Міхаіл Хадаркоўскі: «Грукаюць у дзверы да ўсіх і кожнага»
Да таго часу, пакуль мы не зразумеем, што ўжо грукаюць у дзверы да ўсіх і кожнага, пакуль не адчуем, што справы Навальнага, Балотнай і яшчэ сотні тысяч нявінна асуджаных, — гэта нашы справы, нас так і будуць саджаць паасобку. Ці групамі, сфабрыкаваўшы справу аб масавых беспарадках ці пра злачынную групоўку, якая задумала прадаць усю нафту, лес або пошту.
Сёння для таго, каб стаць героем, дастаткова проста быць сумленным.
Не быць здраднікам. Я добра ведаю гэта пачуццё, калі да
глыбіні душы дзівішся, што людзі, якія цябе нават у вочы не бачылі, на працэсе адмаўляюцца паклёпнічаць і ідуць у турму.
«Абылгаўшы кагосьці, ты трапляеш у пажыццёвае зняволенне. Здзелкі з сумленнем заўсёды неэквівалентныя. Ёсць рэчы, праз якія
нельга пераступаць», — сказаў на судзе па
«Кіраўлесу» просты прадпрымальнік Пётр Афіцэраў, «выпадковы чалавек», як назваў яго Аляксей Навальны.
Па справе ЮКАСа сядзяць у турме або вымушанай эміграцыі дзесяткі выпадковых
людзей. І гэта нашмат страшней, чым заказныя «палітычныя» або
«рэйдэрскі» справы.
Сёння рэпрэсіўная машына ўлады накіравана менавіта на выпадковых людзей. Амаль тры дзесяткі чалавек, выхапленыя з натоўпу і пасаджаныя на лаву падсудных па
«балотнай справе» не проста так. У
гэтым цынічны і жорсткі пасыл ўлады: усё роўна, хто ты — «белоленточник»,
інжынер, студэнт, пенсіянер, апазіцыянер, фізік-тэарэтык, менеджэр, матэматык, камерцыйны дырэктар, навуковец або бомж. Выйшаў на
санкцыянаваны мітынг — сядзі. Спрабаваў сумленна працаваць, не даваць адкаты, не ўваходзіць у сістэму — сядзі. Выкрываў чыноўнікаў, якія выводзілі за мяжу бюджэтныя
мільярды, — памры ў СІЗА, і ўжо мёртвага цябе прызнаюць вінаватым ва
ўсіх смяротных грахах!
Абвінаваўчы прысуд 18 ліпеня быў прадказальны і непазбежны.
Для Расіі няма нічога незвычайнага ў асуджэнні палітычных апанентаў улады па крымінальных артыкулах —
і ў часы сталінскага тэрору, і ў хрушчоўска-брэжнеўскія гады наша судова-праваахоўная сістэма спраўна выстаўляла апанентаў рэжыму звычайнымі крымінальнікамі, дазваляючы кіраўнікам краіны крывадушна
заяўляць пра адсутнасць палітвязняў. Такіх зняволеных у Расіі было і больш, чым цяпер, і менш. Тэрміны давалі і пабольш (у часы правадыра народа), і паменш.
А вось наступствы
заўсёды аказваліся аднолькавымі: найбольш актыўная частка грамадства ў сваёй масе з'яжджала або сыходзіла ва ўнутраную эміграцыю. Краіна пачынала самаразбурацца, расцвіталі карупцыя, бюджэтны крадзеж і вар'яцкія
мегапраекты.
Тут ужо самы аптымістычны аптыміст задумаецца: чаго ж дамагаецца ўлада?
Ці трэба так рызыкаваць, займаючыся тут бізнэсам? І ўжо, ва ўсякім выпадку, ці трэба будаваць доўгатэрміновыя планы на жыццё ў нашай краіне?
Баюся, адказ відавочны: там, дзе ўлада дазваляе сабе разбураць права, разбіраючыся са сваімі апанентамі, яе адэптам цяжка ўтрымацца, каб не выкарыстоўваць той жа механізм для асабістага поспеху і ўзбагачэння. А, значыць, палітычная лаяльнасць нічога не гарантуе, акрамя самаўніжэння.
І абараніцца немагчыма: адказ на патрабаванне сумленных выбараў — «балотная справа». Адзін апраўдальны прысуд з 700 у судах раённага ўзроўню паказвае магчымасць адстаяць свае правы ў ходзе «спаборніцкага» працэсу.
Да таго часу, пакуль мы не зразумеем, што ўжо грукаюць у дзверы да ўсіх і кожнага, пакуль не
адчуем, што справы Навальнага, Балотнай і
яшчэ сотні тысяч нявінна асуджаных, — гэта нашы справы, нас так і будуць саджаць паасобку. Ці групамі, сфабрыкаваўшы справу аб масавых беспарадках
ці пра злачынную групоўку, якая задумала прадаць усю
нафту, лес або пошту.
Немагчыма ісці супраць ходу гісторыі. Канчаецца
эпоха паняверкі і абыякавасці. Кожны хто адмаўляецца паклёпнічаць дзеля свайго дабрабыту, кожны хто не баіцца
ўстаць у адзіночны пікет, кожны хто не дае забыцца пра тых хлапцоў, што выпадкова сядзяць у клетцы — робіць нашу краіну лепш.
Гэта і ёсць патрыятызм.