Дасье ў карыкатурах. Напярэдадні амерыкана-іранскай вайны?
Многія палітычныя каментатары напярэдадні 2020-га прадракалі, што новы год будзе цяжкім і праблемным. Але нават яны не прадбачылі такога рэзкага павароту падзей.
У мінулую пятніцу, 3 студзеня, стала вядома, што ў Багдадзе ў выніку авіяўдараў ЗША быў забіты камандзір іранскага элітнага падраздзялення «Аль-Кудс» генерал-маёр Касем Сулеймані. У заяве Пентагона гаварылася, што аперацыя была праведзена па рашэнню Дональда Трампа ў «абарончых мэтах». «Генерал актыўна распрацоўваў планы нападу на амерыканскіх дыпламатаў і вайскоўцаў у Іраку і ва ўсім рэгіёне», — кажуць за акіянам. У адказ іранцы пачалі мабілізацыю і абяцаюць янкі жорсткі адказ, які, па іх словах, «пакладзе канец знаходжанню ЗША ў рэгіёне». У выніку літаральна за пару дзён свет апынуўся на парозе вайны, што стала тэмай малюнка амерыканскага мастака Джона Даркова.
На фоне росту канфрантацыі многія задаюцца пытаннем — што за муха ўкусіла Трампа? Было відавочна, што такое дэманстратыўнае парушэнне суверэнітэту Ірака, як забойства на яго тэрыторыі, тут жа згуртуе ўсю мясцовую палітычную эліту супраць Вашынгтона. Галоўная версія — Трамп вырашыў пераабрацца за кошт паспяховай вайны. Падобная тактыка сапраўды не раз прыносіла поспех у мінулым. На гэтую тэму малюнак часопіса New Yorker, на якім стары амерыканскі салдат кажа навабранцу: «Гэта твая першая кампанія па пераабранню прэзідэнта, хлопец?»
Хоць верагоднасць поўнамаштабнай вайны ўсё ж невялікая, сам факт гульні з такімі «глабальнымі рызыкамі» дакладна паўплывае на настроі і без таго ненадзейных еўраатлантычных партнёраў ЗША. Вайны з Іранам у Еўропе не хочуць. Цалкам верагодна ўмацаванне і ідэі кантынентальнай бяспекі, чаму, напэўна, будуць рады ў Пекіне і ў Маскве. Валюнтарызм Вашынгтона на Блізкім Усходзе можа стаць толькі нагодай для далейшага збліжэння ЕС і РФ, асабліва ўлічваючы неабходнасць умацавання энергетычнай бяспекі ва ўмовах новых рызыкаў на Блізкім Усходзе. Як Еўропа ацэньвае іранскую авантуру Трампа ілюструе карыкатура ў брытанскім выданні The Guardian, на якой амерыканскі прэзідэнт абяцае самы лепшы апакаліпсіс.
Між тым, таксама не факт, што агрэсіўныя рыторыка і ўчынкі дапамогуць Трампу пераабрацца. Унутраныя апаненты Трампа атрымалі магчымасць казаць пра тое, што валюнтарысцкія дзеянні прэзідэнта могуць трактавацца як «стварэнне глабальных пагроз» і рызыкаў для жыцця простых амерыканцаў (пагроза тэрарыстычнай помсты). У амерыканскіх СМІ, якія падтрымліваюць дэмакратаў, ужо пачалася інфармацыйная кампанія на гэты конт. Удзельнічае ў ёй і вядомы карыкатурыст Дэйв Гранлунд. У сваім малюнку ён высмейвае перадвыбарчае абяцанне Трампа вывесці амерыканскія войскі з Іраку. Салдаты, не паспеўшы прыбыць на радзіму, адразу адпраўляюцца назад на фронт.
Пакуль цяжка сказаць, якой можа быць наступная фаза канфлікту, аднак адно ўжо відавочна — больш за ўсё ў цяперашняй канфрантацыі пацерпіць Ірак. Гэтая краіна, якая яшчэ не прайшла курс рэабілітацыі ад наступстваў інтэрвенцыі і вайны з ісламскімі экстрэмістамі, цяпер становіцца арэнай амерыкана-іранскага супрацьстаяння. Карыкатура брытанскага выдання Alaraby Aljadeed.
