Па Беларусі ходзіць прывід дэвальвацыі

У жніўні Нацбанк замарозіў крызісныя працэсы ў фінансавым сектары. Зваротным бокам медаля стала выміранне спажывецкага крэдыту.

obmenniki_valyuta_15_.jpg


15 студзеня НБРБ абвясціў аб падаўжэнні «бана» на пастаянна даступныя аперацыі з ліквіднасцю яшчэ на 4 месяцы. Характэрна, што ў той дзень Лукашэнка сустрэўся з кіраўніком Нацбанка Калаўрам, паведамляюць banki24.by.

Аб часовым спыненні выдачы крэдытаў авернайт стала вядома яшчэ ў трэцяй дэкадзе жніўня. З тых часоў забарону неаднаразова прадаўжалася. Па сутнасці пастаянна даступныя аперацыі ператварыліся для банкаў у пастаянна недаступныя. Даволі хутка з выступленняў прадстаўнікоў Нацбанка і статыстыкі стала ясна, для чаго гэта было зроблена. Так НБРБ купіраваў атаку на рубель: банкі бралі ў рэгулятара рублі, каб затым на гэтыя грошы набыць валюту і рэалізаваць яе ў будучыні з профітам для сябе.

Зыходзячы з гэтай логікі Нацбанк і цяпер бачыць немалую пагрозу для курсавой стабільнасці. Мабыць, улады асцерагаюцца, што пры бягучым анамальным узроўні дэвальвацыйных чаканняў без такіх «мыліцаў» зберагчы рубель ад абясцэньвання наўрад ці ўдасца.

У пятніцу НБРБ выпусціў бюлетэнь аб дынаміцы і фактарах змены коштаў і тарыфаў. У дакуменце спецыялісты адзначылі, што ў 4 квартале «манетарныя ўмовы ў цэлым насілі стымулюючы характар». Таксама ў НБРБ звярнулі ўвагу на высокія чаканні насельніцтва і прадпрыемстваў па інфляцыі і курсе валют.

На крэдытна-дэпазітным рынку ўзнікла і захоўваецца дзіўная сітуацыя: стаўкі па тэрміновых рублёвых дэпазітах фізічных асоб прыкладна на 60% вышэй, чым па новых крэдытах. Пры іншых роўных банкі нясуць страты ад такога дыспарытэту ставак. І гэта ўжо заўважылі ў Нацбанку: у студзеньскім дакладзе намесніка старшыні праўлення Сяргея Калечыца сказана, то працэнтная маржа банкаў у 2020-м звалілася да мінімуму з 2008 года.

Пры гэтым Нацбанк не збіраецца адмяняць разліковыя велічыні стандартнай рызыкі, якія стрымліваюць узровень ставак па рублёвых крэдытах. Маўляў, прынятыя меры дазволілі «захаваць фінансавую падтрымку рэальнага сектара эканомікі».

Дырэктыўнае крэдытаванне адмяняць ніхто не збіраецца: па ўзгадненні з ЕФСР выдача нярынкавых крэдытаў падоўжаная да 2023 года. У такім становішчы банкам застаецца толькі абмяжоўваць выдачу рынкавых крэдытаў, каб мінімізаваць свае рызыкі.

Гэта добра відаць па статыстыцы са спажывецкага сегмента. Аб’ём запазычанасці фізічных асоб па спажывецкіх крэдытах скарачаецца ўжо 4 месяцы запар. Гэта значыць, што выдача новых крэдытаў рэгулярна аказваецца менш, чым пагашэнне старых. Калі на 1 верасня доўг па спажывецкіх крэдытах быў роўны 5,884 млрд BYN, то да 1 студзеня ён упаў да 5,552 млрд BYN. Па аб’ёме рынак спажывецкіх крэдытаў рынак адкаціўся адразу на 10 месяцаў.