Як расійскія СМІ сказілі інфармацыю пра заклік Еўракамісіі прасоўваць беларускія незалежныя медыя
Еўракамісія заклікала Google, Meta і іншыя буйныя тэхналагічныя кампаніі прасоўваць беларускія незалежныя СМІ на фоне таго, што алгарытмы платформаў выкарыстоўваюцца рэжымам Лукашэнкі для падаўлення свабоды слова. А расейскія ліберальныя СМІ перадалі навіну маніпулятыўна, падтасаваўшы інфармацыю і зрушыўшы акцэнт, быццам гаворка ішла пра іх нароўні з беларускімі – у рэчышчы каланіяльнага наратыву пра «агульны лёс», заўважыла Media IQ.
У панядзелак, 8 студзеня, выданне Financial Times апублікавала навіну пра тое, што Еўракамісія заклікала Google, Meta і іншыя кампаніі бігтэха дапамагчы беларускім медыя ў выгнанні прасоўваць іх матэрыялы. Так вышэйшы орган выканаўчай улады ЕС адрэагаваў на сумесны зварот беларускіх журналістаў.
Патрэба звязаная з тым, што сёння дзяржпрапаганда больш любімая алгарытмамі праз рэпрэсіўныя дзеянні рэжыму ў дачыненні да канкурэнтаў — незалежных недзяржаўных выданняў. Напрыклад, як адзначыў FT літоўскі дэпутат Еўрапарламента Юозас Алекас, алгарытмы Google успрымаюць матэрыялы заблакаваных у Беларусі СМІ як непрацуючыя спасылкі і песімізуюць іх.
Яшчэ адна важная праблема, якую пазначаюць у тэксце — адсутнасць лакалізацыі Google News для Беларусі. І гэта ўплывае на выдачу навін. ЕЗ вызваліў ад санкцый беларускія дзяржаўныя СМІ — у адрозненне ад расейскіх дзяржаўных СМІ, супраць якіх увялі абмежаванні пасля ўварвання Расеі ва Украіну.
"Барацьба з дэзінфармацыяй і садзейнічанне свабодзе СМІ — два бакі аднаго медаля, і мы хочам, каб буйныя тэхналагічныя кампаніі займаліся абедзвюма. Гэта азначае забеспячэнне бачнасці ў інтэрнэце дакладнай інфармацыі, а не прапаганды Мінска ці Крамля", — цытуе FT еўракамісара Веру Юраву.
Расійскія ліберальныя медыя падтасавалі факты і зрушылі акцэнт, быццам гаворка пра іх
Нароўні з беларускімі, перадрукавалі навіну FT і расейскія медыя — але яны зрушылі акцэнт і сказілі інфармацыю, быццам гаворка ідзе пра Расею нароўні з Беларуссю, што не так. У арыгінальным тэксце гаворка наогул не ідзе пра расійскія ліберальныя СМІ.
У арыгінальным тэксце згадваецца Крэмль як крыніца прапаганды, якая разам з дзяржпрапагандай Беларусі складае інфармацыйную канкурэнцыю беларускім незалежным СМІ. Згадваецца і аналагічная праблема расейскіх незалежных СМІ, якія таксама пакутуюць ад песімізацыі — але толькі ў бэкграўндзе.
Першасная не толькі тэхнічная песімізацыя праз блакаванне сайтаў аўтарытарным рэжымам, але і тое, напрыклад, што беларускія СМІ песімізуюцца алгарытмамі Google праз адсутнасць лакалізацыі і на расейскай, і на беларускай мовах. Гэта праблема для Беларусі, а не для Расеі, і гаворка пра гэта.
Але расейскія ліберальныя медыя паднялі з бэкграўнду другараднае і зрабілі яго першарадным — вынеслі ў загалоўкі слова «Расея», хоць навіна не пра іх.
Больш за тое, некаторыя СМІ ў інфармацыйным шэрагу спачатку паставілі Расею, а потым Беларусь. Хоць гэта менавіта яны самі "прыселі на хвост".
Некаторыя рэдакцыі таксама прыпісалі ініцыятарам звароту — беларускім журналістам — просьбу прасоўваць расейскія СМІ, што з'яўляецца хлуснёй.
Не сказіў інфармацыю, у адрозненне ад ліберальных калегаў, толькі тэлеграм-канал расейскага дзяржаўнага прапагандыста Уладзіміра Салаўёва.
Каланіяльны наратыў расійскіх ліберальных СМІ
Такой падачай навіны расійскія ліберальныя СМІ падтрымалі каланіяльны наратыў аб непарыўнай сувязі Беларусі і Расіі. У розных яго інтэрпрэтацыях Беларусь калі не частка Расеі, то як мінімум звязаная з ёй агульным лёсам. Таму калі дзесьці кажуць пра свабодную Беларусь і расейскую мову, то гэта абавязкова і аўтаматычна мае на ўвазе Расею.
Самая красамоўная ілюстрацыя сітуацыі - што ў топе на запыт, напрыклад,» Еўракамісія google беларусь " за тыдзень выявіліся некарэктныя публікацыі расейскіх ліберальных СМІ. У якасці галоўных навін па тэме прапануюць вышэйзгаданыя публікацыі Meduza, DW і»Радыё Свабода". І хоць на першым месцы Devby.io, услед ідуць зноў жа расейскія СМІ, пара ўкраінскіх – і толькі на 13-м месцы «Медыязона Беларусь» (якая перадрукавала тэкст Meduza), а на 18-м Reform.by.