Беларуска ў Літве: Я знаходжуся ў краіне, якая мне нічым не абавязаная. Любое рашэнне я буду разумець і прымаць
Дзясяткі беларусаў і беларусак уцяклі ад пераследу рэжыму ў Літву. Камусьці пашчасціла ўладкавацца ў новай краіне, знайсці жытло і працу, а хтосьці дагэтуль шукае і спрабуе розныя варыянты. Гераіні гэтага матэрыяла шукаць ужо не трэба: яна знайшла сваё шчасце на новым месцы.
Алена пераехала ў Літву разам з мужам у 2022 годзе. Жанчына не толькі за два гады вывучыла літоўскую мову да ўзроўню B1, але і працуе гінеколагам у адной з клінік Утэны. Гаворачы пра абмежаванні ў дачыненні да беларусаў, якія ўводзяцца Літвой, яна кажа: «Я знаходжуся ў краіне, якая мне нічым не абавязаная. Я прыму любое рашэнне».
У Літве знаходзіцца каля 240 тысяч эмігрантаў — грамадзян іншых краін. У краіне ўжо ідуць дыскусіі наконт таго, як інтэграваць новапрыбылых, піша «Літоўскае радыё».
Мінск — Масква — Вільня
Алена вывучылася на гінеколага ў Мінску, адукацыю яна працягвала і пазней працавала ў Маскве.
«У мяне муж літовец, два гады таму мы вырашылі пераехаць у Літву», — кажа жанчына.
Паводле слоў беларускі, у Літве давялося пачынаць жыццё нанова. Спачатку трэба было атрымаць прафесійнае пацвярджэнне дыплома. На гэта сышло два месяцы.
«Потым трэба было здаваць экзамен па літоўскай мове. У Літве патрабуецца ўзровень B1, а вось у іншых краінах, наколькі мне вядома, патрабаванні вышэйшыя. Напрыклад, Іспанія патрабуе ад медыкаў ўзроўню валодання мовай B2, а Грэцыя, Кіпр — узроўню С», — кажа Алена.
Яна вельмі рада, што здала экзамен, хоць з гутарковай прамовай па-ранейшаму адчувае цяжкасці.
«Калі прыходзіць, напрыклад, пацыент, ён гаворыць хутка, бо ён гаворыць на роднай мове. Акрамя таго, існуе шмат спецыяльных слоў, якія, зразумела, складана вывучыць. Мне ўвесь час здаецца, што я магла б лепш валодаць мовай», — кажа беларуска.
«Мне пашанцавала — мне пайшлі насустрач»
Пры атрыманні ліцэнзіі Алена была ў замяшанні, бо для гэтага неабходны запыт ад патэнцыйнага працадаўцы.
«У гэтым была невялікая праблема: патрэбны быў запыт ад патэнцыйнага працадаўцы. І не заўсёды і не ўсе ідуць насустрач, таму што каму ахвота займацца гэтай папяровай цяганінай. Акрамя таго, яны цябе не ведаюць, ты зусім чужы чалавек, прыходзіш і хочаш атрымаць нейкую паперку з подпісам і пячаткай. Але ўсё ж мне пашанцавала: мне пайшлі насустрач», — расказвае Алена.
Беларуска таксама сур'ёзным і карысным вопытам у жыцці лічыць вывучэнне літоўскай мовы.
«Вядома, літоўская мова няпростая, гэта адна з, напэўна, самых няпростых моў. І пачнем з таго, што яна рэдкая. То-бок, гэта не англійская, на якім палова свету гаворыць. Я вельмі перажывала, як усё будзе, пакуль не здала экзамен», — кажа Алена.
«А ўжо іншая праблема — як падтрымліваць веданне мовы. Каб гэтыя веды, якія яшчэ не сышлі ў такую доўгатэрміновую памяць, не знікалі, вось з гэтым складана. І мне вельмі дапамог размоўны клуб, у якім мы збіраліся — там вельмі выдатна, людзі маюць зносіны на цікавыя тэмы, а нашы выкладчыкі карэктуюць нашы памылкі», — кажа Алена.
Гэты клуб дапамог беларусцы і пачаць пазнаваць літоўцаў і Літву. Зрэшты, кажа яна, на радзіме мужа яна бывала і раней.
«Розніца паміж Літвой, якую я ўяўляла перад пераездам, і рэальнай, у якой давялося жыць, не такая ўжо вялікая. Мне, наадварот, вельмі прыемна, што я сустрэла тут спагадлівых людзей, тых, хто мне дапамагае. Можа быць, гэта выпадковасць, але для мяне, напэўна, не», — кажа Алена.
Паводле яе слоў, сярод пацыентаў нямала літоўцаў — уражанні ад працы з імі ў медыка самыя станоўчыя.
Вядома, мне даводзіцца нешта новае вывучаць, карэктаваць свае веды, безумоўна. Стоадсоткавага супадзення няма. Але тое, наколькі мне ідуць насустрач, мяне нават трошкі здзіўляе. І калі я разумею, што людзі гавораць, і магу нават адказаць увогуле на цэлы шэраг пытанняў, для мяне гэта проста свята», — кажа яна.
Беларускай абшчыны няма
Алена кажа, што ва Утэне няма канцэнтраванай беларускай абшчыны, таму са сваімі суайчыннікамі ёй не даводзіцца кантактаваць.
«У нашым горадзе ёсць украінцы. Тут ёсць вялікі мясаперапрацоўчы камбінат, на ім працуюць людзі з Казахстана, напрыклад. Беларусаў значна больш у Вільні. Там я сутыкалася з імі, пакуль вучыла мову на курсах», — кажа беларуска.
Яна спакойна ставіцца да абмежаванняў у дачыненні да беларусаў. У красавіку Сейм Літвы на год падоўжыў нацыянальныя санкцыі супраць расійскіх і беларускіх грамадзян. Хоць былі прапановы ўвесці новыя абмежаванні ў дачыненні да беларусаў, дэпутаты іх не падтрымалі.
«Гэта ўсё новаўвядзенні, вядома, з аднаго боку, палохаюць, а з другога боку, слухайце, я знаходжуся ў краіне, якая мне нічым не абавязаная. Яны павінны вырашаць гэта так, як яны лічаць патрэбным. Яны ў сябе дома, яны гаспадары, і тут у мяне нават пытання не ўзнікае. Гэта значыць, любое рашэнне я буду разумець і буду прымаць. Гэта маё асабістае меркаванне», — кажа Алена, у якой мама жыве ў Мінску.
Пакуль жа яна наладжвае сваё жыццё ў балтыйскай краіне і асвойвае літоўскую кухню.
«Шмат што ў літоўскай і беларускай кухні перасякаецца, але ў Беларусі цэпеліны не гатуюць. То-бок, гэта вельмі літоўская страва і, дарэчы, вельмі сытная. Мне падабаецца і тое, што ў літоўскай культуры вельмі шмат гародніны, садавіны. Я лічу, што досыць вялікі выбар усяго гэтага ў крамах, што мне імпануе. Увогуле, выбраць можна заўсёды», — кажа яна.
Любімая страва — халодны боршч
Як кажа Алена, адной з яе любімых страў з'яўляецца літоўскі халодны боршч. «Я люблю гатаваць і дранікі, і халодны боршч, толькі цэпеліны не гатую», — усміхаецца беларуска.
Згадваючы свой нядоўгі пакуль шлях інтэграцыі, яна выдзяляе важнасць вывучэння літоўскай мовы.
Для мяне першачарговай была мова. І я думаю, што не памылілася ў гэтым, таму што хоць "па трупуці", па трошкі, але ўсё-ткі вучыць трэба абавязкова. Лічу, трэба кантактаваць. І, у рэшце рэшт, гэта павага да краіны, і я думаю, што Літва гэтага вартая.
«У мяне не было пытання, вучыць ці не вучыць мову. Нават калі б я не працавала па спецыяльнасці, я ўсё роўна вучыла б мову. Гэта значыць, калі я прыехала ў краіну і збіраюся тут жыць, то, прынамсі, на нейкім элементарным узроўні ў краме, кавярні дамовіцца — ты павінен ведаць гэтую мову», — гаворыць яна.
Як кажа Алена, ёй таксама вельмі дапамог моўны клуб для мігрантаў і жаданне камунікаваць.
«Таксама важная інфармацыя пра мерапрыемствы, кінапаказы, дні вулічнай музыкі або кірмашы Казюкаса. Усё гэта для прыезджых вельмі цікава. І, вядома, вельмі прыемна, калі мясцовыя, якія тут пражылі вельмі шмат гадоў, таксама ідуць насустрач. Гэта заўсёды вельмі прыемна.
Я не ведаю, што будзе далей у маім жыцці. Не магу і не люблю загадваць, але, прынамсі, на сённяшні дзень, я думаю, што мне пашанцавала», — завяршае свой аповед беларуска.