Людзей з інваліднасцю амаль не сустрэнеш у кафэ і кінатэатрах, а на працу іх бяруць неахвотна

Як грамадства змяніла стаўленне да пытанняў інваліднасці і ці паспела за пераменамі грамадскіх поглядаў дзяржаўная палітыка?

Беларусь падпісала Канвенцыю аб правах інвалідаў апошняй у Еўропе. Але планаванне яе імплементацыі адбываецца адносна хутка: неўзабаве пасля падпісання Мінск распрацаваў план дзеянняў па рэалізацыі норм Канвенцыі, пачало фармавацца новае заканадаўства, рабочая група пры Саўміне распрацоўвае палітыку сацыялізацыі людзей з інваліднасцю. А калі паглядзець больш дэталёва, то аказваецца, што гэтага недастаткова, паказала апытанне, праведзенае Офісам па правах людзей з інваліднасцю і Кампаніяй Канвект.
Больш за 90% апытаных схіляюцца да таго, што людзям з інваліднасцю патрэбна пастаянная падтрымка дзяржавы, амаль 70% — што іх неабходна апекаваць. 50% лічаць, што чалавек з інваліднасцю не здольны выконваць працу нароўні з астатнімі людзьмі.
Грамадскасць усведамляе, што людзі з інваліднасцю сутыкаюцца з цяжкасцямі пры працаўладкаванні і маюць матэрыяльныя праблемы.

Дырэктар Офіса па правах людзей з інваліднасцю Сяргей Драздоўскі пацвярджае: хоць у грамадстве сталі больш гаварыць пра важнасць садзейнічання занятасці людзям з інваліднасцю, сітуацыя на рынку працы практычна не змяняецца.
— У нашай дзяржаве існуе шмат мер стымулявання працаўладкавання. Але ўсе яны практычна дасягнулі столі магчымасцяў. Тыя формы, якія спрацоўвалі раней, сёння ўсё менш і менш эфектыўныя. Праблема ў тым, што няма сістэмнага падыходу да змены ўзаемаадносін у працоўнай сферы, — адзначае эксперт. — Дзяржава і грамадства практычна нічога не робяць для выкаранення дыскрымінацыі пры прыёме на працу. Ёсць факты, калі ў чалавека лісток спярэшчаны адмовамі наймальнікаў у працаўладкаванні. І гэта не адзінкавы выпадак, а хутчэй сістэмная праблема, — кажа дырэктар Офіса па правах людзей з інваліднасцю.
Узровень забяспечанасці безбар’ернага асяроддзя ў сваім населеным пункце рэспандэнты ацанілі на 1-3 балы з 5. Толькі каля 16% адзначаюць, што яно створана. Пры гэтым амаль палова рэспандэнтаў лічыць дзеянні дзяржавы па сацыяльнай абароне і падтрымцы людзей з інваліднасцю хутчэй недастатковымі, яшчэ 12,4% — абсалютна недастатковымі.

Апытанне паказала, што у 2019 годзе насельніцтва называе меншую верагоднасць сустрэць людзей з інваліднасцю ў грамадскіх месцах.

— Варыянт адказу «стала» на пытанне аб тым, як часта рэспандэнты сустракаюць людзей з інваліднасцю ў розных месцах, усюды быў ніжэй у 2019 годзе, чым у 2012-м, акрамя месца працы ці вучобы, — распавядае дырэктар даследчай арганізацыі «Кампанія конвект» Вячаслаў Туміловіч.
Людзі з інваліднасцю ўсё яшчэ сутыкаюцца з бар’ерамі: некаторыя з іх не могуць выйсці з хаты, многія, асабліва ў невялікіх гарадах і ў сельскай мясцовасці, сутыкаюцца з непрыманнем з боку грамадства.
Але невялікі адсотак тых, хто сустракае гэтых людзей у грамадскіх месцах, таксама можа сведчыць аб тым, што грамадства, якое чуе аб клопаце дзяржавы пра людзей з інваліднасцю, чакае бачыць іх часцей, чым гэта адбываецца на самой справе.
Самым пазітыўным зменай з 2012 года эксперты лічаць стаўленне людзей да інтэграванай адукацыі.

— За гэты перыяд Інстытут інклюзіўны адукацыі правёў семінары і трэнінгі для больш чым 7 тысяч спецыялістаў і бацькоў. Гэтыя людзі нясуць веды ва ўсе рэгіёны краіны, — лічыць Сяргей Драздоўскі.
У цэлым атрымліваецца, што людзям з інваліднасцю ўсё яшчэ складаней знайсці працу, чым сярэднестатыстычнаму грамадзяніну. Усё яшчэ ёсць праблемы з атрыманнем прафесійнага і вышэйшай адукацыі, захоўваецца ізаляцыя, у грамадстве дагэтуль ёсць стэрэатыпы ў дачыненні да гэтай групы людзей.
— Але гэта дазваляе думаць, што меры, якія будуць прымацца ў гэтым кірунку, наша суграмадзяне здолеюць ацаніць цалкам аб’ектыўна і адпаведна таму, у чым, як яны лічаць, гэтыя людзі маюць патрэбу, — сказаў на заканчэнне Сяргей Драздоўскі.
Паводле Заўтра тваёй краіны