Навукоўцы занепакоеныя гібеллю афрыканскіх баабабаў

Навукоўцы з Румыніі, ПАР і ЗША вызначылі ўзрост каля дваццаці найстарэйшых баабабаў Афрыкі і адначасова звярнулі ўвагу, што незвычайна вялікая доля гэтых дрэў загінула за апошняе дзесяцігоддзе.

Група пад кіраўніцтвам Адрыяна Патрута (Adrian Patrut) з Універсітэта Бабеш-Боя ў румынскім горадзе Клуж-Напока вывучае баабабы (Adansonia digitata) з 2005 года. Гэтыя дрэвы знакамітыя значным дыяметрам ствала, які дасягае васьмі метраў, і не менш уражлівай працягласцю жыцця. Дакладна вызначыць узрост баабаба цяжка, бо ў яго няма гадавых кольцаў. У 2015 годзе Адрыян Патрут і яго калегі выявілі, што самыя буйныя баабабы на самай справе ўяўляюць сабой некалькі зрослых ствалоў. Такія незалежныя ствалы пачынаюць злівацца ва ўзросце старэй за сто гадоў і праз некалькі стагоддзяў утвараюць звыклы ствол буйнога баабаба з характэрнай унутранай паражніной.
Цяпер у часопісе Nature Plants даследнікі апублікавалі артыкул, дзе распавялі аб вызначэнні ўзросту больш за 60 баабабаў, якія растуць на тэрыторыях Зімбабвэ, Намібіі, ПАР, Батсваны і Замбіі. Навукоўцы падвергнулі радыёізатопнаму аналізу ўзоры драўніны, узятыя з розных частак ствала. Самыя старыя дрэвы апынуліся старэйшыя за дзве тысячы гадоў. Адрыян Патрут і яго калегі адзначаюць, што за апошнія дзесяць гадоў 7 з 13 самых старых баабабаў і 5 з 6 самых буйных баабабаў загінулі і паваліліся на зямлю. Напрыклад, памёр рэкардсмен па ўзросце сярод даследаваных баабабаў — баабаб Панку (Зімбабвэ, каля 2450 гадоў).
Гібель такой колькасці дрэў у гэткія сціснутыя тэрміны, па словах аўтараў даследавання, беспрэцэдэнтная.
«Цалкам дзіўна і драматычна стаць сведкам на працягу свайго жыцця гібелі столькіх дрэў з тысячагадовым узростам», — кажа Адрыян Патрут. Навукоўцы мяркуюць, што прычына смерці баабабаў ў кліматычных зменах, закранулых Паўднёвую Афрыку. Магчыма, ролю ў іх гібелі гуляе змена ўзроўня грунтавых вод. Аднак дакладныя прычыны гэтай з'явы пакуль не ўстаноўлены.
Паводле Pro Science