«І раптам прыляціць чараўнік у блакітным верталёце і дасць нам батарэйку. Не дасць»

Дзе навукоўцы знойдуць «новую крыніцу энергіі», каб Беларусі «не поўзаць на каленях»?

Здзейсніць прарыў у беларускай навуцы і вынайсці «нейкі новую крыніцу энергіі», каб мы «на каленях ня поўзалі нават перад нашымі братамі, молячы іх і выпрошваючы тону нафты або кубаметр газу», заклікаў кіраўнік дзяржавы, выступаючы перад працоўнымі «Кронаспана» ў Магілёве.

Манёнак: Рэпліка Лукашэнка — гэта проста крык адчаю

Эксперт па пытаннях паліўна-энергетычнага комплексу Таццяна Манёнак лічыць, што заклік прэзідэнта да вучоных выкліканы хутчэй эмацыйным парывам і жаданнем любымі спосабамі вырашыць праблему татальнай прывязкі Беларусі да Расеі ў пастаўках нафты і газу.

— Сёння Беларусь знаходзіцца ў дастаткова прыніжаным стане, улічваючы, як праходзяць перамовы з расійскім бокам па цане нафты і газу, — адзначае эканамічны аглядальнік. — Цяжка, вядома, зразумець, пра што канкрэтна марыць прэзідэнт і якія крыніцы хоча знайсці. Гэтая рэпліка хутчэй адчайны крык, жаданне пазбавіцца хутчэй ад гэтай энергазалежнасці і знайсці крыніцу, якая б дазволіла быць незалежнымі.

А прывязка да Расіі, на думку эксперта, на сённяшні дзень застаецца татальнай. Каб адчуваць сябе адэкватна, неабходна дыверсіфікаваць крыніцы куплі энергарэсурсаў. І такія спробы робяцца.

— Аднак везці нафту з Ірана або з Азербайджана ўсё ж дорага. Каб перапрацоўваць нафту па сусветных цэнах, трэба мець сучасныя нафтаперапрацоўчыя заводы. Але цяжкая эканамічная сітуацыя змушае сёння заводы прытармазіць мадэрнізацыю. Не хапае рэсурсаў. Таму і кошты на паліва ў нас размарозілі на ўнутраным рынку, — адзначае Таццяна Манёнак.

Каб мець магчымасць купляць энергарэсурсы па сусветных коштах і не прывязвацца да адзінага пастаўніка, трэба быць эканамічна заможнымі.

— Што ж тычыцца іншых крыніц энергіі, то, напрыклад, цяпер у ЗША актыўна займаюцца распрацоўкай сланцавай нафты. Беларускія нафтавікі таксама занятыя яе пошукамі, — адзначае Таццяна Манёнак. — Аднак гэта патрабуе велізарных рэсурсаў і выдаткаў і знаходзіцца яшчэ ў стадыі прапрацоўкі.

Па словах эксперта, якую-небудзь чароўную крыніцу беларусы наўрад ці вынайдуць.

— Эфектыўная эканоміка, якая дазваляе спажываць менш энергарэсурсаў і з большай эфектыўнасцю — вось галоўная крыніца. Калі эканоміка рэфармавана, калі яна эфектыўная — у такім выпадку краіна здольная купляць энергарэсурсы дзе заўгодна, без прывязкі да каго-небудзь. Лукашэнка і сам кажа, што хапае ў свеце нафты, можна купляць. Вядома, можна, калі толькі эканоміка дазваляе, — заключае эксперт.

Фрыдкін: Перш чым фантазіяваць, давайце вырашым праблемы з банальнымі ветракамі і сонечнымі батарэямі

Галоўны рэдактар ​​«Эканамічнай газеты» Леанід Фрыдкін таксама згодны з тым, што пазбаўляцца ад энергазалежнасці трэба любой краіне, якая не валодае ў дастатковай меры ўласнымі рэсурсамі. Аднак саму па сабе пастаноўку пытання «давайце нешта прыдумаем» лічыць несур'ёзнай.

— Трэба быць усё-ткі рэалістамі. Калі на сённяшні дзень у свеце падобныя распрацоўкі ў сферы энергетыкі ёсць ці знаходзяцца ў стадыі, блізкай да ажыццяўлення, то наўрад ці Беларусь зможа іх атрымаць у агляднай будучыні, — адзначае Леанід Фрыдкін.

Сапраўды, у свеце ідуць даследаванні ў напрамку стварэння новых крыніц энергіі. Гэта і геатэрмальныя крыніцы, і розныя варыяцыі на тэму біядызелю, і выкарыстанне смецця як крыніцы энергіі, гравітацыі і многія іншыя.

— Распрацовак хапае, але пакуль шмат хто ў стадыі гіпотэзы або фантастыкі, — адзначае рэдактар. — Традыцыйныя крыніцы пакуль нішто не заменіць.

Калі ж пытанне энергетычнай незалежнасці турбуе беларускія ўлады сур'ёзна, то яны, на думку эканаміста, павінны больш увагі надаваць укараненню альтэрнатыўных крыніц энергіі.

— Перш чым марыць пра нейкую фантастыку, давайце вырашым праблемы з банальнымі ветракамі і сонечнымі батарэямі, як гэта робіцца ў Германіі, Швецыі і шэрагу іншых краін, — адзначае Леанід Фрыдкін. — Калі энергетычная незалежнасць сапраўды хвалюе беларускае кіраўніцтва, для пачатку варта было б перагледзець пытанні тарыфікацыі электраэнергіі, атрыманай з аднаўляльных крыніц.

Не спадзявацца на цуд, а даць магчымасць развівацца як інавацыям, так і даўно вядомым крыніцам энергіі — вось тое, што можа на сённяшні дзень прынесці вынік.

— А спробы стымуляваць навукоўцаў заклікамі здзейсніць нейкае чараўніцтва выглядаюць крыху па-дзіцячаму. Вось давайце створым цуд, і калі раптам прыляціць чараўнік у блакітным верталёце і дасць нам батарэйку. Не дасць, — заключае Леанід Фрыдкін.

Паводле Заўтра тваёй краіны