«Ведаю аднаго кіраўніка, які за 10 гадоў папрацаваў у 5 гаспадарках і скончыў кар'еру ў турме»

На рэспубліканскім семінары-нарадзе аб развіцці вёскі і павышэнні эфектыўнасці аграрнай галіны краіны Аляксандр Лукашэнка даручыў МУС, Дзяржкантролю і пракуратуры правесці праверкі па ўсіх выяўленых у АПК парушэнняў, у прыватнасці, гатоўнасці тэхнікі да пасяўной.

Ці дапамогуць праверкі МУС, Дзяржкантролю і пракуратуры паспяхова правесці пасяўную?
Ці дапамогуць гэтыя ведамствы навесці парадак у сельскай гаспадарцы, Заўтра тваёй краіны пацікавілася ў кандыдата эканамічных навук, дацэнта Пятра Мігурскага.
— Хачу звярнуць увагу, што кіраўнік дзяржавы даручыў праверыць гатоўнасць тэхнікі ў буйных арганізацыях. А яны дэ-факта дзяржаўныя. То бок даручэнне не датычыцца прыватнага сектара. Ужо на гэтым этапе можна зразумець, што фермеры працуюць у сельскай гаспадарцы больш эфектыўна.

Яшчэ важна разумець, што кожную вясну праводзіцца тэхагляд трактароў і іншай сельскагаспадарчай тэхнікі, існуе адпаведны графік. Органы тэхагляду ўваходзяць у структуру райвыканкама. Здавалася б: гэтай кантралюючай функцыі дастаткова. Але на самой справе атрымліваецца, што не.
Кіраўнік дзяржавы, даючы даручэнні МУС і іншым органам, прызнае неэфектыўнасць сваёй вертыкалі.

— Ці будзе эфектыўнай праца кантралюючых органаў?

— Не думаю. Службовыя асобы на прадпрыемствах запалоханыя, штрафы вялікія. Хутчэй за ўсё, будуць і далей дзейнічаць па-старому, каб не наклікаць на сябе гнеў — праз прыпіскі.

— Як вы лічыце, ці можна ў рамках існай сістэмы дамагчыся больш высокай адказнасці ў сельскай гаспадарцы?

— Магчыма, Лукашэнку варта было б больш арыентавацца на кадры, якія непасрэдна кіруюць сельскагаспадарчымі прадпрыемствамі. Там жа куча праблем. Кіраўнікі не растуць у гаспадарках. Вельмі высокая цякучасць. У нас гарызантальнае перасоўванне кіраўнікоў: быў старшынёй сельсавета — стаў старшынёй калгасу. Не справіўся ў адным раёне — паехаў у іншы.
Я ведаю аднаго былога кіраўніка, які за 10 гадоў папрацаваў у пяці гаспадарках і скончыў сваю кар'еру ў турме. Можна меркаваць, што дзе б ён ні працаваў — усюды краў. Засвяціўся ў Магілёўскай вобласці — адправілі ў Мінскую, і толькі там ён ужо сеў, пазбавіўшыся заступнікаў.
Няма гаспадара на зямлі і гаспадара ў кіраванні. А вось калі б гэтыя гаспадары не прызначаліся, а выбіраліся і адказвалі якія іх выбралі людзьмі, то, думаю, эфектыўнасць была б нашмат вышэй. У тым ліку, і ў пытанні гатоўнасці тэхнікі да пасяўной.
Сёння ў гаспадарках адгаворка адна: няма грошай на запчасткі. Прадпрыемствы не зарабляюць, а спадзяюцца толькі на крэдыты і на іх спісанне.

— А чаму няма грошай — гаспадаркі жа вырабляюць мяса і малако?

— Зараз стаіць пытанне аб тым, каб за кошт бюджэту павялічыць закупачныя цэны на 10%. Але ці ўратуе гэта сітуацыю? Бо ў фермераў і ў цяперашніх умовах атрымліваецца.
Хутка споўніцца 100 гадоў такой сістэме гаспадарання, як калгасы, а да гэтага часу ёсць маса пытанняў, якія пры яе існаванні не маюць адказаў. Мне здаецца, чым далей, тым больш краіна заганяе сябе ў кіраўнічы і гаспадарчы тупік.

— Кіраўнік дзяржавы зноў успомніў пра канцэпцыю «вёска будучыні». Ці дапаможа гэта выратаваць выміраючае сяло?

— Відавочна, што людзі бягуць з гаспадарак. Але ці можна спыніць уцёкі будаўніцтвам аграгарадкоў? Прывяду прыклад з нашага Шклоўскага раёна. Каменна-Лаўскі сельсавет у лідэрах па злачыннасці. А чаму? Таму што ў адной вёсцы пабудавалі новы вялікі комплекс, а ў іншых вытворчасці пазачынялі. Хтосьці паехаў у горад, а хтосьці пайшоў дачы узломваць і красці.
Праблемы сельскай гаспадаркі і вёскі трэба разглядаць у комплексе. Асобна праблему гатоўнасці тэхнікі да пасяўной ці яшчэ чаго не вырашыш.
Заўважце: на нарадзе Лукашэнка загаварыў аб харчовай бяспецы краіны. Хутчэй за ўсё, ён ведае, што сапраўдная сітуацыя ў сельскай гаспадарцы вельмі сумная.