» — і ў «ападак» па выніках сезона выпадуць два навічкі вышэйшай лігі — «Спадарожнік» і «Смаргонь».

Гэта будзе лагічна са спартыўнага гледзішча: абедзве каманды саступаюць іншым па падборы гульцоў і таўшчыні бюджэту. Гэта будзе справядліва з гледзішча маралі, бо што Рэчыца, што Смаргонь з’явіліся ў чэмпіянаце не зусім натуральным чынам.

Зрэшты, «Спадарожнік» хаця б выйграў пуцёўку ў сумленнай барацьбе, і вялікіх пытанняў да яго няма. Праўда, потым выявілася, што грошай на далейшае існаванне ў клуба рашуча бракуе. Грошы шукалі гуртам — недзе на губернатарскім узроўні — знайшлі няшмат, але на сезон павінна хапіць. Потым шукалі гульцоў — тут дапамагло нефармальнае, на мяжы фэйр-плэй, партнёрства з «Шахцёрам», пра якое пісала спартыўная прэса.

Са «Смаргонню» гістрыя нашмат больш адназначная. Гэтай каманды ў вышэйшай лізе не мусіла быць увогуле: летась у другім дывізіёне яна фінішавала толькі шостай. Мы пра гэта пісалі: далей сітуацыя выкруцілася так, што элітны статус трэба было надаваць «неблаганадзейным» «Крумкачам» — самаму пратэснаму клубу беларускага футбола. На такі адчайны крок, канешне, кіраўніцтва пайсці не магло. Праўдамі-няпраўдамі, як ката ў мяшку, смаргонцаў запхнулі ў «вышку», і цяпер яны за тое расплочваюцца.

Наведвальнасць у чэмпіянаце будзе змяншацца надалей

Першынство краіны па-ранейшаму мала цікавіць беларусаў. Здаецца, і каронавірус адступіў, згодна з афіцыйнай статыстыкай. І вясна, хай і марудна, але набірае моц, абуджаючы людзей пасля зімовых халадоў. Аднак на трыбунах народу нягуста — і наўрад ці ў бліжэйшы час сітуацыя істотна зменіцца.

Ужо 1000 чалавек на гульні ўспрымаецца нібыта нейкае дасягненне. У мінулым туры гэтую смяхотную адзнаку пераадолелі толькі ў Мазыры, Брэсце, Салігорску і Гомелі — то-бок, у палове матчаў. Агульная ж «тэмпература па лякарні» застаецца кепскай, і цяперашняе першынство рызыкуе стаць найменей наведвальным за ўсю гісторыю суверэннага футбола.

Зразумела, што адной з прычын гэтага з’яўляецца агульная прыгнечаная абстаноўка ў краіне, калі людзям проста не да відовішчаў. А тут яшчэ мінулымі днямі цэлая група футбалістаў дадала цёмных фарбаў. Дзясяткі гульцоў раптам правялі тлустую рысу паміж сабой і грамадзянскай супольнасцю — узялі дый падпісалі адкрыты ліст праўладных спартсменаў.

Самае цікавае, што тая эпістала ўжо нібыта імхом парасла — пра яе ўсе забыліся, у ёй знік усялякі практычны сэнс, бо МАК даўно ўжо прыняў усе санкцыі датычна вышэйшага алімпійскага кіраўніцтва Беларусі. Але ж глядзі ты — футбалісты БАТЭ, «Іслачы», «Віцебска» і «Слуцка» пасярод інфармацыйнай цішыні паставілі свае подпісы фактычна за дзейную ўладу.

Так, справа не ідзе пра лідараў, выбітных і харызматычных майстроў, але гучныя імёны сярод падпісантаў сустракаюцца: напрыклад, паўабаронца зборнай Яўген Яблонскі з Барысава ці ветэран Антон Мацвеенка з Віцебска. Навошта гэта ім? Навошта гэта ўсім іншым — у тым ліку тым, хто раней выступаў супраць гвалту? Пераабуліся ў паветры? Раней памыляліся, а цяпер сталі відушчымі? Забыліся пра ўсё тое, ад чаго краіна ўздрыгвала некалькі месяцаў таму?

У футбольных колах на гэты конт ходзяць розныя чуткі — і больш-менш усе звязваюць раптоўны парыў гульцоў з класічным ціскам з боку спартыўнага чынавенства. Кажуць пра адмысловую разнарадку — што зверху нібыта спушчаны цыркуляр, які прадугледжвае па 12 подпісаў ад кожнага клуба. Інакш — зноў класіка — будуць праблемы з бюджэтным фінансаваннем. Кажуць, што футбольную моладзь палохаюць позвамі ў войска — і сапраўды, сярод новай хвалі падпісантаў шмат хлопцаў прызыўнога ўзросту (ёсць нават непаўнагадовыя).

Насамрэч, гэта не так важна. Палохаюць ці не — ёсць рэчы больш істотныя, чым сітуатыўны канфармізм. Тыя рэчы, якім аддаюць належнае тыя ж фанаты, што абвесцілі футболу байкот. Праз гэта, уласна, папулярнасць чэмпіянату і зменшылася, а цяпер — калі футбалістаў пачалі нахіляць і яны сталі пакорліва нахіляцца — чакаць народнай увагі-павагі тут увогуле не варта.

«Хейціць нікога не трэба, — напісаў з гэтай нагоды адзін з кіраўнікоў Фонду спартыўная салідарнасці Аляксандра Апейкін. — Гэта чарговы акт прыніжэння людзей з боку сістэмы Лукашэнкі. Сутнасць ліста —распісацца ў сваім статусе раба. Ніякага іншага сэнсу ў ім больш няма».

Імаверна, колькасць футбольных подпісаў пад тым лістом у бліжэйшы час працягне павялічвацца. Адпаведна будзе ўзрастаць і адчужэнне да футбола ў шэрагах заўзятараў. Бо футбол — гульня народная. Так заведзена ва ўсім свеце, аднак што ты зробіш: Беларусі з усім светам сёння не па дарозе.

ЧЭМПІЯНАТ БЕЛАРУСІ. ТУР 6

23.04. СМАРГОНЬ — СПАДАРОЖНІК (Рэчыца) — 2:0 (800; Ковель, 36, Копач, 89). СЛАВІЯ (Мазыр) — СЛУЦК — 3:1 (1150; Барсукоў, 9, Чухлей, 49, з пенальці, Слюсар, 75, з пенальці — Вяргейчык, 52).

24.04. ДЫНАМА (Брэст) — ВІЦЕБСК — 0:0 (2816). ІСЛАЧ (Мінскі раён) — БАТЭ (Барысаў) — 1:4 (425; Камароўскі, 7 — Драгун, 24, 57, М.Валадзько, 55, Скавыш, 70). ЭНЕРГЕТЫК-БДУ (Мінск) — НЁМАН (Гродна) — 1:1 (250; Мавату, 11 — Зубовіч, 84). МІНСК — ДЫНАМА (Мінск) — 1:3 (900; Багамольскі, 59 — Пуціла, 43, Мбенг, 45, Кісляк, 63).

25.04. ШАХЦЁР (Салігорск) — РУХ (Брэст) — 4:1 (1022; Дарбо, 14, 22, 77, Г.Шаўчэнка, 67 — Савіцкі, 87, з пенальці). ГОМЕЛЬ — ТАРПЕДА-БЕЛАЗ (Жодзіна) — 1:1 (3700; Някрасаў, 74 — Анцілеўскі, 90, з пенальці).

                                               Г            В            Н            П            М          А

1.            Шахцёр                   6            6            0            0            18-3      18

2.            БАТЭ                       6            4            2            0            14-6      14

3.            Дынама Бр             6            3            3            0            8-1        12

4.            Гомель                    6            3            2            1            10-6      11

5.            Дынама Мн            6             3            2            1            9-4        11

6.            Рух                          6            2             3            1            10-7      9

7.            Іслач                       6             3             0            3            9-10      9

8.            Мінск                       6             2             2            2            8-8        8

9.            Тарпеда-БелАЗ      6             2             1            3            3-8        7

10.          Віцебск                    6             1            4            1            2-1         7

11.          Энергетык-БДУ       6             1             2            3            6-6        5

12.          Слуцк                       6             1             2            3            4-8        5

13.          Славія                      6             1             1            4            5-10      4

14.          Смаргонь                 6             1             1            4            3-14      4

15.          Спадарожнік            6             1             0            5            2-14      3

16.          Нёман                       6             0            3            3            2-7         3

ТУР 7. 29.04. Слуцк — Дынама Бр. 30.04. Рух — Славія, Дынама Мн — Энергетык-БДУ, Віцебск — Гомель. 1.05. Спадарожнік — Шахцёр, БАТЭ — Смаргонь, Тарпеда-БелАЗ — Мінск, Нёман — Іслач.